Zondag 15 oktober 2017. Het terrein voor Gelredome vult zich al vroeg met Stonesfans die van over de hele wereld naar dit (voorlopig) laatste concert van The Rolling Stones op Nederlandse bodem zijn afgereisd. Een paar weken geleden verkocht de band al de Amsterdam ArenA uit en dat lukt ze deze zondag met Gelredome weer. Publiek? Jong, oud, Stonesfans die al tientallen concerten gezien hebben, fans voor wie dit het eerste concert is en alles daartussenin. Niet dat het stadion al vol zit als het voorprogramma Leon Bridges, een Amerikaanse singer-songwriter die grossiert in soul en gospel, de avond opent. Gloedvolle soul, slow ballads en een prima begeleidingsband stromen Gelredome in. Tenminste: voor degenen die het kunnen horen, want wat staat het geluid voor het leeuwendeel van zijn optreden slecht afgesteld.
Couperus schreef het boek ‘Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan...’. De eerste zin van die titel geldt zeker voor de leeftijd van de Stones, maar over het vervolg kan nog flink gediscussieerd worden. De Stones? Die gaan toch niet voorbij? Hooguit is de scherpte er wat af en is het tempo van de nummers iets omlaag geschroefd. Afgelopen zondag flikten de Engelse rockers een kunstje dat Vitesse al lang niet meer gelukt is: Gelredome uitverkopen. Het optreden? Ruim twee uur, boordevol klassiekers, een paar verrassingen in de setlist, een nog altijd hyperactieve frontman, maar ook een aantal miskleunen én een slecht geluid in het begin.
Het concert
The Rolling Stones + Leon Bridges (voorprogramma)
Zondag 15 oktober 2017, Gelredome Arnhem
Van dat manco hebben ook The Rolling Stones last bij de eerste paar nummers.’Sympathy for the Devil’ is deze tour de verrassende opener van de set. Een prima eerste keuze, want het nummer bouwt de spanning voor de Stones opkomen mooi op en het kenmerkende ‘Woo woo’ uit die song schalt al bij de eerste tonen massaal door de zaal. Het stadion explodeert helemaal als de heren daadwerkelijk tevoorschijn komen en badend in het rode licht hun allereerste optreden in Arnhem aftrappen. Helaas is de mix van de gitaren veel te hard en de zang van Mick Jagger soms te zacht, waardoor de mokerslag die dit nummer doorgaans is slechts het effect van een stevige aai over de bol heeft.
The Rolling Stones - Gelredome Arnhem
Beter, veel beter wordt het geluid als de Stones twee nummers doen van hun recente plaat Blue & Lonesome uit 2016. De band is ooit begonnen als bluesband en met bijzonder scherpe en schitterende covers van ‘Just Your Fool’ en ‘Ride 'Em on Down’ laten de heren vanavond horen dat ze nog steeds stevig in hun roots geworteld zijn.
Jagger blaast, kreunt en steunt briljant in zijn mondharp, terwijl Keith Richards en Ronnie Wood subtiele blues-akkoorden spelen. En laten we ook vooral het fijne drumwerk van Charlie Watts en de stevige bas van Darryl Jones niet vergeten als fundament onder deze nummers. Dat de Stones niet alleen de blues beheersen als ze covers brengen, bewijst ‘Midnight Rambler’ later in de set. Een smerige, breed uitgesponnen en somtijds dreigende blues waarin alle bandleden excelleren.
De setlist kent naast de overbekende klassiekers een paar verrassingen. De al eerder genoemde bluesnummers en ‘Dancing With Mr. D’. Vóór deze tour voor het laatst gespeeld in 1973, maakt het zijn opwachting en krijgt het – ondanks de waarschuwing van Jagger dat het nummer zelden gespeeld is en daardoor wellicht wat fouten bevat - een funky uitvoering. Mede met dank aan Darryl Jones die ook excelleert met een schitterende bassolo op ‘Miss You’. Ook verrassend, hoewel vaker gespeeld: ‘She's So Cold’, de song vote van het publiek.
