Op 6 oktober verzamelden zich weer donkere wolken boven Doornroosje in Nijmegen. Figuurlijk althans, want het stralende weer had niet verder af kunnen liggen van de donkere muziek die Soulcrusher dit jaar voor de derde keer presenteert. Het succes van het festival wordt nog eens onderstreept met het nieuws dat het festival voor het eerst is uitverkocht. Vandaag op het menu: loodzware riffs van onder meer YOB, Inter Arma en Slomatics, hipstermetal met Deafheaven en meerdere gangen black metal van de ooster- en zuiderburen. 3voor12 Gelderland liet zich overrompelen door bonkende drums, oorverdovende riffs en ijzingwekkende grunts.

Aan Frayle de eer om vandaag het bal te openen. Hoewel het in de hal nog akelig rustig is en veel stands nog opgebouwd moeten worden is de paarse (kleine) zaal al goed gevuld. Het duo uit Cleveland, bestaande uit muzikant Sean Bilovecky en zangeres Gwyn Strang, is voor de gelegenheid uitgebreid tot kwartet. Eerder dit jaar brachten ze hun eerste ep The White Witch met toegankelijke doommetal uit. Frayle is vandaag de enige band met een frontvrouw en de stem van Strang werkt goed in combinatie met de zware klanken van de band. Toch weet het niet te verhullen dat de muziek redelijk rechttoe rechtaan is. Frayle is geen hoogvlieger, maar de toon voor de rest van de dag is wel degelijk gezet.

Het concert
Soulcrusher III festival
Zaterdag 6 oktober 2018, Doornroosje Nijmegen

Line-up: YOB + Deafheaven + Wiegedood + Dragged Into Sunlight + Whores. + Inter Arma + Slomatics + Hemelbestormer + Ultha + Phantom Winter + Part Chimp + Heads. + Frayle

Ook in de rode (grote) zaal beginnen we met doom, en wel van Part Chimp. De Britse groep varieert echter meer met tempo en de muziek heeft raakvlakken met stonerrock en punk-elementen, waardoor het geheel luchtiger wordt. Niet alles is raak: sommige nummers leunen erg op de zang van Tim Cedar, en die is vandaag niet erg sterk. De band weet echter wel degelijk te imponeren met bijvoorbeeld de fantastische uitvoering van ‘Ro Ro’ en de klassieker ‘30,000,000,000,000,000 People’. Hiermee levert Part Chimp uiteindelijk toch een hele vermakelijke set af.

Het Duitse Phantom Winter doet het vandaag met een minimale lichtshow, waardoor het bij binnenkomst lijkt alsof we een donker bos binnen stappen. Ook muzikaal bouwt de band zorgvuldig op naar explosies van sludge en black metal. Het samenspel van zanger/gitarist Andreas Schmittfull en zanger Christian Krank, die midden op het podium naar elkaar toe gedraaid staan, heeft vanmiddag de hoofdrol. Onder leiding van de heren bouwt Phantom Winter een overweldigende muur van geluid. Muzikaal is er weinig nieuws onder de zon, maar de band speelt strak en creëert een meeslepende atmosfeer: dit is het eerste overtuigende totaalplaatje van de dag. Nu zijn we echt los!

Soulcrusher in cijfers

0: voor het eerst is er geen Nederlandse inbreng op Soulcrusher. Een unicum: op de eerste twee edities stonden in totaal zes Nederlandse bands en ook op Fortarock is altijd wel een act van eigen bodem te vinden.

36: het aantal bands dat we tijdens de eerste drie edities hebben mogen aanschouwen. Het grootste deel daarvan komt uit VS (8), vijf daarvan staan vandaag op het programma. Tot nu toe is er geen band op herhaling geweest.

Naar eigen zeggen reduceert Slomatics riffs tot “de oerstaat van heaviness”. Dat klinkt heel overweldigend, al lijkt de band het de eerste twintig minuten haast te begeven onder het gewicht van de muziek. Het klinkt loodzwaar en de instrumenten worden flink te grazen genomen, maar zelfs voor sludge/doom begrippen gebeurt er weinig. Dat verandert als er na een kwartier steeds meer Black Sabbath-achtige blues riffs de kop opsteken. Hiermee wordt de interesse weer enigzins gewekt en voorkomen ze dat de muziek uitzichtloos voort dendert.

Zorgden in 2015 de Fortarock posters met Dying Fetus voor enige ophef, dit jaar laat de bandnaam Wiegedood weinig aan de verbeelding over. De Vlaamse band ontstond na het overlijden van vriend en muzikant Florent Pevée (Kabul Golf Club/The Rott Childs), en aan hem werden de drie albums van de De Doden Hebben Het Goed trilogie opgedragen. Ieder deel kon rekenen op lovende recensies. Vandaag laat de band zien waarom: de muziek is hard, intens en bovenal ook goed doordacht. Hoewel de band te boek staat als black metal halen de muzikanten ook veel elementen uit de post- en doommetal, waardoor het geheel spectaculair blijft. Wiegedood sleept je aan de haren door hun zorgvuldig uitgekiende wereld, en we hopen dat ze dat nog tot lang na het afronden van hun trilogie blijven doen.

