Na de begroeting neem ik plaats in de ‘instrumentenkamer’ waar de plaat is opgenomen en waar ook de foto voor de hoes is geschoten. Indiase - later blijkt: Irakese - muziek klinkt zachtjes op de achtergrond. Op het houten halfronde bureau staat een MacBook bovenop een Dr. Martens schoenendoos. Links ligt een boek over Marilyn Monroe en rechts staat een box vol met cassettebandjes. Boven het bureau hangt een oude prent van een olifant, vergezeld door foto’s van onder andere Herman Brood en The Ramones en een uitgeschreven tracklist van Loom met tal van verbeteringen. Jelle zet een pot thee en zet op mijn verzoek de titeltrack ‘Looom’ op.
De vrijdagmiddagmarktdrukte loopt op zijn eind als 3voor12 Gelderland de fiets vastzet aan een bouwhek nabij de bibliotheek. Voor de tweede keer in een maand tijd gaan we op bezoek bij Jelle Haagsma, beter bekend als ‘Jellephant’. Was de aanleiding eerder het optreden van Jellephant & The Phantoms tijdens de 3voor12 Clubavond in Luxor, deze keer is het de release van Jelle’s nieuwe album ‘Loom’. Bij aankomst blijkt de brievenbus met de sticker van Achterdochtig te zijn verwijderd. Twee schroefgaten resteren. Het knopje van de bel wordt ingedrukt, de deur klikt open en vervolgens is het drie trappen omhoog naar de etage van Jelle en vriendin, hoesontwerpster en muzikant Puck Ingen Housz.
Jelle, net als Achterdochtig bijna op de dag af een jaar geleden, breng je je nieuwe album uit op cassette. Waarom?
“Ik vind cassettes fijn materiaal, net als vinyl. Voor mijn demo’s werk ik ook veel met cassettes op een viersporen-recorder. Met cassettes kan je een klank krijgen die heel moeilijk op een andere manier te bereiken is. Daar bovenop werkt het heel praktisch en direct. Voor vinyl is de plaat te lang, dat past er niet op.
De consequentie is dat Loom als fysieke plaat minder toegankelijk is voor het publiek. Inkorten met een portie ‘kill your darlings’ was kennelijk geen optie?
“Dat was inderdaad absoluut geen optie, ik word al misselijk bij het idee. En ja, een dubbel-lp is echt fucking duur. Aan cd’s heb ik dan weer een schijthekel, vandaar de keuze voor cassette. Maar het album is ook te beluisteren via Spotify en gratis van Bandcamp en Soundcloud af te plukken.”
Wat is de rol van Puck op je platen?
“Naast gigantische bron van inspiratie, ontwerpt ze de hoezen, schrijft ze mee aan sommige teksten en zingt ze bij veel liedjes. Op Loom hoor je bij vrijwel alle liedjes haar stem. Daarnaast gaat altijd als ik denk dat ik iets af heb het liedje eerst naar Puck voor kritiek om het uiteindelijk goed genoeg te maken. Ze heeft veel invloed op hoe dingen uiteindelijk gaan klinken.
Wat kun je vertellen over het opnameproces?
“Het is een plaat met zangbijdragen van verschillende mensen, waaronder Puck, Chris Kalkman [Christopher, red.], Bram Derksen [o.a. Achterdochtig, red.], Guusje Ingen Housz, Arnoud Lievers en Erik Giesen [Hippy Tree Friends Collective, red.]. Ik had best veel nummers die qua vorm nog niet klonken zoals ik wilde, waarop ik met al mijn spullen op zolder ben gaan zitten. Daar heb ik veel van de twaalf liedjes vrijwel twee keer zo langzaam ingespeeld en dat werkte enorm goed. Om die opnames ben ik alles heen gaan bouwen; drums, bas, extra gitaren of deze.”
Jelle staat op en pakt een oosters ogend instrument bestaande uit een panlat, een conservenblik en enkele snaren. “Hier komen vooral Arabische klanken uit. Ik heb er nog zo een met een pannetje eraan, die is zelfs elektrisch. Ze zijn gemaakt door instrumentenbouwer Ezra Snoek. Een ander simpel hout-spijker-snareninstrument is de Epinette des Vosges, die heb ik veel gebruikt op het nummer ‘Sunshy’.”
Jelle legt het instrument weg en vervolgt: “Ik kan al die vreemde instrumenten niet bespelen zoals de bedoeling is, maar dat is ook niet nodig. Die Epinette is een Frans instrument, maar op ‘Sunshy’ klinkt het ding meer oosters, vast omdat ik het verkeerd bespeel.”
Geen akoestische gitaren deze keer?
