Soulcrusher regeert met een ijzeren vuist Soulcrusher regeert met een ijzeren vuist

Nee, dan 30,000 Monkies in de Paarse (Kleine) Zaal. De Belgen vliegen werkelijk uit de startblokken en spelen een potpourri van allerhande stijlen. We horen onnavolgbare riffs, black metal, gekke vocals en de altijd terugkerende doom. Dit zijn geen enthousiaste doodshoofdaapjes, dit zijn zilverrug gorilla’s die je helemaal murw beuken. Met onder meer ‘Miles of Smiles’, ‘An Earnest and Sincere Feeling’, ‘He-Men’ en ‘The Fist Of Impending Joy’ligt de nadruk voornamelijk op het album Are Forever dat vorige week uitkwam. Op dat album klinken de nummers overigens een stuk strakker en behapbaarder dan dat ze live ten gehore worden gebracht, maar een goede indruk laten de Belgen zeker achter.

Het Britse Telepathy zorgt, aan de hand van de snoeiharde drums van Albert Turek, voor indrukwekkende soundscapes. Vooruit, we dwalen wel eens af tijdens een lang uitgesponnen muziekstuk, maar de post-metal die we voor de kiezen krijgen is heel afwisselend en meeslepend. Songs zijn het ene moment gestructureerd en het volgende moment chaotisch en wild, al krijg je nooit het idee dat de Britten het niet onder controle hebben. Naast nummers van hun veelgeprezen album Tempest (2017) is er ook ruimte voor nieuw werk, dat volgend jaar zal worden uitgebracht. Het nieuwe materiaal past naadloos tussen de eerdergenoemde nummers, dus verwachtingen voor het nieuwe album zijn na vandaag hooggespannen!

Terug naar de doom, al is de doom (of dööm, zo u wilt) van DÖ bijzonder toegankelijk door het ietwat hogere tempo en de variatie: het schurkt ongegeneerd tegen het veel luchtigere stoner aan. Twee weken voor de show bracht de band zijn tweede album Astral Death Cult uit (via het Nijmeegse Lay Bare Recordings!), dus het is niet gek dat het album vandaag de hoofdrol speelt. Hoewel ‘Planet Eater’ niet boven de standaard doom uitstijgt, doet afsluiter ‘Beyond The Cosmic Horizon’ dat wel degelijk. Hoogtepunt van de set is het psychedelische ‘Cosmic Communion’, dat op hoog tempo door de zaal dreunt. Net als op het album is dit een heerlijke trip die op positieve zin met enige regelmaat uit de bocht vliegt. Het is geen makkelijk genre om je in te onderscheiden, maar het lijkt erop dat het DÖ wel degelijk gelukt is!

En dat gevoel houden we nog even vast, want ook de post-rock/metal van Pelican is om je vingers bij af te likken. Hoewel het er misschien niet van afspat zijn de Amerikanen gretig en spelen ze vlekkeloos. Daarnaast is het geluid goed en wordt de show voorzien van de beste lichtshow van de dag. Al vroeg in de set horen we knallers als ‘Deny The Absolute’ en ‘Nighttime Stories’, maar ook het stevige ‘Full Moon, Black Water’ dendert heerlijk door de Rode Zaal. Doordat de band zich focust op de laatste twee albums is er helaas geen ruimte voor oudere nummers als ‘The Creeper’, maar dat is slechts een kanttekening bij deze vlekkeloze show. Met DÖ en Pelican is Soulcrusher IV pas echt begonnen!

De Duitse inbreng komt deze editie van Cranial. Met hun debuut Dark Towers / Bright Lights maakten ze in 2017 grote indruk, dus de blijdschap was groot toen vorige week eindelijk de opvolger Alternate Endings uit kwam (met prachtige artwork, overigens). De sludge van de Duitsers differentieert nadrukkelijk van de andere bands die vandaag horen door de agressie in de muziek. Cranial is geen stoomlocomotief die onberoerd doordendert, maar een meedogenloze machine die zich over een onverhard pad ijskoud door obstakels heen moet beuken. Het is een welkome afwisseling, zeker door de invloeden die onder meer uit de black metal lijken te komen, al komen de vocalen niet altijd even sterk uit de hoek.

