Anaïs Mitchell breekt stapsgewijs het ijs

Gemêleerd gezelschap omarmt Amerikaanse pas in de tweede helft

Mathijs Nicolai | Foto's: Leonie Poot ,

Anaïs Mitchell, een begaafd folk artieste van Amerikaanse komaf, gaf op maandagavond 17 november acte de présence in de daarvoor op papier bijzonder geschikte Paradijskerk. In een behoorlijk gevuld kerkgebouw was een gemêleerd gezelschap getuige van een show die aanvankelijk wat moeizaam op gang kwam maar die, zodra het ijs eenmaal gebroken leek, voor velen bijzonder memorabele vormen zal hebben aangenomen.

Zich nog altijd vergapende aan de sprookjesachtig verlichte Paradijskerk zal de behoorlijk gevulde zaal blij verrast hebben opgekeken toen stipt om half negen de drieëndertig jarige liedjesschrijfster Anaïs Mitchell uit de noordelijke Amerikaanse staat Vermont haar gitaar richting podium escorteerde. Hoe mooi het decor en de akoestiek van de vaste uitvalsbasis van Rotown ook is, de houten bankjes vormen toch altijd een uitdaging voor het zitvlak. In dat kader is het des te fijner dat Mitchell het bal stipt op tijd opent. Terwijl de toehoorders ongetwijfeld een openingspraatje verwachten start de folk artieste abrupt en a capella met een nummer dat ze mee heeft gekregen van vaderlief, een begenadigd schrijver.

Het gedurfde begin is in de basis prijzenswaardig maar het valt niet helemaal in goede aarde, zo blijkt vooral wanneer ze ‘Now you know’ inzet. Het nummer, waarvoor ze inspiratie vond bij haar inmiddels vijftien maanden oude dochter, is een van de meest toegankelijke en opbeurende nummers van haar laatste plaat ‘Xoa’. Het is dan ook niet helemaal verwonderlijk dat ze een beroep doet op de keeltjes van de toegestroomde bezoekers. Pijnlijk wordt het echter wanneer praktisch niemand daar de moeite voor lijkt te nemen. Toegegeven, in de galmende kerk is het enigszins ongemakkelijk om een vocale bijdrage te leveren daar de buren woord voor woord kunnen analyseren hoe toonvast je wel of niet bent. Toch lijkt het een teken aan de wand dat Mitchell geen vocale ondersteuning van het publiek krijgt – het ijs is nog lang niet gebroken. 

In het vervolg brengt de Amerikaanse een uitgebalanceerde verzameling van materiaal van haar recente studioalbums, waaronder de veelgeprezen folk opera ‘Hadestown’ waarop ze de stokoude Griekse mythe over Orpheus en Eurydice bezingt. De traditioneel klinkende liederen zijn door Mitchell in het leven geroepen om hele verhalen te vertellen en vragen logischerwijs om de nodige toelichting voor de ongeoefende luisteraar. Ze realiseert zich dit en introduceert de passages waar nodig maar toont zich ook tactvol door waar mogelijk nummers feilloos aan elkaar te spelen en daarmee het tempo in de show te houden. De wijze waarop de zangeres haar publiek aan de hand neemt door haar oeuvre zorgt ervoor dat publiek en artieste langzaam maar zeker naar elkaar toegroeien.

In het tweede deel van het optreden weet Anaïs Mitchell dan definitief het ijs te breken door zich in toenemende mate kwetsbaar op te stellen. Zo rapporteert ze op positieve wijze over haar stadswandeling door Rotterdam en vraagt ze vervolgens of er nog een aantal verzoeknummers zijn. Vanzelfsprekend vallen de enthousiastelingen spreekwoordelijk over elkaar heen en een zichtbaar blije Mitchell tracht er daarvan zoveel mogelijk tevreden te stellen door onder meer ‘Old-fashioned hat’ te spelen. Daarnaast komt ze met een anekdote over hoe ze haar meereizende man de belofte heeft gedaan ooit Dylan’s ‘To Ramona’, haar dochters naam is er aan ontleed, te spelen maar dat ze daar telkens niet het vertrouwen voor heeft. Klaarblijkelijk voelt ze zich inmiddels zo op haar plek in het kerkgebouw dat ze een dappere poging waagt, hetgeen resulteert in een aanzwellend applaus.  

Ze sluit vanavond haar reguliere set met een nummer dat ze naar eigen zeggen voorlopig tevergeefs schreef voor Bonnie Raitt, wederom is dit een belofte aan manlief. Dapper als ze is durft ze de toehoorders na het eerdere echec wederom te vragen om mee te zingen. Dan blijkt dat het publiek de liedjesschrijfster uit Vermont definitief in de armen heeft gesloten als men, hier en daar fluisterend, aan haar oproep gehoor geeft. Na een stevig applaus komt Mitchell nog kort terug om onversterkt, midden tussen de banken, de evergreen ‘Goodnight Irene’ te brengen. Het is een laatste, hartverwarmende actie die een kers op de taart vormt en er ongetwijfeld voor zorgt dat men stuk voor stuk met een voldaan gevoel huiswaarts keert.