Jelle trekt zijn benen op, zet zijn voeten op de houten stoel en kruist zijn armen. Met zijn hoofd steunend op zijn polsen antwoordt hij: “Ik wilde deze keer geen akoestische gitaren gebruiken. Geen één. Toch zijn er twee liedjes waar ze er lichtelijk zijn ingeslopen. Ik heb veel akoestische optredens gedaan en op de vorige plaat [Trampoline Mind, red.] speelde de akoestische gitaar best een grote rol. Ik was tijdens Loom echter echt klaar met dat geluid en met de associaties die ik erbij heb: folkmuziek en mijn soloperiode, ongemakkelijk in je eentje optreden. Ik wil daarvan loskomen, nieuwe dingen doen en ook loskomen van het singer-songwriteridioom. Bah.”
Zijn je teksten volledig autobiografisch?
“Ze zijn autobiografisch. Hoewel ik bij sommige vreemde teksten niet echt weet op welke manier. Die lijken fictief, maar voelen totaal niet zo. Zulke teksten schrijf ik evenveel uit mezelf, maar lijken me te vreemd om waar te zijn.”
Op de hoes lijkt het alsof je in een soort foetushouding op een kleed vol allemaal warme kleuren ligt. Wat is het verhaal achter het hoesontwerp?
Puck heeft mij in het proces van Loom aan de slag zien gaan en heeft de bubbel waar ik die weken inzat toen ik het album aan het opnemen was vertaald naar de hoes. Het album is eigenlijk ook een kleed of deken van warme kleuren, langzaam en loom.
Wat zeg je met de nieuwe plaat ‘Loom’, wat spreek je uit?
“Trampoline Mind was een heel heldere, duidelijke plaat. Loom is veel ‘ruiziger’ en vager”. Jelle wrijft in zijn handen en vervolgt: “Qua thematiek en klank zit er een duidelijkere lijn in. De liedjes verschillen nogal maar toch hebben de hardere, snellere liedjes overeenkomsten met de langzame nummers; ze voelen allemaal mistig, psychedelisch en dromerig.”
Luisterend naar de teksten doemt het vermoeden op van een wat cynisch en duister wereldbeeld.
“Er zit geen wereldbeeld in, al kan het natuurlijk lijken alsof dat wel het geval is. Het gaat over mij en over wat er in mijn hoofd kan gebeuren.”
Daarnaast klinkt de nodige melancholie door in je teksten.
Jelle staart uit het raam alvorens hij bedachtzaam begint aan een antwoord: “Ik kan me dat voorstellen bij Trampoline Mind, maar Loom is niet zo sterk gericht op dat soort emotie. Het is sterker gericht op kleuren, sferen en beelden. Natuurlijk staan er liedjes op die niet vrolijk zijn, maar ik vind het niet belangrijk te benoemen welke dat zijn of waar dat vandaan zou komen. Als dat niet strijkt met de verwachtingen van iemand die het beluistert en er zelf een idee bij heeft, kan ik met mijn uitleg een hele beleving kapotmaken. Stom zou dat zijn.”
Er klinken Quentin Tarantino-achtige surfinvloeden door op de plaat, heb je daar deels uit geput?
“Ik weet eigenlijk niet zo goed hoe dat gebeurt, hoe zoiets om de hoek komt kijken. Bijna alles klinkt ergens naar, maar dat betekent natuurlijk niet dat ik er niets mee mag doen. Die surf; ik ben me daar niet echt van bewust, soms speel ik ineens iets wat daarop lijkt. Vervolgens zoek ik dat verder uit en volgt het zijn eigen weg. Dit bijvoorbeeld...” Jelle zet zijn MacBook aan en laat het nummer ‘Fahasboukom Hatha’ van een verzamelde-cd uit Bagdad van rond de jaren ’20 horen “… is de muziek die ik op had staan toen je binnenkwam. Deze muziek heeft Loom veel sterker beïnvloed dan de surfmuziek. De melodieën zijn prachtig, samen met de ruizige, broeierige sfeer. Op ‘O future’ zou je daar iets van terug kunnen horen.”
Tot slot, Loom is vanaf 20 juni verkrijgbaar?
Jazeker, de cassette is vanaf dan verkrijgbaar bij onder meer De Waaghals in Arnhem. Maar voor mensen zonder cassettedeck is het album ook te vinden op dingen als Spotify, en gratis te downloaden op Bandcamp en Soundcloud. Er is geen release party omdat Loom los staat van de band en van het podium.
Met Jellephant & the Phantoms zijn we weer genoeg nieuwe liedjes erin aan het stampen om deze zomer en daarna te gaan spelen.”