Pieter Holkenborg (Automatic Sam) is al het gelul zat

"Of het nu Wilders is of Jesse Klaver, ik vind het afschuwelijke mensen"

Eric Veltink ,

Vanwege drukke agenda's ontmoet 3voor12 zanger-gitarist Pieter Holkenborg en gitarist Rense Slings van Automatic Sam op het terras van rockcafé The Skiff in Hilversum. Pieter speelt hier vanmiddag samen met Jeroen Ligter (Giant Tiger Hooch) een soloset ter afsluiting van hun gezamenlijke tourtje door Nederland. Op het terras naast ons zitten een paar gezellige metalheads aan het bier, terwijl de brommertjes, scooters en solexen doorlopend voorbij pruttelen. Wanneer ook wij van een biertje zijn voorzien trappen we af voor een goed gesprek. Over de nieuwe plaat van de Achterhoekers, de zoektocht naar een nieuwe drummer en het nihilisme van Nietzsche.

Wat houdt je bezig deze dagen?

Pieter: "Wat me bezig houdt? De voorbereidingen van de albumpresentatie met Automatic Sam, een dagje lekker spelen in Hilversum met kameraad Jeroen [Jeroen Ligter van Giant Tiger Hooch], Rense die vandaag lekker is aangeschoven; dat houdt me nu bezig."

Automatic Sam bestaat uit:
Pieter Holkenborg (zang en gitaar)
Rense Slings (gitaar)
Erik Harbers (bas)
Lars Spijkervet (drums)

Op internet heb je van die handige sites waarop je eenvoudig het aantal dagen tussen twee data kunt uitrekenen. Het is vrijdag 1322 dagen geleden dat jullie vorige album Sonic Whip verscheen...

Pieter laat een stilte vallen en reageert: "1322 dagen. Dat is best lang."

Discografie:
2009 - Hot Foot Oil (ep)
2011 - Texino
2013 - Sonic Whip
2017 - Arcs

Waarom heeft het zo lang geduurd?

Pieter kucht een keer voordat hij antwoordt: "Er is voor de buitenwereld niet zo veel gebeurd, maar voor ons als band wel: we hebben namelijk een nieuwe bezetting. De zoektocht naar een nieuwe drummer nam nogal wat tijd in beslag. In het verleden zijn we verwend geweest met een paar enorm goede drummers. Nu waren we niet per se op zoek naar een nieuwe Bob [Bob Hogenelst, drummer van o.a. Birth of Joy en Baskar] of Tim [Tim van Delft, drummer van De Staat], maar de nummers die we met hen maakten passen wel echt bij ons. We zochten dus wel iemand die die nummers kan spelen.”

De eerste van tweeduizend brommertjes en scooters raast voorbij en we nemen een korte pauze. Pieter vervolgt: "Het duurde dus best lang tot we eindelijk een geschikte drummer hadden gevonden. In de tussentijd hebben Rense, Erik en ik een hoop nieuwe nummers geschreven, zonder drummer dus. Uiteindelijk kwamen we via Sebastiaan van Bijlevelt [van Galloway Studio] uit bij Lars Spijkervet."

De hoeveelste?

Pieter overlegt en telt even met Rense voordat ze samen tot een antwoord komen. Pieter: "Bob, Jesper, Jim, Tim... en Bauke is mee op tour geweest naar Italië." Lachend: "Dus Lars is nummer zes!"

Waar komt de albumtitel vandaan?

Pieter: “Nadat we de plaat hadden afgerond, ontdekten we een duidelijke rode draad in de teksten en de nummers. Dat had te maken met verhaallijnen, bogen en vaste patronen, wat je kunt vertalen naar Arcs. Dit komt terug in de wiskunde, biologie en natuurkunde, maar je kunt het ook zien als arc of boog in een verhaallijn: elk nummer heeft betrekking op een persoon binnen een bepaalde boog."

In de tussentijd bracht je de soloplaat Zero Return uit. Wat dat iets wat je al langer wilde doen?