Mooi: op de videoschermen worden deze tour beelden geprojecteerd van de stad waarin de Stones optreden, dus de skyline van Arnhem wordt vanavond pontificaal in beeld gebracht. Nog meer links met deze stad: Mick Jagger oefent zijn talen en complimenteert in zijn beste Nederlands Arnhem met de winst van Vitesse in de bekerfinale.
Ronnie Wood wordt voorgesteld als ´de man van een brug te ver´. Helaas geldt die brug te ver vooral voor Keith Richards vanavond, want de gitarist kleunt een aantal keren flink mis. De riff van ´Start Me Up´ bijvoorbeeld, doorgaans scherp genoeg om een openhartoperatie mee uit te voeren, wordt verwisseld met die van Brown Sugar en vice versa. Ook bij ‘Honky Tonk Women’ en ‘Paint It Black’ zit hij er een aantal keren naast. Je kunt het hem vergeven aangezien bijna al zijn beroemde riffs in dezelfde open G-stemming zijn geschreven, maar dit is toch even pijnlijk voor de oren.
Natuurlijk; wie perfectie wil, zet maar een cd op. De Stones zijn ook nooit de perfecte live-band geweest; zelfs in hun beginjaren was er sprake van overdubs uit de studio op hun live-platen om fouten te maskeren. Maar om nu deze avond deze vergissingen te horen van een gitarist die dergelijke nummers al decennialang live heeft gespeeld: dat doet iets af van de magie.
The Rolling Stones - Gelredome Arnhem
Waarbij we eigenlijk tot het twistpunt (vergelijk de meningen op de Stonesfora maar met de recensies in de media) van The Rolling Stones komen: hoe deze band tegenwoordig te waarderen? Kern van de kritieken op de platen en live-optredens de laatste decennia is dat het weinig verrassend is, somtijds slordig, niet vernieuwend en live met nagenoeg dezelfde setlist elk jaar. Maar is dat de juiste insteek? Welke band of artiest vernieuwt zich nu écht elke keer na zoveel jaren in de business? Zelfs U2 tourt dit jaar met een album dat 30 jaar geleden verschenen is.
Het probleem bij het waarderen en oordelen is dat een muziekliefhebber (én recensent) opgroeit en niet meer dezelfde opwinding en verrassing voelt als de eerste keren dat men een band zag en hoorde, zowel live als op de plaat. Anno 2017 zijn de muziekliefhebbers en critici die naar de Stones luisteren en naar optredens gaan niet meer die jeugdigen die omver geblazen werden toen ze de Stones voor het eerst hoorden.
De moraal? Beoordeel de Stones op hun huidige merites en maak niet de vergelijking met albums of live-optredens die al jaren achter hen liggen. De Stones anno 2017 zijn een prima live-band die nog steeds met ongekende passie en lol op het podium staan. Miskleunen zijn er, maar die worden meer dan goed gemaakt door het muzikale vuurwerk dat de band nog steeds over het publiek uitstort. En Keith Richards? Die bracht ondanks de foutjes kippenvel-uitvoeringen van ‘Slipping Away’, een schitterende melancholische ballad, en een dampende versie van ‘(I Can't Get No) Satisfaction’. Ja, Ronnie Wood nam het leeuwendeel van het gitaarwerk voor zijn rekening en ja, Keith was er niet altijd bij, maar kijk naar dat gezicht. Rock ’n Roll. En lol. Idem voor Mick en Charlie.
De Stones gaven zondag een ruim twee uur durend optreden, stampvol klassiekers met een paar verrassingen. De band is misschien wat stroever en kleunt een paar keer stevig mis, maar maakt het uit? Nee. It's only rock ’n roll. En het publiek én de band like it. De band mag dan oud zijn: voorbij gaan (en zijn) ze zéker niet.
The Rolling Stones - Gelredome Arnhem
The Rolling Stones - Gelredome Arnhem