Ook Mizmor (officieel geschreven als מזמור, Hebreeuws voor ‘psalm’) probeert het publiek wat bijzonders voor te schotelen met wat ze zelf wholly doomed blackmetal noemen. Voor de groep rond A.L.N. is de show op Soulcrusher de laatste van hun allereerste tour, die ze samen met bevriende groep Hell ondernemen. De muziek is een mengelmoes van luchtige doom, black metal en folk-invloeden, maar hoe spannend dat op papier ook klinkt, vandaag komt dat niet helemaal uit de verf. Een nummer als ‘The Serpent Eats Its Tail’ is absoluut niet slecht en een prima afwisseling van het andere muzikale geweld, maar het lukt A.L.N. en zijn mannen niet om ons bij de lurven te grijpen. “I know you gotta leave to see Lingua Ignota. I don’t blame you,” zegt A.L.N. voor het inzetten van het laatste nummer, en een enkeling geeft daar dan ook gehoor aan. Hierdoor missen ze echter wel ‘i. Woe Regains My Substance’, dat op de valreep voor een opleving in de set zorgt.

Als we weer in de Paarse Zaal arriveren is het gordijn van het podium dicht en staat de microfoon voor het podium opgesteld. Wie naar A.L.N. geluisterd heeft en een goede plek voor in de zaal heeft, heeft dus geluk gehad. Dat de zaal vol is voor Lingua Ignota is niet vreemd, want haar minimalistische, opvallende muziek is bijzonder duister. Het ene moment begeleid Kristin Hayter zichzelf op piano terwijl ze prachtig klassiek zingt, even later loopt ze krijsend over het podium ondersteund door enkel een minimale drumbeat. Het is juist deze afwisseling die de muziek spannend, meeslepend en heerlijk ongemakkelijk maakt. Ondanks dat ze een dijk van een show neerzet, is Lingua Ignota vandaag de act die het publiek het meest verdeelt: je vindt het geweldig of je kunt er niks mee en staat na 10 minuten weer buiten.

Gezien de status is Triptykon vandaag de grootste band op het affiche, maar afgaande op het publiek én de reacties bij de aankondiging is Daughters vandaag de absolute smaakmaker. Nog voor de release van hun derde album leek de noise band er de brui aan te geven, maar vijf jaar geleden kwam de band toch weer bij elkaar. Dit resulteerde vorig jaar in het goed ontvangen You Won’t Get What You Want. Vanavond worden bijna alle nummers van You Won’t Get What You Want gespeeld; alleen ‘The Flammable Man’ en ‘City Song’ zijn ingewisseld voor ‘Our Queens (One Is Many, Many Are One)’ en ‘The Dead Singer’ van hun gelijknamige derde album.

Ook live komen de nummers geweldig tot hun recht. Door te openen met ‘The Reason They Hate Me’ lijken ze te beginnen op hun hoogtepunt, maar ook ‘Satan In The Wait’, ‘Long Road, No Turns’ en ‘Ocean Song’ zijn heerlijk. De hele band is in topvorm en natuurlijk vertolken de scheurende gitaren de hoofdrol, maar het is de strakke ritmesectie met Jon Syverson (drums) en Monika Khot (bas) die de chaos gestructureerd houdt. En tja, wat moeten we nog zeggen over het ijzersterke optreden van zanger Alexis Marshall? Dankzij hem is er niet alleen muzikaal, maar ook op het podium én in het publiek een constante dreiging. Onder zijn leiding zorgt Daughters vandaag voor het sterkste optreden van Soulcrusher IV.

Even op adem komen dus, en dat kan wonderbaarlijk genoeg bij The Secret. Voor een overvolle zaal (van een goed bewaard geheim is geen sprake) heeft het Italiaanse metal gezelschap enigszins moeite om op gang te komen. Na een kleine tien minuten is de pit echter begonnen, na nog eens vijf minuten is het onvervalste black metal feest in volle gang. De combinatie van black metal en metalcore is nergens echt origineel en de band is ook minder scherp dan we kennen van Agnus Dei (2012) en EP Lux Tenebris (2018), maar The Secret zorgt wel voor de welkome afwisseling waar de echte metalheads op zaten te wachten. De juiste band op de juiste plek!

Wie eerlijk is, ziet vandaag dat Triptykon que spanning en vernieuwing links en rechts wel is ingehaald. Maar wat we ook zien, is dat er qua status geen enkele band in de buurt komt van de band rond de Zwitserse Thomas Gabriel Fischer. Fischer richtte in de jaren 80 Hellhammer op, dat kort erna door zou gaan als het invloedrijke Celtic Frost. De band ging in de jaren 90 al een lange periode uit elkaar, maar in 2008 waren de spanningen in de band zo hoog opgelopen dat Fischer de band definitief verliet en Triptykon oprichtte. Vanavond geeft Fischer een fijne doorsnede van zijn oeuvre, maar kunnen we de band niet betrappen op een verrassing op de setlist. Slechts acht nummers komen er voorbij, waarvan drie uitgebracht met Celtic Frost (‘Circle of the Tyrants’, opener ‘Procreation (of the Wicked)’ en ‘Visions of Mortality’).

