FortaRock 2019 smeedt zijn ijzer wanneer het heet is FortaRock 2019 smeedt zijn ijzer wanneer het heet is

Intenser gaat het er daarna aan toe bij het Zweedse Monolord, De stevige, aan Electric Wizard herinnerende stonerdoom klinkt loodzwaar uit de speakers. Helaas lijkt de snel oplopende temperatuur in de tent de mensen in de tweede helft van de set naar buiten te jagen. Jammer, want de dag kent hier al zijn eerste muzikale hoogtepunt.

Naast de twee grote podia kent FortaRock dit jaar een nieuw podium in de vorm van Hank’s Garage. Het programma hier bestaat uit kleinere bands van voornamelijk eigen bodem en is tevens het toneel voor een speciale Q&A met voormalig Gathering-zangeres Anneke van Giersbergen. Zij neemt vandaag de Buma ROCKS! Export Award in ontvangst en trakteert het publiek op akoestische vertolkingen van ‘My Mother Said’ en de Iron Maiden-klassieker ‘Wasted Years’.

Myrkur, het project van de Deense zangeres Amalie Bruun combineert folk met black metal. De atmosferische presentatie, met lampen en planten op het podium, smelt echter enigszins weg in het felle zonlicht op de Goffertweide. Bruuns verrassende troef, haar ijzige black metal-scream, wordt pas in de tweede helft van de set tevoorschijn getrokken. Veel mensen hebben de schaduw dan al opgezocht.

Eenzelfde afwisselende zang zien we vervolgens bij het Finse Amorphis; de band heeft in de jaren een ontwikkeling doorgemaakt van death metal tot meer melodieuze progmetal. Het publiek wordt duidelijk wat losser nu de zon wat lager zakt en de temperatuur langzaam een wat behaaglijker niveau bereikt.

In de Tent Stage is het inmiddels de beurt aan de postmetal-formatie Cult of Luna. Met een excentrieke bezetting van drie gitaristen en twee drummers laten de Zweden de vloer op zijn grondvesten schudden. De presentatie is statisch, maar het publiek laat zich de gehele set moeiteloos meevoeren in een hypnotische trance, met als hoogtepunt het majestueuze ‘Ghost Trail’.

In contrast daarmee is op het hoofdpodium daarna bij Children of Bodom het geluid juist wat aan de zachte kant. Met een oeuvre van inmiddels tien studioalbums zetten de Finnen vanavond een oerdegelijke, maar weinig verrassende set neer.

Harder gaat het er aan toe bij het Nijmeegse X Raiders dat vandaag op FortaRock praktisch een thuiswedstrijd speelt. De sleaze-metal met een homo-erotische twist wordt strak gespeeld en de set, én de temperatuur, in Hank’s Garage, bereikt zijn hoogtepunt wanneer bij de afsluitende Motörhead-klassieker ‘Ace of Spades’ het voltallige publiek op het podium wordt uitgenodigd.

Het Poolse satanstheater van Behemoth sluit de zaterdag op het hoofdpodium af. De band slaagt er als geen ander in om hun snoeiharde blackend deathmetal te combineren met een nauwkeurig gechoreografeerde audiovisuele show vol spectaculaire pyrotechniek. De set omvat zowel materiaal van de recente plaat I Loved You At Your Darkest als klassiekers als ‘Conquer All’, en er wordt subtiel opgebouwd naar een hoogtepunt bij het slepende ‘Lucifer’. Na een waardige afsluiter kan het publiek huiswaarts en zich voorbereiden op de tweede dag die nóg warmer belooft te worden.

Gelukkig is de Goffert aan het begin van de zondag gezegend met een aangename wind die voor enige verkoeling zorgt. Diezelfde wind krijgt helaas ook grip op het geluid van het Engelse Savage Messiah. Toch is traditionele, ongecompliceerde powermetal een prima opener voor het langzaam binnenstromende publiek. Zanger Dave Silver ontpopt zich als sympathieke ouwehoer en haalt herinneringen op aan de FortaRock-aftershow van 2012 waar de band eerder te zien was. Het publiek heeft er zin in en uitgerekend bij de ballad ‘What Dreams May Come’ ontstaat al de eerste moshpit van vandaag.

Door een last-minute afzegging van Allegaeon is het Amerikaanse Car Bomb pas in een laat stadium aan de line-up toegevoegd. De hoekige Meshuggah-achtige mathcore gaat vandaag echter gebukt onder technische problemen, wat in de Tent Stage voor een hoop ongemakkelijke pauzes zorgt. De band kan deze maar moeilijk opvangen. Onbekendheid bij het publiek met de band en zijn materiaal helpt daarbij niet.

Afgaande op de vele shirts op het terrein lijkt dat laatste bij het Engelse Gloryhammer niet aan de orde. Met onder andere Alestorm-zanger/toetsenist Christopher Bowes in de gelederen injecteren ze hun epische powermetal met een fikse dosis ironie - een welkome toevoeging die in dit subgenre nogal eens ontbreekt. Met felgekleurde capes en rubberen wapens weet men er een waar feest van te maken en nummers als ‘The Unicorn Invasion of Dundee’ worden luidkeels meegebruld.

