Het is vijf uur aan de Oudegracht als het binnen langzaam volloopt en buiten voorzichtig de avond valt. Langs de gracht loopt een meisje dat een A4-tje met de tekst ‘Je suis Charlie’ in haar hand houdt. Een oudere dame en heer volgen even later, de een voorzien van een pen en de ander van een potlood. Het is een dag na de terroristische aanslag op het satirisch tijdschrift Charlie Hebdo in Parijs en Utrecht maakt zich klaar om op het Domplein steun te betuigen.
Zac Chapman: support van Joana Serrat in Luxor Live (deel 2)
“Voordat ik de Herman Brood Academie afrond ben ik daar zeker een fijne band gestart!”
3voor12 ontmoet Zac Chapman in Kafé België, hét biercafé van zijn nieuwe thuishaven Utrecht. Hij loopt binnen terwijl hij Buffalo Springfield’s protestliedje ‘For What it’s Worth’ neuriet. Een nummer dat ergens wel past bij deze dag. Zac’s support voor de Catalaanse Joana Serrat die afgelopen zomer moest worden afgezegd vindt deze maand alsnog plaats en dat is een goede reden om even bij te praten.
We zitten aan een tweepersoonstafeltje aan het raam met ieder een vers getapte Guinness binnen handbereik. Zac, wat deed het bericht van de moordpartij bij het hoofdkantoor van Charlie Hebdo met je?
Ik zat in een klaslokaal van de Herman Brood Academie en kreeg het bericht door van een vriend. Hierop ben ik meteen naar de NOS-site gegaan en las ik het kopje boven het item: 'Twaalf mensen omgekomen bij terroristische aanval in Parijs'. In eerste instantie was ik heel erg geschrokken.
Ik kan er niet bij dat sommige mensen dit als een terechte daad kunnen zien, laat staan dat ze zo'n plan zelfs maar kunnen uitvoeren. Aanvankelijk kende ik Charlie Hebdo niet, daar ben ik me meteen in gaan verdiepen. Naast dat dit een tragische gebeurtenis is, is het een aanslag op de vrijheid van meningsuiting en op een vorm van kunst, die gaat om het uiten van gedachten en gevoelens. Dat mag nooit belemmerd worden door censuur. Een quote van de vermoorde hoofdredacteur Stéphan Charbonnier verwoordt dit heel mooi: "I would rather die standing than live on my knees". En ja, dan in het Frans.
Hoe belangrijk is freedom of speech voor jou als artiest?
Heel belangrijk. Als ik mijzelf ga censureren kom ik al gauw in een dip en stopt de inspiratie. Die volkomen vrije ‘ stream of consciousness’ heb ik nodig, daar begint alles mee.
Schrijf je zelf maatschappijkritische teksten?
Ik begin even met Dylan. Hij ziet zichzelf niet als een maatschappijkritisch schrijver of als de voice of a generation, laat staan als protestzanger. Hij schreef en zong over zijn eigen leven, zijn eigen ideeën. De maatschappij, de buitenwereld, betrekt die teksten vervolgens op zichzelf. Het is ook logisch dat mensen zich in andermans teksten herkennen. Als mensen mijn teksten als maatschappijkritisch zouden zien dan heeft dat te maken met hun interpretatie en niet direct met mijn bedoelingen.
Is deze gebeurtenis iets dat je deze week inspireert bij het schrijven van teksten?
Ja. Ik schrijf echter nooit letterlijk maar juist meer symbolisch. Je zou uit een liedje van mij niet direct kunnen herleiden welke gebeurtenis de aanleiding voor het schrijven ervan vormde. De aanslag van 7 januari zet me deze week zeker op een ander denkspoor, op andere gedachten. Dit soort grote gebeurtenissen laten je daarnaast relativeren. Het biedt perspectief. Het zou goed invloed kunnen hebben op de dingen die ik in deze periode schrijf. Het beïnvloedt mijn gevoel en gedachten en daarmee maak ik natuurlijk mijn nummers.
We hebben afgelopen zomer vooral gesproken over je jonge jaren als artiest met de veelbelovende band Phoenix Park, hoe dat strandde en hoe je daarna je inspiratie verloor. We eindigden met je aanmelding voor de Herman Brood Academie. What happened since?
Ik ben aangenomen en in september begonnen. De afgelopen drie maanden heb ik keihard gewerkt. Mijn discipline is zang maar ik speel er altijd wel gitaar bij. Ik zit veel in de oefenruimte: we hebben zo’n 9 uur per week bandrepetities en om de acht weken krijg je twee nieuwe bands om mee te werken. Door die vele uren in de oefenruimte ben ik sneller en beter geworden in mijn communicatie met bandleden en met het schrijfproces. Wat ik op school maak is wel heel anders dan wat ik solo doe. Dat sluit veel meer aan op de specifieke muzikanten en de vibe die je samen maakt. Het zijn twee compleet verschillende manieren van muziek maken.
Zac spreekt serieus over de Utrechtse muziekopleiding. Waar hij afgelopen zomer al erg enthousiast over ‘de Herman Brood’ praatte oogt hij nu zelfs bloedfanatiek.
Ik heb acht of negen nieuwe nummers geschreven die ik ook akoestisch kan spelen. Mijn productiviteit is toegenomen, ik krijg tips en adviezen, het is allemaal in een hele mooie stroomversnelling geraakt. Ik heb zin in de komende jaren en wat daar allemaal gemaakt van kan worden. Ik werk zo lekker samen met de mensen op de opleiding dat er zeker nog wel een hele fijne band uit zal voortkomen.
En heb je ook nog gespeeld deze zomer?
Sinds ons gesprek van afgelopen zomer ben ik per ongeluk in het solo-akoestische circuit beland. Het wordt goed ontvangen en zonder dat ik bewust iets ondernomen heb, komen er dingen op mijn pad: Mańana Mańana, Mahler, de Uitboulevard en Muziek bij de Buren. Ook de komende weken heb ik nog vier shows staan waaronder Groningen (FreeSonic), Den Haag, Nijmegen en natuurlijk Luxor… Ook dat solo spelen wordt steeds leuker, losser en ontspannener. Ik voel me er steeds meer in thuiskomen.
Wat mogen we op 22 januari verwachten van je supportoptreden in Luxor live?
Op 22 januari speel ik een klein dozijn solo akoestische liedjes die inmiddels redelijk zijn geperfectioneerd. De vorige keer dat ik dit optreden zou doen waren de liedjes net af. In de tussentijd hebben ze hun eigen proces meegemaakt. Het zijn nu echte ‘affe’ liedjes in een samenhangende set. Wat je mag verwachten is een solide set van tekstueel maar ook melodieus verhalen vertellende liedjes met een flinke knipoog naar het verleden.
Na afloop wonen we de bijeenkomst op het Domplein bij, samen met een aantal Utrechtse muzikanten. Utrecht, Nederland, Europa en de rest van de wereld staat op voor vrijheid van meningsuiting. Zoals vaker in de geschiedenis het geval is geweest, komt uit iets heel triests soms iets heel moois voort.