In memoriam: het einde van de NDRGRND In memoriam: het einde van de NDRGRND

Sweet dreams it is saturday night,
Look out for pigs ‘cuz I ain't got no light.
Ride through the shadow, to my friend Jack
Did you miss me, baby? Well now I'm back.

’s Nachts nerveus over het Keizer Karelplein fietsen, omdat er misschien wel politie staat te controleren op verlichting; herkenbaar voor wie regelmatig het Nijmeegse uitgaansleven onveilig maakt. Met deze situatieschets opent het nummer The Fantastic Journey of the Underground Man van de Staat waarin de band een avondje stappen in, jawel, de NDRGRND bezingt. Volgens Torre Florim, die het schreef gaat dit nummer vooral over het wekelijkse ritueel van een jonge man. Zaterdagavond de stad in, op zoek naar liefde (zonder succes). Met de naderende sluiting is het nummer verworden tot een reliek, een aandenken aan een bijzondere tijd.

In 2005, vier jaar voordat Torre zichzelf tot Underground Man doopte, stopt de Gonzo; het danscafé dat sinds de jaren ‘90 in de huidige NDRGRND huist. Trouwe werknemers Achille Godfried en Harm Vissers besluiten met een derde compagnon en vriend, Rogier Hootsmans, de kroeg nieuw leven in te blazen. Het concept blijft hetzelfde - populair alternatief uitgaan - maar de naam verandert en de NDRGRND (underground) is een feit. Een goede tijd voor de alternatieve muziek-liefhebber, want in de jaren nul luidt de garagerock-revival debuutplaat van The Strokes, Is This It de indiesound in die we nu zo goed kennen. In de NDRGRND wordt gretig gedanst op indiebands als Arctic Monkeys, LCD Soundsystem en Franz Ferdinand en er ontstaan echte klassiekers die tot op de dag van vandaag nog regelmatig voorbij komen in de danskelder. De opstart na de overname van de Gonzo gaat door de populariteit van indierock als een trein. Achille: “We hadden gedacht echt wel een aantal jaar nodig te hebben om de boel op te kunnen bouwen, maar het was gelijk raak." "Dat ging veel sneller dan verwacht.” 

Het imago van de NDRGRND als alternatieve uitgaansgelegenheid, leidt ook tot een ware gemeenschap van gelijkgestemden, zowel muzikanten als muziekliefhebbers krijgen een warme band met de plek. Het is niet ongewoon om muzikanten tegen te komen die na een optreden nog even stoom willen afblazen. Zo daalden Ben Howard, Miles Kane en leden van Kamasi Washington allemaal de beruchte trap af. Naast deze eenmalige bezoekers, is ook de lokale rockscene regelmatig in de NDRGRND te vinden. De Nijmeegse band Foxlane schrijft net als de Staat een nummer waarin wordt verwezen naar de kroeg en neemt er ook een clip op. In Flashy lights, underground zingt zanger Guus Timmermans de tekst "I wanna die here tonight" de urgente toon en herhaling in het nummer doen denken aan de alsmaar doordreunende hypnotiserende waas van een uitgaansavond. Niet alleen leidt de NDRGRND tot inspiratie bij muzikanten, Achille draait regelmatig met veel liefde nieuwe singles van lokale bands. Achter bij de dj-booth ligt een ware schat van Nijmeegse ep’s en cd’s. Torre: “Achille draaide zelfs wel eens demo’s voor mij, zodat ik het nummer weer op een andere manier kon beluisteren en er weer aan kon sleutelen.”

Ook indiepopband Waltzburg heeft een speciale band met de NDRGRND. In 2019 organiseert de band een releaseshow-avond First Waltz waarin ze hun single 'Gotor' presenteert. Op de vraag waarom de NDRGRND antwoordt bassist Joost Klapmuts dat het voor hem al als 17-jarige een mythische plek was. "De Staat had er een nummer over geschreven en het was een plek waar altijd hippe, alternatieve mensen kwamen.” Een andere reden voor Waltzburg om de releaseshow in de NDRGRND te organiseren is het gemis van een lowkey live-locatie in Nijmegen. “Je bent in Nijmegen toch gauw afhankelijk van Doornroosje en Merleyn voor liveoptredens, terwijl kleinere locaties met een informele kroeg sfeer zeldzaam zijn.” “Toen ik vroeger in de NDRGRND kwam, waren er elke week bandjes. Daar zijn ze mee gestopt, maar ik heb gehoord dat Kensington er nog heeft gespeeld.” Zonder de NDRGRND had Waltzburg wellicht niet eens in zijn huidige vorm bestaan, Joost leerde er namelijk de overige bandleden kennen. De single-release van 'Gotor' draagt bij aan de mystificering van de NDRGRND; juist dat nummer slaat aan bij het grote publiek en wordt later dat jaar een 3FM-megahit. 

Naast deze onlosmakelijke connectie tussen de lokale muziekscene en de NDRGRND, proberen eigenaren Rogier en Achille altijd het festivalgevoel naar hun kroeg te brengen. Dit gebeurt via de mensen en de muziek maar bereikt in 2006 en 2007 zelfs Landgraaf. Rogier: “We organiseerden in de beginjaren zelfs reizen naar Pinkpop, dan huurden we een bus en reisden we met allemaal trouwe gasten en het team naar Landgraaf.” Achille: “Dat was eigenlijk altijd het leukste eraan." "De mensen, de muziek, het team.”

Deze tijden van gemeenschap zijn nu, na bijna twintig jaar voorbij. De dansvloeren blijven al lange tijd leeg. Na de coronapandemie was het drukker dan ooit maar bleef het gemeenschapsgevoel weg. De relatie met een nieuwe generatie heeft zich door de sluiting tijdens de lockdowns niet kunnen vormen. “De koek is op, en met lege dansvloeren verdwijnt de magie.” schrijft de NDRGRND op sociale media. Het besef dat Rogier en Achille met deze uitgaansgelegenheid een plek opbouwden die voor vele stappers zeer belangrijk is, is er niet. Achille: “Dat komt eigenlijk nu pas, door alle reacties.” Rogier: “Op dat moment is het gewoon je werk.” Als aanvulling op die reacties wil 3voor12 Gelderland de NDRGRND, namens alle muziekliefhebbers in Nijmegen, bedanken voor de vele jaren magie op de dansvloer en voor de rol die ze hebben gespeeld in de lokale muziekscene. We gaan het missen.