Het Nijmeegse psychedelic desert metal trio Bismut is in de kleine vier jaar van hun bestaan uitgegroeid tot een van de absolute hoogtepunten van de Nijmeegse underground scene. Door live keer op keer indruk te maken met intense optredens, waarbij het ze niet uitmaakt of in een klein café staan of voor een grote mensenmassa. En door het maken van fantastische muziek, die ze zelf omschrijven als Progressive Heavy Psych. Stijlen als desert rock, doom, psychedelic en een vleugje metal gecombineerd tot heavy rock. Twee jaar geleden verscheen het debuutalbum Schwerpunkt en nu is de band terug met hun tweede volledige album Retrocausality. Geen wijzigingen in het personeelsbestand: Peter Dragt – drums, Huibert der Weduwen – bas en Nik Linders – gitaar. Ook de manier waarop het nieuwe album tot stand is gekomen, is vergelijkbaar met de eerste full length; flink uitgewerkte nummers zijn al improviserend direct achter elkaar op de band geslingerd. Hoe luidt het oordeel van 3voor12 Gelderland?
De redactie hanteert het zwaard van Vrouwe Justitia en spreekt recht over wat rond is: de oogst van het zwarte goud en de glimmende schijfjes. Deze keer het nieuwe album van Bismut - Retrocausality.
De band
De muziek
Bestond het debuutalbum Schwerpunkt uit vier lange tracks, het nieuwe album is op meerdere vlakken de overtreffende trap. Retrocausality telt zes nummers, ze duren allemaal ook nog eens een stuk langer. De lengte van elk nummer klokt, op de laatste, zwaar spacende, track (’Antithesis') na, boven de dertien minuten. Totale speelduur is maar liefst 72 minuten. Een hele zit en dan nog eens volledig instrumentaal en in één take opgenomen. Dit met behulp van Pieter Kloos, die in zijn studio 888 zorgde voor de ideale omstandigheden. Bismut heeft dit werkstuk intuïtief en volledig op elkaar ingespeeld tot een dynamisch, groovend geheel weten te smeden.
Openingstrack ‘Oscuramento’ begint met zwaar aangezette gitaarslagen, donderende drums en diepe bassen, waarbij meteen duidelijk wordt dat het geluid niet ver van heavy metal af ligt. Na een minuut of drie wordt er een heerlijke gitaarriff ingezet, maar al snel wil gitarist Nik meer en gaat hij naar nieuwe loopjes en variaties op het thema. Het middenstuk is spacy. Na negen minuten wordt de finale ingezet, er is het ideale tempo gevonden voor deze track. Hier kan het harenzwaaien beginnen. Toch worden later nog nieuwe vondsten aan het nummer toegevoegd en tot de laatste seconde (13:14) houdt de band de spanning vast.
‘Non-Lokaliteit’ begint met een heftige riff, maar al snel wordt het tempo drastisch teruggeschroefd. Er volgt een steeds subtieler wordend middenstuk, haast jazzy, om pas ver in de tweede helft terug te grijpen naar een hoger tempo en die riff van het begin. Hierbij spelen het drukwerk van Peter en de bas van Huibert een belangrijke rol. Ze drijven als het ware het gitaarspel van Nik steeds verder op om op hoog tempo te eindigen.
‘Predvídanie’ is een klassieke hardrocktrack, waarbij de metal riffs van Nik strak worden ondersteund door drums en bas. Je verwacht bijna dat hier vocalen worden ingezet, maar dat gebeurt (gelukkig) niet. Er zijn zoveel tempowisselingen, verschillende loopjes, knap hoe het drietal steeds weer weet terug te grijpen naar de initiële melodie. Er mag worden geïmproviseerd, deze gasten houden van jammen.
Dan volgt het progressieve ‘Varasaga’, vergelijkbaar met de muziek van Tool en het latere werk van Porcupine Tree. IJzersterk is de break net na de 8 minuten, daarna is de gitaar zoekend naar weer een perfecte riff, wordt het nummer opnieuw een andere kant opgestuurd, van een furieus thrashend tempo naar een zware en logge finale. Dan lijkt het ruim een kwartier durende ‘Vergangenheit’ dé manier om weer op adem te komen, maar schijnt bedriegt want ook hier weet Bismut heavy uit de hoek te komen. Sterker nog, dit is misschien de meest heftige track van het album.
Het oordeel
Bismut is niet bang om de luisteraar iets ingewikkelds voor te schotelen. Progressive Heavy Psych, zoals ze het zelf omschrijven, is dan ook bedoeld om henzelf en de toehoorder uit te dagen. Het drietal kan grooven, ingetogen spelen, spacen en elkaar tot grote hoogten stuwen. Lichte kost is Retrocausality niet, toch weten ze met een flink arsenaal aan tempowisselingen en ideeën de focus van de luisteraar te behouden. Er wordt niet apart van elkaar muziek gemaakt en opgenomen, maar juist samen en live in de studio muziek gespeeld. Het jammen en improviseren heeft tot gevolg dat de nummers meer gaan leven en dat heeft van Retrocausality een spannende luisterervaring gemaakt. En voor dit soort muziek zijn wereldwijd fans. Bismut, een band om te koesteren!
Retrocausality is uitgebracht op 2LP en op cd