Weinig bands konden bij hun aankondiging voor Soulcrusher op zo veel enthousiaste reacties rekenen als Inter Arma. En terecht: is er iemand die hun ep The Cavern kan luisteren zonder onder de indruk te raken? Het vijftal, aangevuld met een muzikant op een theremin, sluit mooi aan op Wiegedood: minder hard en intens, maar met meer prog-elementen. Toch begint Inter Arma lang niet zo indrukwekkend als op cd. De subtiele lijnen en vooruitstrevende geluiden hebben plaats gemaakt voor een flinke bak energie, waardoor de band een stuk rommeliger klinkt. Gelukkig is er halverwege een rustmoment, waarin de band zich herpakt: vol overtuiging zetten ze ‘The Paradise Gallows’ in, het titelnummer van hun laatste plaat. Er volgt een tweede helft waarin veel nieuwe fans gemaakt worden.

Met een bandnaam als Hemelbestormer begin je natuurlijk al met een puntje voorsprong. Lomp en hard zijn geen labels die opgaan bij deze Vlamingen, maar wat ze inleveren aan muzikaal geweld maken ze goed met prachtige, meeslepende postrock. Daarnaast: een post-metal nummer als ‘Blue Light’ van hun laatste album A Ring Of Blue Light hoeft qua luidheid absoluut niet onder te doen voor veel van de doom die we vandaag horen.

De instrumentale, filmische muziek wordt aangevuld met zwart-wit beelden van een ruimtereis (Hemelbestormer lijkt vandaag een van de weinige bands die nagedacht heeft over de podiumpresentatie) en heeft haast een hypnotiserende werking. Net zoals hun landgenoten van Wiegedood is alles tot in de puntjes uitgedacht en perfect uitgevoerd. Een hoogtepunt van deze derde Soulcrusher.

Ondanks hun sterke performance was driekwart van de zaal voor het einde van de show al vertrokken. De reden? Deafheaven in de rode zaal. Deafheaven is vandaag gemakkelijk de grootste band op het affiche. De muziek laat zich niet gemakkelijk categoriseren: het combineert succesvol blackmetal en post-metal met indierockstijlen en spreekt daar een groot publiek mee aan. Ook vandaag worden moderne rockstijlen en stevigere metal moeiteloos gecombineerd. Waar Daniel Tracy met militaire precisie metalpartijen uit zijn drumstel ramt, daar leunen de gitaristen toch meer naar de alternatieve rock.

Soulcrusher in cijfers

6: muzikanten hebben met meerdere bands op de planken gestaan: Wim Coppers en Gilles Demolder (beide dit jaar met Wiegedood, in 2016 met Oathbreaker), William Van der Voort (in 2016 met Nihill, in 2017 met Dodecahedron,), Jelle Agema (in 2016 met Nihill en Terzij De Horde) en Joris Bonis en Jasper Barendrecht (beide in 2017 met Ulsect en Dodecahedron).

4: Soulcrusher III is vandaag ram uitverkocht. Niet vreemd dus dat Soulcrusher IV gedurende dag al werd aangekondigd. 5 oktober 2019 belooft weer een zwar(t)e dag te worden!

Frontman George Clarke is de belichaming van deze succesvolle mix: terwijl hij zijn zang in typische black metal stijl over het publiek schreeuwt, beweegt hij zich meer als een charmante rockster over het podium. Natuurlijk staat de show voornamelijk in het teken van het nieuwste album Ordinary Corrupt Human Love, maar er is ook ruimte in de setlist voor knallers als ‘Sunbather’ en ‘Dream House’.  De hoge verwachtingen lijken vanavond moeiteloos te worden ingelost. Een strakke show om van te smullen en de eerste band die echt uit weet te pakken in de grote zaal!

Een aantal fans van Deafheaven besluit dat het na deze show genoeg is. Gelukkig verhuist het grootste deel van het publiek voor de show van Whores. naar de paarse zaal: de zaal puilt uit tot ver voorbij de ingangen. De Amerikaanse band vliegt werkelijk uit de startblokken en houdt het gaspedaal de hele set ingedrukt. De muziek is experimenteel, met een zware sludge basis en een punk sausje. Het resultaat zijn vieze, groovy riffs, maar het blijft verrassend toegankelijk. Een lekkere, energieke rockshow en een prima tussendoortje.