Een stuk zwaarder daarna is het Poolse Decapitated die hun snoeiharde, technische death metal van een fixe dosis Pantera-achtige grooves voorzien. Vanaf de eerste noten zien we een kolkende pit in de tent en gedurende hun vijftig minuten durende loeistrakke set gunt het viertal zijn publiek geen moment rust. Alsof het nog niet warm genoeg was.

Op het hoofdpodium is tussen de voornamelijk traditionele metal de psychedelische rock van het bebaarde Berlijnse trio Kadavar wellicht een wat vreemde eend in de bijt. Het kost even tijd voor het publiek de weg naar het podium gevonden heeft, maar de gitaren bulderen vanaf de eerste noten zo hard uit de speakers dat ook de mensen in de schaduw worden bereikt.

In de tent is het podium intussen gevuld met wierrook, gouden kandelaars en iconen voor het black metal-ritueel van het Poolse Batushka. De bandleden waren officieel een lange tijd anoniem, maar zijn inmiddels in een openlijke juridisch strijd geraakt over het gebruik van de bandnaam. De gruizige black metal met Gregoriaanse zang wordt statisch gepresenteerd door de bandleden in monnikspijen. Veel subtiliteit in de muziek gaat door het volume helaas enigszins verloren. Goedbedoelenden proberen nog een moshpit op te starten, maar het is de atmosfeer waar het hier om draait.

Het Zweedse Katatonia presenteert vandaag een integrale vertolking van hun klassieker Night Is the New Day uit 2009. De band en zijn geluid staan als een huis, maar nummers worden gespeeld in de volgorde van de plaat, dus de set biedt niet veel aan verrassingen. Of het moet de afsluitende Judas Priest-cover ‘Night Comes Down’ zijn.

Op datzelfde moment biedt Hank’s Garage een podium aan het Haagse Monomyth dat met eerdere optredens op Valkhof en Oranjepop geen onbekende is op de Nijmeegse festivals. Met sinds kort gitarist Boudewijn Bonebakker, voor de oudere headbangers nog bekend van de legendarische Zeeuwse death metal-formatie Gorefest, in de gelederen weten ze met hun psychedelische, instrumentale krautrock het publiek moeiteloos mee te nemen in hogere sferen; tijdens de traditionele afsluiter ‘LHC’ swingt de tot de nok gevulde tent van muur tot muur met de band mee.

Sinds ze twintig jaar geleden aan de vooravond van de powermetal-revival stonden heeft het Zweedse Hammerfall haar succesformule in ruim twintig jaar niet veranderd. De aanstekelijke metal-singalongs bieden dan ook geen verrassingen, maar de aan Judas Priest herinnerende presentatie, inclusief synchroon bewegende gitaartendem, weet het publiek ook vanavond vrij moeiteloos mee te nemen. Soms hoeft het ook niet te ingewikkeld te zijn.

Juist wél ingewikkeld is Animals as Leaders. De instrumentale progressieve djent van het Amerikaanse trio rond gitaarvirtuoos Tosin Abasi knalt echter vanaf de eerste noten met een topgeluid door de speakers en ondanks het ontbreken van een opzwepende frontman blijft de Tent Stage haast onverwacht goed gevuld. Het spelniveau is zeker indrukwekkend, maar nog bewonderenswaardiger is hoe de band zijn complexe songs, vol polyritmes en tempowisselingen, tóch zo’n aanstekelijke groove weet mee te geven.

De grote afsluiter vandaag is het (wederom) Zweedse Amon Amarth. De pakkende, melodieuze death metal-met-een-Viking-thema blijkt al jaren een gouden combinatie. Ook met podium-attributen heeft men flink uitgepakt. Duellerende re-enactors, vuur, explosies en het drumstel bevindt zich op een gehorende Viking-helm. Authentiek? Maakt niet uit; publiek en band zitten op de dezelfde golflengte. ‘Death in Fire’ en ‘Guardians of Asgaard’ doen de vuisten massaal de lucht in gaan. Wanneer tegen het einde van de show de eerste regendruppels van dit weekend op de bezoekers neerdalen, zorgt dat aanvankelijk voor welkome verkoeling. Maar snel naderend onweer dwingt de organisatie echter om het festival om veiligheidsreden voortijdig te eindigen. De kans voor Amon Amarth om hun klassieker ‘Twilight of the Thundergod' tegen een decor van apocalyptische bliksem te vertolken is daarmee helaas verkeken.

Zo krijgt FortaRock 2019 nog een laatste kleine tegenslag te verwerken. Toch kunnen we als bezoekers terugkijken op een uitstekend weekend met mooi weer, gezelligheid en veel goede muziek. Een headliner van het kaliber Rammstein of Iron Maiden had ongetwijfeld meer mensen getrokken, maar de meeste aanwezigen zullen ze deze dagen niet gemist hebben. Wat de toekomst voor FortaRock ook gaat brengen (andere locatie? andere periode?), dit weekend heeft wederom bevestigd dat zowel bij bands als publiek de metaalmoeheid nog lang niet heeft toegeslagen.