Vrijdag 7 november
Muzikaal festivalweekend Biënnale Gelderland
Opladen bij sterke optredens van o.a. Lavalu, Mountain States, De Speeldoos en Janne Schra
Afgelopen weekend vond de start van de negende editie van Biënnale Gelderland plaats. De om de twee jaar georganiseerde expositie voor beeldende kunst wordt iedere editie op een andere locatie gehouden. Deze editie is Nijmegen aan de beurt. Om de Biënnale een extra feestelijke lading te geven, was er tijdens het openingsweekend op 7 & 8 november een festival georganiseerd. De kick-off was in museum Het Valkhof. Waar de vrijdag zich vooral concentreert op de expositielocaties, stond op zaterdag het festivalgevoel centraal met bands en artiesten uit Gelderland (en omgeving) in het oude Honigcomplex. Naast de expositie werd een podium geboden aan livemuziek, dans, film, performance, dj's, poëzie en literatuur.
In een overvol trappenhuis van museum Het Valkhof speelt Lavalu een intieme en goede set. Lavalu (Mariëlle Woltring) is geboren in Cleveland, Ohio, maar groeide op in Arnhem. Daar begon ze op jonge leeftijd met pianolessen. Het gezegde "jong geleerd is oud gedaan" gaat hier zeker ook op. Wat vult het pianospel van Lavalu haar zuivere zang goed aan, vooral bij haar hit Hey, The Sun's Here. Er wordt soms met zo veel gevoel en intensiteit gespeeld dat de elektrische piano van Lavalu bijna van de standaard af valt. En dan is er ook nog de live-ondersteuning van Miriam Moczko voor de nodige beats, samenzang extra lagen en aanvullende keys. Het publiek luistert geboeid en in alle stilte, ondanks de soms wat ongelukkige locatie (iedereen loopt de trappen op en af). Bij het laatste nummer (Fighting Wildfires als ik me niet vergis) loopt Lavalu door het publiek om wat meezingspelletjes op te starten. Niets anders dan lof na dit uitstekende optreden.
Even later speelt het Nijmeegs muzikantencollectief La Très Illustre Compagnie du Chat Noir beneden in café Valkhof een korte set gevuld met Franse chansonachtige nummers van het onlangs uitgebracht debuut La Vendange. Geen enkel element voor een typische en geslaagde chanson ontbreekt: accordeon, contrabas, piano('s), gitaar en voor wat muzikale inkleuring af en toe een cello en een klarinet. Het is allemaal present. Soms komisch, soms melodramatisch en soms regelrecht ontsnapt uit Le fabuleux destin d'Amélie Poulain blijft bijna ieder nummer wel hangen vanavond. Het publiek moet er even inkomen. Het gebruikt het optreden soms meer als achtergrondmuziekje voor de bespreking van de week, maar daar trekken deze getalenteerde muzikanten zich niks van aan. Waar het soms te koddig wordt op tekstgebied (La Chanson: Louise, quelle surprise / Quand j'allume l'appareil et j'entend la chanson / Ma Louise, quelle surprise / La chanson n'a pas d'accordéon), weet het gezelschap van de zwarte kat zichzelf geloofwaardig te houden door een serieuzer nummer met oprecht gevoel en talent te spelen. Incluis een duidelijk ontroerde zanger!
De eerste festivaldag wordt afgesloten met een strak optreden van de Nijmeegse Mountain States. Expoplu is het decor voor een heel underground aanvoelend optreden: versterkers op bierkratten, een laptop en een beamer op een klapstoel voor het podium verzorgen visuals van golven en hoogtij. Het is alsof je op SXSW in een willekeurige garage naar aanstormend talent staat te kijken. En het werkt verdomd goed: een sfeervol en uitstekend gespeelde set vol dreampopnummers die behoorlijk wat raakvlakken hebben met de muziek van Real Estate, opgesierd door dromerige Strokes-achtige zang. Home is het nummer dat er met kop en schouders bovenuit steekt. Het publiek is enthousiast en nog lang niet klaar met Mountain States als de band na een half uur van het podium afstapt.
Zaterdag 8 november
De zaterdag van het festivalweekend vindt plaats in alweer zo'n bijzondere en sfeervolle locatie in Nijmegen. Het complex van de oude Honigfabriek biedt tegenwoordig onderdak aan meerdere bijzondere uitgaanslocaties als Brebl en Oersoep. Vooral in Brebl en Galerie Bart is het vanavond druk: enkele grote Gelderse acts maken hier vanavond hun opwachting.
