De muziekgroep van vanavond werd in 1980 opgericht als onderdeel van Neue Slowenische Kunst, een kunstenaarscollectief in Joegoslavië. De band maakt veelvuldig gebruik van militaire en nationalistische beeltenissen om hun boodschap kracht bij te zetten, en doordat het verschil tussen parodie en hommage niet altijd even duidelijk is, heeft de groep de schijn al snel tegen. Desondanks breekt de band in 1987 met Opus Dei internationaal door, al zal de band nooit echt uit de schaduw stappen.
Voor de tweede keer in twee jaar tijd halen Willemeen en Luxor Live de Sloveense band Laibach naar Arnhem. Dit keer komen ze langs om de heruitgave van het iconische album Opus Dei (1987) te promoten. Dat gebeurt niet alleen als een remaster, maar ook als een geheel nieuwe interpretatie van het bestaande album onder de noemer Revisited. En juist door hun oudere werk opnieuw aan te pakken laat Laibach, net als met de show van vanavond, zien dat ze in al die jaren niets veranderd zijn.
Laibach
Het concert
Laibach
Woensdag 16 oktober, Luxor Live Arnhem
Opus Dei Tour
Laibach weet nog wel degelijk een stempel op de muziek te drukken. Hun martial industrial muziek heeft veel andere bands (zoals Rammstein) geïnspireerd en staan ze bekend om hun vele covers, waarmee ze de boodschappen van nummers totaal veranderen. Ook waren ze in 2015 de eerste Westerse band die uitgenodigd werd om in Noord-Korea te spelen (al zijn er een aantal Finse bands die daar anders over denken).
Revisited
Net als twee jaar geleden bestaat de show uit twee delen: een deel waarin een album centraal staat en een deel met een mooie dwarsdoorsnede van het oeuvre. Maar hoewel we wel teruggaan naar de begindagen van de band, gedateerd klinkt het allerminst. Laibach is namelijk druk bezig om de oudere albums opnieuw uit te brengen, maar ook om deze in een geheel nieuw jasje te gieten. Zo horen we ‘Mi Kujemo Bodočnost’ in de nieuwe Revisited uitvoering. Deze is weliswaar veel minder rauw dan het origineel, maar eerlijk is eerlijk, ook veel mooier en een van de hoogtepunten van de eerste helft van de show.
Verder zijn, behalve ingewikkelde nummers (het recente ‘Smrt in pogin’ is geen makkelijke kost), ook covers een belangrijk onderdeel van de show. Zo zijn we in de eerste helft erg onder de indruk van de waanzinnige versies van ‘Ballad Of A Thin Man’ (origineel van Bob Dylan) en ‘Alle Gegen Alle’ (origineel van Deutsch Amerikanische Freundschaft). Wat ook helpt zijn de lichtshows en -projecties: Laibach tovert de hele grote zaal van Luxor Live om in één groot kunstproject. Waar je ook staat in de zaal, de show is daardoor één meeslepend geheel.
Opus Dei
Na een pauze van 15 minuten is het dan echt tijd voor Opus Dei, het doorbraakalbum van de Slovenen. Gek genoeg kiezen ze ervoor om de nummers niet integraal te spelen, al is dat voor de verhouding bekende/minder bekende songs misschien ook wel goed. Er wordt afgetrapt met – weer een Revisited versie van – ‘Leben Heißt Leben’ (origineel van Opus). De nieuwe versie klinkt dystopischer dan het origineel, maar is mooier aangekleed dan het ietwat vlakke origineel.
Natuurlijk komt het bekende ‘Geburt Einer Nation’ (gebasseerd op ‘One Vision’ van Queen) ook voorbij, maar we zijn meer onder de indruk van het eigen, originele werk. ‘Leben – Tod’ wordt met gejuich ontvangen en klinkt vanavond ook geweldig. Daarnaast maakt het blok met ‘F.I.A.T.’, ‘How The West Was Won’ en ‘The Great Seal’ veel indruk. In het laatste geval is dat ook nadrukkelijk toe te schrijven aan de Zweedse zangeres Marina Mårtensson, die een geweldige aanvulling is op de diepe stem van Milan Fras.
Voor aanvang keken we vooral uit naar het eerste blok van de show, maar we worden, mede dankzij enkele herinterpretaties, weggeblazen door de vertolking van Opus Dei. De manier waarop Laibach hun eigen werk opnieuw durft in te vullen getuigt van lef, maar maakt de muziek ook stukken toegankelijker zonder aan kracht of suspense in te hoeven leveren. Sterker nog: een aantal nummers wordt er echt beter van.
Toegift
Ook afsluiten doet Laibach op de meest “Laibach-eque” mogelijke manier. Behalve ‘The Engine of Survival’ en ‘Each Man Kills The Thing He Loves’ (origineel van Jeanne Moreau) krijgen we ook een cover met een knipoog: ‘I Want To Know What Love Is’, oorspronkelijk van Foreigner. De band lijkt te willen aangeven dat het Love Is Still Alive, het album dat twee jaar geleden integraal vertolkt werd, nog niet vergeten is, of dat de Slovenen iedereen met een goed gevoel naar huis wil sturen.
Dat doen ze echter teniet door in een tweede toegift af te sluiten met de meest onthutsende versie van ‘Strange Fruit’ (origineel van Billie Holiday) die we ooit gehoord hebben. Laibach blijft tenslotte Laibach.