De van oorsprong uit Surhuisterveen afkomstige Meindert Talma is al jaren onlosmakelijk aan Groningen en Vera verbonden. Er is innige verbondenheid en een chemie die nog lang niet is uitgewerkt. Ook al draagt hij de titel ‘Nederlands Onbekendste Popster’, hier kennen we hem zeker wel. De grote zaal is wederom meer dan gevuld en er wordt deze donderdag reikhalzend uitgekeken naar de presentatie van zijn nieuwste album én boek, Gezinsverbijstering.

Gezinsverbijstering is, als we het goed geteld hebben, alweer het twintigste album van Meindert Talma. Het is na Kelderkoorts en Je Denkt Dat Het Komt het derde deel van een autobiografische album- en boekcyclus met de naam Nederlands Onbekendste Popster. De recensies tot nu toe voor zowel het boek als het album zijn zeer lovend en ook de twee eerste delen van de cyclus staan weer positief in de belangstelling. Recent publiceerde OOR een Top 25 van Nederlandstalige albums van deze eeuw. Kelderkoorts staat op 10, maar het had naar verluidt niet veel gescheeld of het was Je Denkt Dat Het Komt geweest op die positie.

© Donald van Tol

Sfeermakers

De avond in Vera wordt in eerste instantie goed opgeleukt door de dj’s en sfeermakers van dienst. Het zijn goede bekenden uit de entourage van Talma: De Jonge Boschfazant en De Kesanova. Respectievelijk Adriaan Bosch (de ‘Lennaert Nijgh van het Noorden’, maar dus ook een beetje de ‘Afrojack van het Noorden’ vanavond) en Kees de Vries. We horen aanstekelijke bops die we bijna waren vergeten en of liever ook echt waren vergeten, zoals ‘Love Potion Nr. 9’ en Tom & Dick’s zeemanslied ‘Bloody Mary’. De avond begint alras uitstekend.

Er is geen voorprogramma om ons op te warmen. Maar dat is bij dit publiek niet nodig. Men is er vanaf minuut één helemaal klaar voor. De warme belangstelling is voelbaar.

Smash-hit en emotie

De presentatie begint met tekst op een scherm en een voorleesstem, een soort samenvatting van wat vooraf ging en waar de twee eerste albums/boeken over gingen. Vervolgens komt Talma op samen met zijn band, bestaande uit Herman Grimme op toetsen, Janke Brands op bas, Jan Pier Brands op gitaar, Johan Kooi op drums en Sleeper Nell als tweede stem. Een solide band met veel ervaring. Het optreden begint met Surhuisterveen. Talma laat na dat nummer zijn handdoek zien van de Gereformeerde kerk Surhuisterveen. 

Alle nummers van het nieuwe album komen vervolgens uiteraard voorbij, afgewisseld met nummers van de eerste twee albums van de cyclus. Tussendoor draagt Talma voor uit zijn nieuwe boek, zien we zo nu en dan een filmpje en is er uiteraard tijd voor een officieel uitreik-moment. Tijdens zijn optreden is Talma vooral altijd helemaal zichzelf op zijn unieke stoïcijnse, droogkomische en zelfrelativerende manier. Alle nummers worden ondersteund door videobeelden, foto’s en plaatjes op het grote doek achter de band. Het is weer helemaal multimediaal. 

Als we goed luisteren naar de nieuwe nummers kunnen we niet anders dan onder de indruk zijn. Gezinsverbijstering lijkt minstens het niveau van diens twee voorgangers te evenaren. Het zijn nummers die mooi wringen en je fijntjes tot luisteren dwingen. Het swingende Tennissen Met Mijn Vriendin is bijvoorbeeld een smash-hit. Samen is lieflijk en melancholisch. En Famke Fleane is gewoonweg een wolk van een nummer. Na dat nummer is het tijd voor de uitreiking van boek en plaat. De ouders van Talma - Heit en Mem - komen het podium op, net als zijn dochter, die vanwege haar geboorte een belangrijke rol speelt in het boek en op het album. Er volgt een evaluatiemoment. Heit is best trots en vindt dat Meindert in zijn zingen is ontwikkeld. Ze zullen hem blijven volgen. Mem is geen spreker. 

Na de lach is het tijd voor de traan. De uitvoering van De Ballade van Jan Heddema, het laatste nummer van het album, is iets wat ons nog lang zal heugen. Jan Heddema was opnametechnicus, gitarist, geluidsman en producer. Hij werd ook wel de ‘Groninger Steve Albini’ genoemd. Hij produceerde Talma’s tweede album en werd diens geluidsman. In 2002 stapte hij uit het leven. Talma neemt ons aan de hand en we volgen het leven van Heddema tot aan zijn te vroege dood. De Ballade van Jan Heddema is een meeslepend nummer. Het is een nieuwe klassieker uit het oeuvre van Meindert Talma, dat voelen we direct. Vooral in deze zaal is de emotie meer dan voelbaar. Een brok in de keel, een traan in het oog, we luisteren allemaal intens, eigenlijk al de hele avond. 

Na de ballade volgen nog een paar hoogtepunten van de eerdere albums van de cyclus. Talma vertelt over Kelderkoorts, over de nummer 10-positie in de lijst van Oor. “Mooi! Waardeer ik zeer. Doe ik niet alles voor niets," zegt Talma droog. Waardevol is ook dat na afloop van het optreden veel mensen nog blijven hangen in de zaal. Nu is het tijd om eens echt te praten met elkaar en iedereen lijkt het gevoel van innige verbondenheid nog zo lang mogelijk te willen vasthouden.

© Donald van Tol
© Donald van Tol