Platenwinkels in coronatijd: hoe gaat het en wat brengt de toekomst? Platenwinkels in coronatijd: hoe gaat het en wat brengt de toekomst?

Hoe gaat het met de verkoop het afgelopen jaar? Is het toegenomen of afgenomen?
“Het is zeker wel afgenomen. We hebben zelf in het voorjaar de keuze gemaakt om 5 weken dicht te gaan. Dat was toen niet verplicht, maar we merkten zelf door de grilligheid van de berichtgeving – mogen we open, moeten we dicht  - dat het onduidelijk was, voor ons en bezoekers. Na de sluiting hebben we besloten om alles gratis te bezorgen op de fiets. Toen we weer open gingen, was er opeens een ontzettende boom in de zomer. Mensen konden niet meer naar festivals en concerten, maar ze konden wel winkelen en dat deden ze massaal. Dat was wel apart, want normaal is het rond de zomer rustig. Maar als je dicht zit, dan loopt het gewoon terug.“

Wat zijn de hardlopers geweest het afgelopen jaar?
“Toch vinyl. We krijgen ook steeds meer jongeren die vinyl kopen. Tien jaar geleden toen ik hier begon waren het vooral de ouderen die kochten. En de opvatting was toen – met de komst van streaming en (illegale) downloadplatforms – dat platenzaken oude instituten waren die ten dode waren opgeschreven. Maar tegen beter weten in is het gebleven. Wat je nu ziet is dat platen meer in de markt staan als muzikale objecten. Je bouwt een band op met muziek, want dat doe je naarmate je het meer luistert. Mensen willen ook iets tastbaar, al is het alleen maar een aandenken aan hun liefde voor muziek. Dat leeft echt bij de jongere generatie; dat vind ik supermooi om te zien en geeft veel motivatie. Ik krijg soms zelfs brugklassers in de winkel die vinyl kopen.”

Jullie zijn allemaal wel in dienst gebleven ondanks de moeilijke tijd?
“Ja, het is ons geluk dat we een klein, hecht team hebben. Een deel van ons heeft wel gebruik gemaakt van de TOZO regeling en met de huur hebben we ook wat kunnen doen. Maar we hebben gelukkig niet al teveel aanspraak op regelingen hoeven maken. We zitten nu op het punt dat we de balans gaan opmaken. Het was en is zo’n raar jaar dat we gaan kijken welke potjes er beschikbaar zijn, om het gat op te vangen dat er toch wel heeft gelegen.  Maar het is wel spannend hoe het de komende tijd gaat verlopen.”

Jullie buurman heeft het ook zwaar, café In de Blaauwe Hand.
“Zeker. Dat is ook een van de redenen waarom we in november en december besloten met hen samen een T-shirt te laten drukken en gezamenlijk cadeaubonnen te doen. Om hen te steunen op een manier waarop we beiden er wat aan hadden, want je probeert er toch samen doorheen te komen. Je merkt nu ook pas goed hoe sectoren met elkaar verweven zijn; zoals met de horeca maar ook met livemuziek waar we regelmatig instore optredens van hadden. Het feit dat dat al zo lang op pauze staat, heeft er denk ik ook voor gezorgd dat mensen meer muziek zijn gaan kopen, puur om dat gat op te vullen. Ik hoop echt als andere sectoren weer mogen beginnen dat er een goed steunpakket is, want ze maken op deze manier alleen maar verlies.”

Over live-optredens gesproken en de toekomst: met Record Store Day (dit jaar in juni) hadden jullie altijd live-acts in de winkel. Ben je al voorzichtig bezig met het boeken van bands of is dat nu nog te onzeker?
“Dat is inderdaad te onzeker. We hadden vorig jaar 3 Record Store Days met alleen releases, maar dat is niet hetzelfde als bands in je winkel. Dat blijft een gemis. En ik durf daar ook geen uitspraak over te doen voor dit jaar, want als je kijkt naar die sector is dat echt vreselijk. We hebben in augustus op Waaghals Record en Bottom Shelf Records de nieuwe plaat van het Arnhemse Paracetamøl uitgebracht. Als je ziet hoe die plaat op de markt is gekomen en onder welk moeilijke omstandigheden o.a. de band dat gedaan heeft: dan merk je dat het wel belangrijk is om lokaal talent onder de aandacht te blijven brengen. Livemuziek of niet: je hoort zoiets op het podium te zien. Dus op welke manier de muziekscene weer opkrabbelt: we willen doorgaan met het promoten daarvan, omdat we dat een warm hart toedragen.”

