Is crowdfunding de beste manier om als beginnende band of artiest aan de benodigde middelen te komen? Om hier een duidelijk antwoord op te kunnen geven, sprak 3voor12 gelderland met Koen van Vliet. Koen is ondernemer in en voor de (Nijmeegse) kunst- en cultuursector. Hij studeerde enkele jaren geleden af met een onderzoek naar de motivatie van donateurs van crowdfundings projecten in deze sector. Daarnaast is hij één van de auteurs van het onlangs uitgekomen boek ‘Crowdfunding, de hype voorbij’. 

 

Koen: "Tijdens het schrijven van mijn boek leerde ik het meteen: je moet het vooral gewoon doen. Je ziet dat ook bij crowdfunding. En als het niet lukt, dan lukt het niet. Natuurlijk is dit bij een boek iets minder risicovol dan bij een crowdfundingscampagne waarbij je jezelf de hele wereld in gooit. Maar als je niet begint, dan lukt het in ieder geval nooit. Gewoon doen dus."

 

"Dat ligt natuurlijk aan het bedrag. Als je zegt: ‘ik wil een ep opnemen en ik heb daar duizend euro voor nodig’, dan lijkt me dat goed mogelijk. Dan kom je vast een heel eind met vrienden en familie. Ik zou crowdfunding vooral inzetten voor de vervolgstap. Je bent al een tijdje bezig, je hebt al nummers klaarliggen en je hebt fans. Dan heb je een grotere doelgroep en is het ook makkelijker over te brengen. 
 

De wijze waarop je crowdfunding inzet, moet ook bij je passen. Het hangt ook echt van de soort muziek af. Als je bijvoorbeeld underground hiphop maakt, dan moet je misschien geen gebruik maken van een crowdfundingsplatform als voordekunst. Als artiest moet je kijken welke manier van crowdfunding en welk platform bij jou en jouw doelgroep past, zodat je daar met vertrouwen jouw verhaal durft over te brengen."
 

"Zeker. Ik wil zelfs zeggen dat, als je het alleen voor het geld doet, je het beter niet kunt doen. Dan kun je beter zoeken naar een sponsor of een familielid die wil investeren. Dat is makkelijker dan een hele campagne opzetten. Juist de betrokkenheid van je fans kan je heel erg vooruit helpen. Ook als je al wat bekender bent. Je maakt je fans duidelijk dat ze onderdeel zijn van het succes van de plaat of cd. En dat is een van de succesfactoren van crowdfunding." 

 

"Er zijn er paar ‘heilige huisjes’ in de crowdfundingwereld. Eentje daarvan is het doelbedrag. Dat stel je tijdens je campagne niet naar beneden bij. Als je het bedrag niet haalt, dan heb je waarschijnlijk van tevoren niet goed nagedacht over welk bedrag reëel is. Het is zeker geen falen als je het bedrag niet haalt. Je nek uitsteken is al noemenswaardig en je zet een stap meer dan de meeste artiesten. 
 

Voordekunst geeft je trouwens de optie om, als je 80% gehaald hebt, aan de donateurs te vragen: ‘Ik schrap dit en dat, vind je dat goed?’ Dan kun je toch met het opgehaalde bedrag aan de slag. Het is zonde als je bijvoorbeeld al drieduizend euro hebt opgehaald om dat dan te laten gaan."

 

"Ja, je moet mensen er van overtuigen waarom ze geld in jou moeten investeren. Je moet jouw passie overbrengen. Zodat iemand denkt: ‘Dit zijn sympathieke lui, daar wil ik wel in investeren.’ Dat zie je ook bij de early birds in de muziek, de eerste volgers van een band. Die haken af als het te mainstream/ bekend wordt. Dan is het niet meer leuk. De band is dan niet meer van hen. Ik betrap mijzelf daar ook heel vaak op. En toch komt daar de oorspronkelijke motivatie om te doneren uit voort. Omdat ze zich onderdeel van de band voelen.
 

Het is belangrijk om in een campagne zo concreet mogelijk te zijn. Een goed voorbeeld is de campagne van Hind. Zij had een crowdfundingscampagne op platform Sellaband voor een album. In drie weken had ze het geld bij elkaar. Daarna wilde ze ook haar promotiecampagne via crowdfunding bekostigen. Dat is met hangen en wurgen in een jaar gelukt. Een promotiecampagne is niet tastbaar genoeg. Je moet trots in de kroeg kunnen vertellen dat je ergens onderdeel van bent geweest: ‘Ik heb deze cd mede mogelijk gemaakt’. Dat klinkt niet hetzelfde als ‘Ik heb deze promotiecampagne mede mogelijk gemaakt’. Of je moet bijvoorbeeld een hele toffe gadget maken." 

