Een wit kerkje aan de voet van de stuwwal, een honderdtal bezoekers op houten stoelen, een handvol muzikanten die het verhaal vertelden achter hun liedjes terwijl het buiten langzaam donker werd: welkom bij de geboorte van een nieuw festival. Een festival dat een ode was aan de winter, maar ook aan het lied en aan de mensen die op hun zolderkamers zitten om die liedjes te schrijven. Hoe ontstaat een lied, wat wil de zanger ermee vertellen? Muziek is voor veel mensen een houvast in donkere tijden en dat wilde dit festival bieden aan deze vooravond van de langste nacht: Songs for the darkest night.
Songs for the darkest night
Zondag 20 december 2015, Witte Kerkje Ubbergen
Het idee voor Songs for the darkest night ontsproot aan het brein van Cyril Crutz (Zamora) die het voorlegde aan Pieter Holkenborg (Automatic Sam) en Stijn van Oers (Taxidermist), die meteen ja zeiden. Het festival was een feit.
De eerste set wordt gespeeld door Pieter Holkenborg, solo op akoestische gitaar. Hij speelt vandaag voornamelijk door hemzelf geschreven materiaal dat niet allemaal in het repertoire van Automatic Sam terecht is gekomen. Hij begint wat aarzelend, zoekend naar de juiste toon voor deze intieme setting, maar na het eerste nummer verzucht hij: "Zo, nu heb ik er zin in." Holkenborg begon ooit met spelen op zijn eigen kamer. Toen hij eindelijk een liedje liet horen buiten de huiselijke kring, merkte hij dat het best goed was. En dat werd het begin, een liedje over ophouden met gepieker. Een andere song - ´So Close´ - gaat over een jeugdvriend die hij door omstandigheden uit het oog is verloren. Soms gaat het over de Achterhoek, waar hij vandaan komt.
Een volgend lied gaat over het voorspellend vermogen van dieren bij een natuurramp. "Dat zijn wij dus kwijtgeraakt, dat vermogen, en daar betalen we voor. Ik heb nog nooit een neushoorn met een burn-out gezien." Hij speelt ook een cover 'Wonderful Life' van Sparklehorse. "Normaal gesproken maken we best herrie, maar bij dit nummer merkte ik voor het eerst dat rustige nummers ook mooi kunnen zijn." Het eerste uur vliegt voorbij en Pieter ("Dit is helemaal nieuw voor mij!") krijgt een warm applaus.
Tijdens de setwisselingen kan het publiek iets te eten of te drinken kopen en dit buiten, sfeervol tussen de oeroude grafstenen, nuttigen. De opbrengst gaat naar de vluchtelingenopvang in Heumensoord.
De tweede ronde is voor Cyril met een kleine bezetting van zijn band Zamora. Hij brengt een aantal nummers van hun cd en vertelt: "Je hoorde het ook al bij Pieter, veel liedjes gaan over verlies. Misschien heeft het gevoel te maken met het feit dat we heel hard bezig zijn van ons verleden naar de toekomst te rennen, en onderweg steeds merken dat we iets kwijt zijn. Het eerste nummer heet dan ook 'Are You Lost'?"
Cyril deelt zijn nummers grofweg in tweeën: songs die gaan over gevoel, of over een gebeurtenis. Soms zijn gebeurtenissen zo groot dat taal tekortschiet en dan bieden liedjes uitkomst. Die songs gaan over geboorte en dood, en hoe dat soms heel dicht bij elkaar kan liggen of over hoe je getekend wordt door de relatie met je ouders.
Tot nu toe zijn de nummers gespeeld met begeleiding van keyboard, bas en twee gitaren. Het nummer 'Sailor' zingt Cyril met gitaar samen met Francine van der Heijden, een klassiek geschoolde zangeres. En dat combineert wonderwel, vooral het a capella gezongen einde: 'I’ll be gone …..' Tot slot wil hij met het laatste nummer nog een positieve noot meegeven: "Vanaf morgen komt de zon weer elke dag een stukje terug. Ook al is het nog het begin van de winter, we zijn alweer op de goede weg. Aan het einde van de reis door de nacht, wacht de ochtend. Dus houd vol."
Waarmee hij maar wil zeggen dat iedereen een moeilijke periode kan doormaken, waarin je vecht en er haast niet meer uit lijkt te komen. En dan, op een dag stop je met vechten en merk je dat de nacht bijna ten einde is.
En dan komt Taxidermist. Elke band komt met wat meer instrumenten, dus is de setting nu compleet, inclusief drumstel. De band is bezig met een tweede cd en er wordt vandaag ook nieuw werk gespeeld. Stijn vertelt dat veel van zijn nummers zijn gebaseerd op eigen ervaringen, maar toch is het eerste nummer gebaseerd op een film. In Rosemary’s Baby lijkt alles rooskleurig en zorgeloos, tot de film een vreselijke wending krijgt. Dat heeft hij ook geprobeerd in de muziek te vangen, in het lied 'Summer Rose'.
Toch schrikt hij soms ook van zijn eigen teksten: "Dan gaat het over hoe vreselijk het allemaal is, en denk ik gaat dit over mij? Ik heb al jaren een leuke vrouw en nu ook een dochter, maar dan komen er soms hele dramatische teksten uit." Zo gaat een nummer over hoe je als man een tijd lang je eigen ding kunt doen, maar jezelf tegenkomt wanneer een vriendin je een spiegel voorhoudt. Over hoe je soms aanloopt tegen een obstakel, een knoop in je kop. En dat muziek dan een mooie uitlaatklep kan zijn. Het laatste nummer, 'Into Sleep', gaat over een droombeeld dat vaak terugkomt, een huis met kamers waarvan sommige angstaanjagend zijn en anderen zo prettig dat je daar met je geliefde altijd zou willen blijven.
Inmiddels is het helemaal donker en de laatste klanken vervliegen onder het licht van de kroonluchters. Het was een bijzondere gebeurtenis waarbij de muzikanten zich hebben blootgegeven met de verhalen achter hun songs, en het publiek dit met enorm veel aandacht in zich heeft opgenomen. Een mooi gevoel om mee te nemen naar de Kerst, en om uit te zien naar Songs for the darkest night 2016.