“Het is gewoon leuk om dat experimenteel te houden” “Het is gewoon leuk om dat experimenteel te houden”

Ten noord-oosten van Leiden liggen de Kagerplassen, een reeks meren omringt door weilanden, molens, boerderijen en piepkleine dorpjes. De omgeving doet aan een Nederland van vroeger denken, maar aan moderniteit is geen gebrek. Vanuit alle richtingen komen passagiersvliegtuigen (Schiphol ligt maar 20 kilometer van de ontmoetingsplek Waterlust De Kaagsociëteit vandaan) aanvliegen. Vivienne en haar man, Ted Steinebach, hebben hier hun zeilbootje De Vouw aangemeerd.

Het begin
''Het duurde twee jaar om mijn vorige album volledig te maken. Ik gebruikte daarin allerlei samples van de jungle, zingende vrouwen en schuddende cacao-bonen, en dat werd een soort collage. En weer na twee jaar vond ik het wel tijd voor een nieuwe cd'' vertelt Vivienne. Ze kwam toen op het idee om nieuw materiaal op te nemen op de zeilboot.

''Ik had een keer een deadline om muziek op te nemen voor iemand anders, en dat deed ik op de boot. Toen dacht ik opeens '''Zou het kunnen op die boot?'' Misschien moeten we dan gewoon alle apparatuur, microfoons, kabels en synthesizers meenemen en er twee weken op slapen en produceren.'' Dat idee is uiteindelijk een realiteit gaan worden, en van 10 tot 21 augustus zullen de opnamesessies plaatsvinden.

De Vouw
Het zeilbootje dat als studio dubbelt is gebouwd in 1951, en al meerdere jaren in het bezit van Vivienne en haar men Ted. ''We kochten de boot in mei 2020, tijdens covid. Er waren geen concerten en niemand kon op vakantie. We zagen hem op Marktplaats staan voor maar 250 euro. Ted zei toen ''Als die blijft drijven, dan kunnen we daar gewoon mee weg''. Na aankoop hebben ze de boot De Vouw genoemd.

Vivienne omschrijft de boot als Spartaans: het heeft een lengte van elf meter en een breedte van twee meter. In de kuip is maar ruimte voor twee slaapmatjes, waarvoor eerst een bankje in het midden van de boot eruit gehaald moet worden als je ze neer wil leggen. De zijkanten van de boot heeft ruimte voor allerlei spullen; flessen water, accu's en een acculader voor de opnameapparatuur en een tasje met spullen om koffie mee te zetten. In de boot zelf liggen meerdere grotere tassen met eten voor een aantal dagen, apparatuur, twee synthesizers en een kleine versterker. ''We mogen natuurlijk wel van de boot af om eten en koffie te halen en om naar de wc te gaan, want hoe anders?''

Op de IndieGOGO-pagina van het album, waar geld ingezameld wordt om de productie te financieren, schrijft Vivienne dat het album bedoeld is om ''de veranderende relatie met water, klimaat en cultureel erfgoed'' te onderzoeken. Ze licht het nader toe: ''Nederland heeft zoveel water en geschiedenis ermee. We zijn zo gewend aan water in ons land, terwijl het niet meer een vanzelfsprekend iets is.'' Op de vraag of ze zich zorgen maakt over het klimaat antwoord ze ''Ik denk dat wij daar met zijn allen best wat meer aandacht aan moeten besteden.''

Het opnemen van een album op het water heeft meer met enkel het klimaat. Tijdens het opnameproces wil Vivienne volop gebruik maken van de omgeving. ''Het is om gewoon leuk om dat experimenteel te houden, want ik wil bootgeluiden, watergeluiden, riet en eendjes opnemen. Geluid op het water is superinteressant. Het is best wel stil op het meer en het heeft een hele andere akoestiek dan in een studio''

Tijdens het schrijfproces kwamen er al onbewust waterlementen in de teksten terug. Vivienne leest een stukje voor vanaf haar telefoon, die ze uit een tweedehands zwart leren tasje haalt: ''I see you smiling into the sea, then you are looking straight back at me'' en ''Quiet before the storm is ending''. Ze vertelt dat het album uit twaalf á veertien nummers zal bestaan, met omgevingsgeluiden die tot soundscapes verwerkt worden erdoorheen.

Om het album verder onder de aandacht van het publiek te krijgen wordt er een documentaire van het opnameproces gemaakt door de in New York gevestigde videokunstenaar Art Jones. Op De Vouw is een kleine drone om videobeelden te maken. Ook de release-datum is bewust uitgekozen: 22 maart 2026, Wereldwaterdag. ''Wat ik ook wil is banden aanknopen met de Netherland-American Foundation en de Verenigde Naties, om evenementen te organiseren voor de release. Bijvoorbeeld release-concerten op verschillende plekken die met water te maken hebben, zoals een bootconcert.'' vertelt Vivienne.

Vivienne gaat het album niet in haar eentje opnemen. Ze heeft de hulp ingeschakeld van drie muzikanten die ook op haar vorige album 'Typuhthâng' hebben gespeeld. In het bijzonder: Latin- en jazzbassiste Adinda Meertins, harmonica-muzikante Hermine Deurloo en de Duitse saxofoniste Susanne Alt.

''Ik heb gezegd ''Ik ga op een heel klein bootje opnemen'', en heb daar ook een foto bijgevoegd zodat ze weten om wat voor zeilboot het gaat. Ze waren verbaasd'' lacht ze. ''Voor mijn vorige album stuurde ik alle muziekpartijen naar iedereen door met een click track, zodat ze van een afstand mee konden spelen, maar nu wordt alles live op dit bootje opgenomen.'' legt Vivienne uit. Haar vorige album is immers tijdens de pandemie geproduceerd. Ze vertelt verder dat Adinda Meertins naar Café De Haven aan de Braassem komt om vervolgens met een contrabas aan boord te komen. ''Voor Hermine Deurloo en Susanne Alt varen we helemaal naar Amsterdam, zodat ze daar aan boord kunnen stappen'' vertelt Vivienne.

''Het hoeft niet allemaal in één take opgenomen te worden'' vertelt ze verder. ''Als er bijvoorbeeld een vliegtuig overvliegt moeten we even stoppen, en die tijd hebben we ook. In een normale studio gaat iedereen op hetzelfde moment spelen in een aparte kamer, en kan iedereen elkaar horen door een koptelefoon. Daar is hier geen ruimte voor.'' In totaal heeft ze twee weken om het album op te nemen, wat ze als een leuke uitdaging ziet. ''Wat als het nou niet lukt in deze twee weken? In die tijd moet het ook écht gebeuren, want in september moet ik weer terug naar New York om les te geven, en dan is hier in Nederland ook het seizoen voorbij. Anders zou het volgend jaar pas weer kunnen.''

Vivienne heeft hier en daar een beetje moeten improviseren met haar apparatuur. Zo heeft ze haar eigen windscherm voor haar microfoon gemaakt van een rubberen hondenspeeltje en een sok. Die tip kreeg ze uit een onverwachte hoek. ''Ik kwam in contact met een field-recording specialist uit de staat Virginia. Hij e-mailde mij dat hij mee wilde werken, omdat hij het erg vet vond! We belden via Zoom en gaf mij deze tip, omdat je wel het geluid van de wind op wil nemen, maar niet de druk. Microfoons zijn daar erg gevoelig voor.'' Om water- en bubbelgeluiden op te nemen heeft ze zelf haar eigen onderwatermicrofoon gemaakt. ''Ik hoop dat ik de vissen hoor praten'' grapt ze.