Hoewel de dag langzaam op gang kwam, kunnen we toch zeggen dat de lat voor YOB na de show van Deafheaven hoog ligt. Hoewel de Amerikaanse groep zelfs binnen de metal geen grote jongen is, draait YOB alweer ruim 20 jaar mee en is het gewaardeerd trio binnen de doom metalscene. De acht albums die ze hebben afgeleverd, waarvan Our Raw Heart eerder dit jaar uit kwam, zijn stuk voor stuk sterke platen. Als we de rode zaal binnen komen zit de band nog midden in de soundcheck en maken we direct kennis met de sympathieke Mike Scheidt: zanger, gitarist en enige bandlid van het eerste uur. Hij zal ook tijdens de show regelmatig contact zoeken met het publiek en zijn relaxte houding siert hem.

Wanneer de band het podium op komt voor de headline-show is de band op de eerste plaats echter vooral professioneel. Ze laten er geen gras over groeien: we worden direct weggeblazen door lange, loodzware nummers die door meeslepende riffs geen moment vervelen. In de muziek van Yob horen we Mastodon, Black Sabbath, doom metal als Monolord en Ufomammut, maar vooral ook veel individuele klasse. De hele zaal deint al in trance met de muziek mee. ‘The Screen’, van hun meest recente album, wordt met luid gejoel ontvangen, maar de band geeft vanavond een doorsnede van hun hele oeuvre. Zo horen we ook geweldige uitvoeringen ‘Catharsis’ en ‘The Lie That Is Sin’ van respectievelijk hun tweede en vijfde album. Voor een enkeling is 75 minuten YOB te lang, het overgrote deel van het publiek kan echter geen genoeg krijgen van deze masterclass.

De laatste extreme metalband is alweer een paar uur geleden, dus zijn we blij dat Ultha weer wat black metal op het menu staat. De Duitse groep onderscheidt zich met goedgeschreven nummers, vaak bestaande uit een sterke/sfeervolle opbouw naar uitgekiende black metal-explosies. Helemaal terecht dus dat ze hier staan, al komt de band vandaag niet helemaal lekker uit de verf. Fans worden wel degelijk getrakteerd op de sfeervolle, instrumentale intro’s, al leiden deze vanavond naar rommelige partijen. De drums zijn nog wel te volgen, maar de gitaarlijnen zijn nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Jammer: waar Ultha normaliter wel een streepje voor heeft op Phantom Winter, weet die laatstgenoemde de muziek vandaag beter naar het podium te vertalen.

Zoals de punt achter de naam al doet vermoeden komt het Duitse Heads.  mee in het kielzog van Whores.. En waar de kleine zaal voor Whores. bijna uit haar voegen barstte, daar verzuipt Heads. bijna in de grote zaal. Als de band begint is de zaal nagenoeg leeg, maar dat verandert tijdens de eerste drie nummers: hierdoor gaat de band ook met meer zelfvertrouwen spelen. De experimentele muziek ligt in het verlengde van Whores., al leunt deze groep wat meer op onheilspellende geluiden dan zware riffs. Lang niet alles wat de band speelt is raak en er zijn momenten waarop de set voortkabbelt. Het zijn echter nummers als ‘Last Gasp Shout’, ‘Smile’ en ‘Mannequin’ die de show interessant houden en laten zien wat de heren in hun mars hebben. Een band met veel potentie en toffe geluiden, maar die het nog niet helemaal weten te vertalen naar het podium.

Dragged Into Sunlight, de uitsmijter van deze editie, laat ons nog één keer alle hoeken van de zaal zien. Ook hier wordt het gaspedaal weer vol ingedrukt en krijgen we slechts sporadisch de gelegenheid om naar adem te happen. De explosieve mix van death en black metal is technisch heel sterk, al kunnen we de band niet op veel variatie betrappen. Hierdoor is Dragged Into Sunlight geen hoogtepunt, maar is de band wel een fijne afwisseling van al het doom geweld en toch een type act waarvoor je naar Soulcrusher komt.

Onderweg naar de uitgang kunnen we drie belangrijke conclusies trekken. Allereerst: hoewel YOB en Deafheaven zonder twijfel hun klasse hebben getoond, leek de kleine zaal over de gehele dag gezien beter op dreef. Phantom Winter, Wiegedood, Hemelbestormer en Whores. wisten allen, op hun eigen manier, bijzonder sterke shows neer te zetten. Daarnaast leek de muziek dit jaar toegankelijker dan vorig jaar. Op Soulcrusher II leek je nauwelijks kans te krijgen om op adem te komen of je werd al weer meegesleurd met de volgende overdonderende act. Dit jaar zijn de riffs beter te behappen, lijken de randjes iets minder rauw en gaan we toch iets minder overweldigd naar huis.

Maar belangrijker: ondanks dat het festival dit jaar wat minder meedogenloos lijkt is het niveau nog altijd waanzinnig hoog. Dat wordt onderstreept door het feit dat het eens zo obscure festival dit jaar uitverkocht is. Een mooier compliment voor de organisatie, die hun pijlen alweer mogen richten op Soulcrusher IV, is niet denkbaar. Omcirkel 5 oktober 2019 maar vast met een dikke zwarte stift, want ook dan zullen ze weer iets moois voor ons in petto hebben.