Die Stumme Serenade: vergeten pareltje schittert zoals het bedoeld was

Klassiek stuk van Erich Korngold komt tot leven

Harold Broedelet ,

Al meer dan 50 jaar stelt het NJO talentvolle aankomende beroepsmuzikanten in de gelegenheid hun samenspel te trainen. Tijdens de NJO Muziekzomer worden in Gelderland ieder jaar diverse klassieke voorstellingen gegeven. Laagdrempelig en van hoge kwaliteit. Dit jaar wordt onder andere het stuk ‘Die Stumme Serenade’ opgevoerd: een bijna vergeten meesterwerk van componist Erich Korngold. Het liep storm!

Luxor Live staat deze gehele week in het teken van dit bijzondere werk

Is het opera? Of is het operette? Of misschien zelfs revue? De Duitse componist Erich Korngold schreef Die Stumme Serenade met een bedoeling die voor velen niet te begrijpen valt. Na de Tweede Wereldoorlog begon hij met schrijven en pas in 1951 zette hij de laatste punt in het stuk. Bij de eerste voorstelling in 1954 in Dortmund kreeg het werk negatieve kritiek. Critici plaatsten het in bepaalde hokjes, terwijl het publiek niet meer in politiek-satirische operettes was geïnteresseerd. 

Daar is nu verandering in gekomen door de uitvoering van het Nederlands Jeugd Orkest en de Dutch National Opera Academy. Regisseur Marc Krone van DNOA: “Toen ik het libretto (het volledige ‘script’ van een opera of operette, hb) vond, bleek het een dik pak papier te zijn. Het is een enorm verhaal, met veel personages. Eigenlijk te lang om het publiek te boeien.” Puristen beschouwen het als vloeken in de kerk, maar DNOA en NJO waagden zich toch aan een eigen, kortere interpretatie. Bij hoge uitzondering werd officieel toestemming hiervoor gegeven, ook al wordt de oorspronkelijke verhaallijn gevolgd.

De artdecostijl van Luxor Live blijkt de ideale setting voor Die Stumme Serenade. Het publiek zit niet in de klassieke opstelling, maar aan sfeervol verlichte tafeltjes met daar tussenin een catwalk en het huiskamerorkest. Het verhaal speelt zich af in het Napels van begin vorige eeuw. Modekoning Andrea Coclé (gespeeld door Clément Dionet) runt een modehuis. Mannequins showen zijn prachtige creaties op de catwalk.
Maar voor één vrouw heeft hij een zwak: de steractrice Silvia Lombardi (gespeeld door Zinzi Frohwein). Als de diva haar verpletterende entree maakt, doemt ook het probleem op. Lombardi beweert in haar slaap te zijn beslopen door een onbekende man. De rapen zijn gaar! Politiechef Caretto (acteur: Vincent Spoeltman) heeft echter al snel een verdachte te pakken: Coclé. Dat het politieonderzoek aan alle kanten rammelt, wordt op luchtige wijze weggewuifd. 

Als Caretto ook wordt geconfronteerd met een mislukte moordaanslag op premier Lugarini (tevens verloofde van Lombardi) weet hij even niet hoe hij dit moet oplossen. Dan is daar bisschop Orsenigo die hem meedeelt dat de jarige koning van Napels bereid is de dader van de moordaanslag gratie te verlenen, als verjaardagscadeau. De gewiekste speurder weet het ineens: als Coclé ook deze misdaad - en zijn gevoelens voor Lombardi - bekent, is alles opgelost en kan de modeontwerper vrijuit. Als bonus eist Coclé een laatste avondmaal met zijn stille geliefde Lombardi. 

De koning sterft echter zodat de gratie niet kan worden uitgevoerd, maar het volk heeft Coclé na zijn bekentenis omarmd en wil hem als premier in plaats van Lugarini. En zo wordt Coclé van de galg gered. Regeren vindt hij echter maar niets, maar het lot redt hem alweer. Ineens verschijnt de werkelijke dader van de moordaanslag, een revolutionair. Coclé ruikt zijn kans en biedt hem zijn ministerszetel aan. Iedereen blij. Het plot krijgt alweer een verrassende wending als Silvia slaapwandelend binnenkomt. Ze blijkt alles te hebben gedroomd en wordt wakker gekust door Coclé. Na veel omwegen hebben de geliefden elkaar eindelijk gevonden.

Erich Korngold maakt in Die stumme Serenade de politiek en justitie belachelijk, maar het publiek was niet meer in dit thema geïnteresseerd. Toch zit het stuk vol met humor en bombast. Om dit goed te kunnen opvoeren én om de aandacht van de toeschouwers erbij te houden, moest wel out of the box worden gedacht. Het NJO en de DNOA hebben dit aangedurfd en zijn erin geslaagd het werk die glans te geven die het verdient.