Zo openen Torre Florim (De Staat) & Roos Rebergen (Roosbeef) het muzikale gedeelte in een goedgevulde benedenverdieping van de Brebl. Het gelegenheidsproject van deze twee bijzonder getalenteerde muzikanten heet De Speeldoos. Hierbij werden verhalen en gedichten van mensen met een verstandelijke beperking op een bijzonder geslaagde wijze omgezet in liedjes. De begeleidingsband bestaat uit leden van De Staat (Vedran Mircetic op gitaar, Tim van Delft op drums en Jop van Summeren op bas) en Roosbeef (Tim van Oosten op drums en percussie). De Speeldoos start met het behoorlijk opzwepende Dansen Met Jou, over iemand die wel wil dansen, maar niet te intiem wil worden op de dansvloer (Ik wil best dansen / Maar je gaat te snel / Niet dat je rap danst /Maar je begrijpt me wel / Je bent wel leuk / Maar niks voor mij / Ik hou al van Lego / Dat maakt me superblij).
Naarmate de set vordert, weet De Speeldoos met humor en finesse de harten van het publiek langzaam te veroveren. Wat hebben deze mensen twee prachtige (te) korte albums afgeleverd. Alle hoogtepunten komen voorbij: het koppige en droevige Nooit Verliefd, het zomerse en vrolijke De Zee Is Er Voor Iedereen en eerste Speeldoos-favoriet Iemand Dood. Steeds meer mensen beginnen mee te dansen, het applaus wordt luider en Roos en Torre maken het ene na het andere gevatte grapje. "We hadden bijna verkering, maar toen toch weer niet", zegt Roos. Torre houdt wijselijk zijn mond. Het valt op hoe Roos bij het spelen van het kleinste en gevoeligste nummer, Scheld Me Kwijt, tegelijk gevatte opmerkingen maakt en het nummer vol overtuiging speelt en zingt.
Misschien is dat wel wat De Speeldoos zo uniek maakt: de simpele, maar toch bijzonder diepgaande verhalen en gedichten omzetten naar nummers die alle dimensies van het origineel dekken: de toon en gevoelens, maar ook de pijnlijke ironie die er soms bij hoort. Er wordt vanavond vooral gelachen en plezier gemaakt, maar de muziek wordt met overtuiging en gevoel gebracht. En dat is precies waarom De Speeldoos het onovertroffen hoogtepunt van dit festivalweekend is.
Intussen houdt dj-collectief De Tropen Brebl warm. We horen wat Major Lazer-achtige dance hall, african beat, moombahton en soms glipt er wat samba of house uit de speakers. Dat allemaal met een percussionist, die geheel in Zuid-Amerikaanse stijl voor wat extra schwung in de set zorgt.
Janne Schra speelt in Galerie Bart haar eigen nummers in een andere setting: "Ik vroeg me af hoe mijn nummers zouden klinken in de stijl van Django Reinhart, maar die is dood, dus nu speel ik met het Robin Nolan Trio", aldus Schra. Het is dan misschien geen Reinhart met begeleidingsmuzikanten, maar het klinkt prima. Een sologitaar, een slaggitaar en een contrabas begeleiden de kraakheldere stem van Janne. Dit wordt afgewisseld met grapjes, kunstwerken die worden omgestoten en mensen die met een moeilijk gezicht achter het raam proberen een glimp op te vangen. Het Robin Nolan Trio is een ontzettend fanatiek en gedreven muzikantendrietal bij wie geen foutje te bespeuren is. Overigens is het Frans van Janne nog beter dan dat van La Très Illustre Compagnie du Chat Noir! De sfeer is goed, maar misschien soms iets te losjes door het constante in- en uitlopen van publiek en de goedlachse Janne die het steeds opmerkt. Maar ach, de muziek is prima en iedereen heeft het naar zijn zin. Janne heeft haar stempel gedrukt op een geslaagde festivalavond.
De laatste band op het podium van Brebl is Krach. De band heeft nieuws. Voorlopig is dit hun laatste optreden. Ze stoppen ermee, maar sluiten de deur niet voorgoed. Met een tweede album vol Bloody Beetroots-achtige gitarenelectro willen de heren van Krach de zaal vanavond platwalsen. Helaas wil dat, vooral in de eerste helft van het optreden, niet lukken. Er is niet zoveel publiek aanwezig als eerder deze avond en de band lijkt zelf ook nog even wat zin en motivatie ergens vandaan te moeten toveren. Het laatste kwartier van de set zit er nét wat meer pit in de nummers, waardoor de vonk tussen band en publiek wat meer overslaat. Al met al blijft het wat rustig in Brebl, misschien door het wat oudere publiek vanavond.
Hetzelfde geldt bij de avondafsluiter Schönes Wochenende, met prima deep house-sets met een vleugje techno. De oudere bezoekers halen de jas om naar huis te gaan en het jongere publiek, vandaag in kleinere getale aanwezig, blijft doorfeesten.