Pieter: "Nee, eigenlijk helemaal niet. Het was ook niet bedoeld als een solo-avontuur maar ontstond toen ik een beetje een kuttijd had. Mijn moeder was heel erg ziek, ik stond op het punt om vader te worden en ik had een boel aan m’n kop. We gebruikten toen de oefenruimte van De Staat en speelden nog met Tim. In een vrij weekend waarin De Staat er ook niet was, had ik gewoon zin om voor mezelf een beetje te rotzooien en, het klinkt wat sentimenteel, in een cocon te kruipen.

In twee dagen en twee nachten heb ik toen acht nummers opgenomen op een simpel cassettedeck. Het was nooit de bedoeling om het überhaupt uit te brengen, dat was een idee van Wout Kemkens [Donnerwetter en Shaking Godspeed]. Toen ik er wat afstand van had genomen en het terugluisterde dacht ik "fuck it, waarom ook niet?" en besloot ik Zero Return alsnog uit te brengen."

Ben je van plan vaker solowerk te gaan maken?

Pieter: "Nou, niet direct. Ik ben best wel een band-muzikant: ik speel al sinds mijn vijftiende met Rense in allerlei bandjes, en ben alleen met hem al haast vergroeid geraakt. Solo experimenteren vind ik tof, maar ik ga niet de troubadour uithangen.”

Heeft dat invloed op het geluid van Automatic Sam?

Pieter, na een lachsalvo: "De liedjes die ik aanlever voor de band zijn allemaal thuis gemaakt op een akoestische gitaar. Al onze liedjes zijn, hoe hard ook, goed terug te brengen tot een akoestische versie. Er zal nooit een moment komen dat er een paar barkrukken op het podium worden gezet en ik dan in m'n eentje, binnen met een muts op, Extreme-achtige liedjes ga zingen."

De bandnaam Automatic Sam komt van het nummer 'Tarotplane' van Captain Beefheart, waarin de protagonist Automatic Sam een meisje in zijn vliegtuig meeneemt voor een fantasy-trip naar onbekende werelden.

De nieuwe plaat is weer lekker stevig. Tegelijkertijd klinkt ie wat minder rauw en beter geproduceerd, soms zelfs poppy voor Automatic Sam-begrippen...

Pieter moet grinniken. "Het kan zijn dat deze plaat wat ronder is inderdaad. De vorige twee zijn ontstaan op basis van wat ruwe ideeën en jams in de studio, deze keer waren we beter voorbereid. Nouja, voor Marco Borsato zou het waarschijnlijk een chaotisch proces zijn geweest, maar voor ons was het vrij gestructureerd.

Ik zie Texino als de bluesy, rootsy kant van de band, Sonic Whip meer als punk-roots en deze is meer gericht op de pop. Ik hou heel veel van popmuziek, maar eerlijk gezegd vind ik de meeste popmuziek gewoon geen reet aan."

Wat zijn de plannen voor 2017?

Pieter: "Tot nu toe hadden we vaak geen steady bezetting, Dan hadden we de wind lekker in de rug, taaide er weer een drummer af; dat is ook voor boekers wel lastig. Maar denk aan wat Fugazi al zei: "Never mind what’s been selling, it's what you're buying". Als tienduizend man onze plaat kopen staan wij ook op het hoofdpodium van Pinkpop." Dan, met een glimlach: "De wereld is een onrechtvaardige plek."

Hoe komen nummers van Automatic Sam tot stand?

Pieter kijkt Rense even aan: "Ideetje van mij, ideetje van Rense..." Rense vult aan: "We hebben vaak wel een idee hoe het muzikaal begint en eindigt. Tekstueel is dat meest nog niet het geval." Pieter: "Ik heb vaak wel een zin of een bepaald thema in gedachten. De basis is vaak een samenkomst van ideeën van Rense en mij; dat doen we trouwens niet vaak meer, dat moeten we weer eens doen!"

"Uiteindelijk is het echt van het collectief, en dat groepsproces vind ik wel super cool. Miles Davis zei al "let your musicians play" en zo denk ik er ook over. Ik vind het heel tof om Rense, Erik en Lars hun ding te laten doen. Dan heb ik weinig zin om daar enorm in te gaan sturen."

En de teksten?

