Column: bedriegen of bedrogen worden

Spil Jan Stroomer van poprockband The Stream houdt column bij

Jan Stroomer ,

Toen ik vorig jaar een concert van Tori Amos in het Concertgebouw bezocht, sloot zij de avond af met haar jaren '90 hit 'Cornflake Girl'. Geen nieuws zou je zeggen? Doet ze wel vaker... Ze deed dit toen echter onder de begeleiding van een backing-track waarop een volledige band te horen was. Ik vond dat eigenlijk een enorme teleurstelling. Vooral door de locatie waarop dit plaatsvond voelde het als vloeken in de kerk. Zelfs de door haar zelf ingezongen backing-vocals waren hoorbaar. Het was niet meer duidelijk wat nou live was en wat niet.

Een avondje Youtube-en (is dit al een geaccepteerd werkwoord?) levert een ruim aanbod aan filmpjes waarin je kan zien hoeveel trucage er tegenwoordig gebruikt wordt. Vergelijk een optreden van Toto in de jaren '80 met opnames uit 2007 en je zult moeten concluderen dat Steve Lukather een stuk zuiverder is gaan zingen.  In de vroege jaren '90 was er het schandaal met Milli Vanilli. Weet je nog? Dat was dat verhaal met die twee prachtige lichtbruine zangers, die niet zelf bleken te zingen. Er zijn nog een aantal voorbeelden te vinden waarin het publiek op een dergelijke wijze werd bedrogen. Vaak met niet al te positieve onderschriften. Playbacken op andermans stem is blijkbaar “not done”.

Playbacken op je eigen stem is een geheel ander verhaal. Het gebeurt zo veel dat het makkelijker is een lijst te maken met artiesten die het niet doen, dan andersom. Ga er voor het gemak maar vanuit dat zodra er bij gedanst wordt, de stem in principe niet meer live is. Gelukkig zijn er situaties die dat nog even extra duidelijk maken. Neem Britney Spears, de eerste keer bij de MTV Music Awards. Haar live uitvoering klonk vrijwel identiek aan de studio-opname. Maar toen ze het publiek tot meezingen maande en “Everybody say eeeyooo” schreeuwde, klonk er een totaal andere stem. Toen Madonna eens een award kreeg voor beste live-act reageerde Sir Elton John vol spot. Hij stelde vervolgens voor om alle playbackende live-acts voor een vuurpeloton te plaatsen. Een voorstel wat geen meerderheid haalde, maar het statement was duidelijk. Ik snap overigens ook wel dat geen heilzame oplossing zou zijn. Want als we ons aan dat soort maatregelen gaan wagen, wat dan te doen met de DJ's en hun USB-stick-performances?
 
Is het “time for some changes” wellicht? Ik was laatst te gast bij NPO Radio1, waar we (onder andere) praatten over voedselveiligheid. Met betrekking tot de leugens en bedrog in de voedselindustrie leek men daar de oplossing te zien in de keurmerken en strikte ingrediënten-vermelding. Is dat ook iets voor de muziekindustrie? En laten we dan vervolgens de consument bepalen of maken we ons daarmee artistieke slachtoffers van auditieve verlangens van het grote gros?
 
De release deze maand van mijn band The Stream heet 'Way to go'. Het gaat ook over bedriegen. Het bedriegen van je vrouw, om precies te zijn. Om te voorkomen dat ik hierover achteraf gezeur krijg zal ik inzicht geven in de ingrediënten van deze song. En dan bedoel ik de instrumentatie (mijn fictieve relatieproblemen gaan jullie natuurlijk niks aan). 
 
Het orkest bestaat uit de volgende échte instrumenten: trombones, gestreken bas, percussie en violen. Ter ondersteuning heb ik de prachtige Miroslav Philharmonik orkest-plugin gebruikt. De combinatie van midi met deze echte instrumenten geeft dat geweldige effect. Maar wees niet bang. Bij live-uitvoeringen zullen we geen orkestband laten meedraaien. Dan is echt alles gewoon echt.