 

"Niks. Als ik kort door de bocht mag zijn. Fondsenwerving is in Nederland normaler dan mensen vaak denken. Goede doelen zijn bijvoorbeeld ook een vorm van crowdfunding. Het gaat om een afgebakend bedrag en er is een tegenprestatie. Eveneens zie je dat er uitgebreider verteld wordt wat er met het geld gebeurt. Dat willen we namelijk graag weten."
 

"In Nederland ga je dat niet halen. Ook niet in de technologie. De sector en de doelgroep zijn gewoon te klein. In de VS waar het grote crowdfundingsplatform Kickstarter begon (inmiddels ook in Nederland), wonen gewoon veel meer mensen. Dat zijn veel meer potentiële donateurs en de Engelse taal is voor iedereen toegankelijk. Maar dat zijn wel de succesverhalen waardoor iedereen denkt: ‘we gaan crowdfunden’. In de kunstsector doe je het met vijf- à zesduizend euro al goed. Er zijn bands die dertigduizend euro ophalen, maar dat zijn bestaande, vaak Amerikaanse bands die veel geld uit hun al bestaande fanbase halen."

 

"Ik kan me voorstellen dat als je fan bent en de band vraagt je een bijdrage te leveren aan het nieuwste werk, dat je dat dan doet. Scrubs-acteur Zach Braff haalde door zijn bekendheid enkele miljoenen op via Kickstarter voor een zijn nieuwste filmproject. Ik ga ervan uit dat hij het niet alleen voor het geld deed, (wat natuurlijk mooi meegenomen is), maar nu weten minimaal 36.000 de donateursdat zijn film eraan komt. Zij voelen zich al verbonden met de film. Dat is voor de grote bands waarschijnlijk interessanter dan voor kleine bandjes. Het is natuurlijk niet zo dat als je op zo’n platform campagne voert het grote publiek je meteen kent. De eerste donateurs komen toch uit je eigen netwerk. En bij Zach Braff of een U2 valt het misschien wel tegen als er maar 36.000 donateurs zijn. Het netwerk van een beginnend bandje is veel kleiner."

 

"Dat is een van de laatste zetjes die mensen nodig hebben om wat te doen. Die cd die je krijgt, is leuk meegenomen, maar daar doe je het als eerste donateur  niet voor. Als je wat verder weg staat van de artiest misschien wel. Afhankelijk van de motivatie van de donateur, verandert ook het belang van een tegenprestatie. Wat je geeft, kan heel breed zijn. Ik zou dit aan het bedrag koppelen. Voor een bepaald bedrag krijg je de cd, vanaf een hoger bedrag kom je in het boekje. Als je dat een beetje goed uitzet, motiveer je mensen ook om meer te geven."

 

"Dat zou ik gewoon doen. De beste manier om geld te krijgen, is nog steeds gewoon vragen. Mensen zeggen minder snel ‘nee’ als je voor ze staat dan wanneer ze thuis achter de computer zitten. Daar is ook een onderzoek naar geweest dat liet zien op welk moment mensen stoppen. Als je op een crowdfundingwebsite klikt, dan zoek je een project. Dan laat je merken: ik vind dit leuk. Daarna moet je inloggen. Je kiest het bedrag, vult je gegevens in, kiest wat je ervoor terug wilt en dan moet je nog via internet betalen. Zelfs als mensen bij een betaalsysteem ingelogd zijn, klikken ze nog weg. Mensen zien dan hun eigen saldo en twijfelen. Terwijl je, als je in de kroeg staat, wel dat tientje geeft en je naam opschrijft."

 

Vormt het feit dat mensen al betaald hebben voor het optreden geen struikelblok? 

"Het is al genoeg dat je bij een optreden meldt dat je op een bepaalde website te vinden bent en dat je graag wilt dat het publiek onderdeel uit maakt van jouw project. Of ze nou dat tientje geven of niet, ze denken erover na."

 

"Er wordt te makkelijk gedacht dat er vijfduizend euro voor het oprapen ligt. Er wordt niet nagedacht over wie we moeten benaderen en hoe dat netwerk groter gemaakt kan worden. Ook wordt onderschat hoe lang het duurt en is het kiezen van een einddatum lastig. Dat is wederom een heilig huisje, ook de einddatum van je campagne verander je niet.
 

Daarnaast kan de relatie met je vrienden en familie op de proef gesteld worden. Je kunt je voorstellen dat er vragen komen zoals: ‘Waarom investeer jij niet meer in mij? Heb je geen vertrouwen in mij?’ Dat is een menselijke reactie en typisch iets voor de wat kleinere projecten, waarin vrienden en familie ook belangrijk zijn."

 

"Die is er niet. Als ik toch een tip moet geven, is het dat je concreet en enthousiast blijft. Je moet natuurlijk constant je verhaal blijven vertellen. En durf om hulp te vragen." 

Pebble
Oculus Rift