Pieter: "Onze ongeschreven regel is dat degene die het basisidee heeft ook de tekst voor dat nummer schrijft. Meestal dus Rense of ik. Die teksten komen voort uit persoonlijke ervaringen, een conceptgedachte of gewoon mijn fantasie. Ik zing en speel beter als het persoonlijk is, maar ik probeer er wel iets abstracters van te maken waar iedereen het zijne of hare uit kan halen. Anderzijds vind ik het ook wel mooi als je zoals Social Distortion of André Hazes echt je persoonlijke verhaal oplepelt.

Als Rense een tekst schrijft vraag ik hem nooit waar het precies over gaat, maar vul ik het liever in met mijn eigen fantasie. Als vrienden denken te weten waar een bepaalde titel of zin over gaat en ze zitten er helemaal naast dan denk ik: mooi dat jij dat erbij denkt, missie geslaagd."

Zijn de teksten eigenlijk wel eens politiek of maatschappelijk getint?

Pieter denkt even na: "Euhm, we zijn in ieder geval geen politieke band. Toen we begonnen wist ik één ding zeker: ik ga nooit over politiek, maatschappij of samenleving schrijven. Never! En toch, onbewust, zitten er in dit album bij twee nummers wel een paar van dat soort dingen. Het is een roerige tijd, dus het is ook moeilijk om je ervan af te sluiten."

Welke nummers zijn dat?

Pieter: "'This Is Not A Holiday' en 'Tarantula'. Die laatste gaat erover dat ik heel erg moe word van al die betweters die zo goed weten waar het met de wereld naartoe moet. Of het nu Wilders is of Jesse Klaver, ik vind het afschuwelijke mensen. Dat vingertje... ik stoor me daar enorm aan, rechts of links maakt me verder geen bal uit. 

Ik ben ook echt geen boekenwurm of grote denker, maar bladerend in een boekje van Nietzsche - Also sprach Zarathustra - las ik hoe hij over dat soort mensen dacht. Nu ben ik geen nihilist, maar hij slaat de spijker precies op zijn kop.

Dat vind ik het vervelendste aan deze tijd: al die meningen en al dat gelul. Houd je bek toch dicht, waar haal je de arrogantie vandaan dat je denkt te weten wat voor 17 miljoen mensen - of nog erger, voor de hele aardbol - het beste is? Zorg eerst maar eens dat je huwelijk niet op de klippen loopt en dat je je kinderen netjes opvoedt... nouja, daar gaat dat liedje dus over."

"Rache wollen wir üben und Beschimpfung an Allen, die uns nicht gleich sind" - so geloben sich die Tarantel-Herzen.

Friedrich Nietzsche

Muzikale invloeden zijn onder meer Motorpsycho en Captain Beefheart, maar wat zijn inspiratiebronnen voor de teksten?

Pieter: "Een belangrijke bron is Kurt Vonnegut, een Amerikaanse schrijver die ik via Rense ken. Ik kreeg een paar jaar geleden een boek op mijn verjaardag en die man heeft mijn hele brein opnieuw aan elkaar gesoldeerd. Het zijn supermooie en fantasierijke boeken waardoor ik nu echt anders naar de wereld kijk. Vonnegut is een coole romanschrijver en een psychedelische punkrockende filosoof ineen, een onuitputtelijke bron van inspiratie.

In de muziek vind ik Beefheart en bijvoorbeeld Mark Sandman van Morphine fantastisch. Verder houd ik qua teksten erg van punkbands zoals The Wipers, Black Flag en Mission of Burma. En het sloganachtige van Iggy Pop vind ik tof: vier regels en maar gaan!"

Rense, je werkt bij boekhandel Colofon. Betekent dat ook dat je een achtergrond hebt in Nederlandse literatuur of is dat geheel toevallig?

Rense met een grijns: "Dat is stom toeval, heeft er niets mee te maken." Pieter, lachend: "Ik zie jou wel op het Boekenbal rondlopen. De Herman Koch van de punkrock."

Tot slot: wat kunnen we verwachten bij de releaseshow?

Pieter: "Van ons: een lange bomvolle set met psychedelische visuals. Daarna een set van onze vrienden van Krishna, en een expositie van de ontwerpers van ons artwork."

Arcs is de derde langspeelplaat van Automatic Sam en verschijnt vrijdag 31 maart op Goomah. De plaat is opgenomen in Galloway Studio in Nijmegen.