Maar zo weinig verrassend als dat de setlist is, zo oerdegelijk speelt de band. Van het meer dan twintig minuten durende ‘Prolonging’ tot het bijzonder agressieve ‘Goetia’ en het recentere ‘Tree of Suffocating Souls’, de band slaagt erin de nummers haast net zo overtuigend te spelen als jaren geleden. Ook de jonge band rond de sympathieke Tom G. Warrior doet zijn imposante carrière eer aan. Het is dan ook jammer dat een deel van het publiek na Daughters al is vertrokken, want Triptykon had hier meer publiek verdiend. Maar dat mag de pret niet drukken: zowel de festivalgangers genieten van deze foutloze trip down memory lane.

Het Gelderse Turia is sinds de release van hun debuut Dor in 2015 enorm gegroeid. Sinds hun show op Roadburn 2017, vlak na de release van het geweldige Dede Kondre, worden ze door de liefhebber van duistere muziek nauwlettend in de gaten gehouden. Ook vanavond weten ze te overtuigen met hun genuanceerde, rauwe black metal. Voor de gelegenheid blijven de lampen op het podium uit, zorgen kandelaars voor het kleine beetje licht in de duisternis en hangt er een geur van wierook in de zaal. Ook muzikaal wordt niets aan het toeval overgelaten. Drummer ‘J’ en gitarist ‘O’ nemen de muziek, die bijzonder toegankelijk is voor black metal, voor hun rekening. De zangeres, bekend onder de naam ‘T’, voorziet de doordachte nummers van net zulke goed geplaatste vocals. De show heeft vandaag misschien niet de impact die het op Roadburn wel had, maar toont wel aan dat er nog veel interessante dingen gebeuren in de Nederlandse black metal.

De afgelopen twee edities van Soulcrusher had de laatste band op het hoofdpodium de ondankbare taak om voor een nagenoeg lege zaal te spelen. Maar of het door de goede programmering komt of dat de mensen er vandaag meer zin in hebben: bij Hell is dit absoluut niet het geval. De vloer is nog goed gevuld voor Amerikaanse sludgemachine rond multi-instrumentalist M.S.W., al heeft niet iedereen nog de concentratie voor de lang gesponnen muzikale stukken die de band speelt. Zonde, want hoewel de band niet enorm zijn best lijkt te doen het publiek er doorheen te slepen, klinkt onder meer ‘Mourn’ van het album Hell III (2012) helemaal niet slecht. Je kunt het die paar eenzame strijders die wel helemaal uit hun kokosnoot gaan dan ook niet kwalijk nemen.

Het lijkt erop dat de Poolse uitsmijters van Dopelord ook een zware kluif gaan hebben aan het vermoeide publiek, maar niets is minder waar. De lichtzinnige stoner, die muzikaal aardig wat overlap heeft met onder meer Monolord, weet de rijkelijk gevulde kleine zaal zonder enig probleem in beweging te krijgen. Het zou ook oneerlijk zijn om de band af te rekenen op de cliché thematiek: ‘Children of the Haze’, ‘Addicted to Black Magic’ en ‘Dead Inside (I&II)’ zitten muzikaal erg goed in elkaar en worden vanavond erg goed gebracht. Ook de zang van afwisselend Paweł Mioduchowski en Piotr Zin klinkt erg fris voor een band op dit tijdstip. De luchtige muziek van Dopelord als afsluiter is een schot in de roos: wie niet per sé een trein hoeft te halen geniet nog tot de laatste riff uit de speakers klinkt.

Het was dan misschien niet uitverkocht, maar ook Soulcrusher IV was een groot succes. Er waren niet veel echte verrassingen en genre-technisch leek het festival iets minder gevarieerd dan voorgaande jaren, maar het niveau van het festival blijft onverminderd hoog en de verzameling bands uniek. Met Pelican, Daughters en Tryptikon stonden er bands van topniveau op het hoofdpodium, maar ook Telepathy en DÖ wisten hun nieuwe werk overtuigend te brengen. Wij kijken in elk geval uit naar de volgende editie: het eerste lustrum van Soulcrusher!