Is dat zo? Je ziet juist dat een jongere generatie vinyl koopt?
“Klopt, ik bedoel met muziekliefhebbers dat er geen leeftijdscategorie aan vasthangt. De helft van onze bezoekers is inderdaad jeugd en een groot deel ervan koopt vinyl en ook nog wel cd’s. Maar dat zijn wel de liefhebbers. Het aandeel van vinyl is wel echt heel erg toegenomen. Voorheen was het 80% cd en 20% vinyl, en nu is het 60% vinyl en 40% cd. Wat ook opvalt is dat online het aandeel in vinyl hoger is dan in de winkel: ongeveer 30% cd tegen 70% vinyl.

Hebben jullie nog speciale manieren om je klanten bereiken tijdens de lockdown?
“We hebben een nieuwsbrief en plaatsen geregeld berichten op onze social kanalen, bijvoorbeeld sfeerfoto’s en video’s van de winkels. Dan voelt het voor bezoekers toch een beetje of ze er bij zijn. In een winkel praat je met mensen over muziek en geef je tips. Dat gesprek voltrekt zich online vrijwel niet. Dat vind ik jammer. Want ik vind dat muziek iets is dat mensen kan verbinden. Of je zou de hele dag op Facebook en Instagram moeten gaan chatten met klanten, maar dat kan niet want daar hebben we de bezetting en tijd niet voor. Maar dan nog: het grote verschil tussen het digitale en analoge is dat het vereenzaamt. Alles wordt individueel en de gemeenschappelijke factor verdwijnt. Als je het vergelijkt met wat wij een aantal jaren geleden verkochten: honderden exemplaren van dezelfde release bijvoorbeeld. Nu zijn er van de duizend releases die je verkoopt misschien 25 van dezelfde titel. Dus je hebt dan iets van 900 verschillende titels: het is allemaal veel meer gefragmenteerd. Het is natuurlijk fantastisch dat iedereen zijn eigen ding kan doen, maar daar staat tegenover dat er nauwelijks nog een gemeenschappelijk spoor is.”

Hebben jullie alle mensen wel in dienst kunnen houden?
“Bij ons staat iedereen nog op de loonlijst, mede door de toename aan online verkoop en steunmaatregelen. Het sluiten van de winkels is natuurlijk wel een aderlating, dat maak je niet zomaar goed. En daar komt ook nog bij dat je vooral online handel bedrijft. Dat is veel lastiger en veel bewerkelijker met veel meer administratie en het levert veel minder op. De omzet op de website ligt weliswaar hoger per klant dan in de winkel, maar je hebt wel constant verzendkosten. Een deel van de marges van je verkoop – die overigens toch al niet hoog zijn – een deel van je winst, is dan al weg. En die verzendkosten heb je in de winkel natuurlijk niet: daar verdienen we meer dan wanneer we het opsturen.“

Kijk je nu al verder? Bijvoorbeeld naar Record Store Day?
“Ik ben bang gezien de ontwikkelingen dat we pas in mei weer écht open gaan. Het aantal besmettingen is leading wat dat betreft en daar zie ik nog geen goede vooruitzichten in. Optredens in de winkels voor Record Store Day wat we jaarlijks deden voelt nu nog raar. Daar moeten we echt voorzichtig mee zijn. We hebben er wel over nagedacht om bijvoorbeeld online streaming concerten  te organiseren, maar dat is veel werk. En je doet ook een beslag op de bands en de medewerkers. Het nadeel van de kleine marges in platenzaken is dat je gewoon weinig extra’s kunt doen. Voor jezelf en naar je klanten toe. Of je moet het voor weinig geld doen, maar dat is ook niet fair naar acts die optreden.”  

Wat verwacht je van 3 maart als mensen minimaal 10 minuten de winkel in ogen?
“Ik weet niet of het storm gaat lopen. Tien minuten vonden we sowieso te kort, dus we gaan tijdvakken maken van 20 minuten. Dat worden 6 mensen maximaal per uur. Ik verwacht wel dat daar meer mensen op af zullen komen dan click en collect. Je merkt dat zeker de vaste bezoekers het gemist hebben. Als je de deur voor ze opendoet bij click en collect, en je blijft niet pontificaal voor ze in deuropening staan, dan zie je dat mensen naar binnen willen wandelen. Dat is wel grappig. Bezoekers willen ook gewoon even bijkletsen, dat merk je ook. Maar we zien het wel: we proberen het zo goed mogelijk voor te bereiden en meer kunnen we niet doen.”