De verwachtingen zijn hooggespannen. Er staat een enorme massa voor het podium. Veel mensen zijn speciaal op zijn optreden afgekomen, anderen laten zich graag verrassen. Het grote podium van De Arc is om kwart over elf nog helemaal leeg, op een kleine verhoging achterin na, waarop als enige attribuut een laptop. Daarachter neemt een Oosterse dame plaats en er begint een oosterse melodie te spelen, vol onbekende instrumenten met onuitspreekbare namen – waarschijnlijk. Maar geen muzikant te zien. Dan begint er een man te zingen met veel Arabische keelklanken. Nog steeds is het podium leeg, maar de muziek zweept het publiek al op. Eindelijk, halverwege het eerste nummer stapt Omar zelf, nee, schrijdt hij het podium op.
Gekleed in een lange beige djellaba, rood-witte keffiyeh op het hoofd en een flinke zonnebril waarachter soms zijn ogen schitteren betreedt hij zingend het toneel en vraagt daarbij het publiek met een handbeweging om mee te doen. Wat? Klappen, zwaaien, het maakt niet uit. Omar loopt langs de voorkant van het toneel en het publiek klapt en zwaait op zijn verzoek. En probeert vaak zijn hand te schudden, wat soms ook lukt.
#vf 14 Omar Souleyman
Bijzonder feestelijke en opzwepende afsluiter van dag 1
De eerste avond van het Valkhoffestival werd op een bijzonder feestelijke en opzwepende wijze afgesloten met een optreden van Omar Souleyman. Hij werd aangekondigd als ‘de Syrische Frans Duyts’. Nou, dan weet je het wel …. of niet.
En dat het een feest werd mag best een wonder heten: want hoe kwam het dat een man alleen op het podium, zonder een instrument te bespelen en met het zingen van onverstaanbare teksten zijn hele publiek aan het dansen kreeg.
Elk volgend nummer klinkt hetzelfde, en toch weer heel anders. De bewegingen van Omar blijven simpel. Hij schrijdt over het toneel, wuift soms met een hand of klapt even uitnodigend. Zijn stem weeft een geheimzinnig web en wij klappen, zwaaien en dansen. Steeds harder, steeds uitbundiger. Waarom? Wat doet deze man met ons? Het kan niet het geheimzinnige ‘Sheik-uit-de-woestijn’ uiterlijk zijn wat hem aantrekkelijk maakt, want zowel mannen als vrouwen laten zich opzwepen. Het kan ook niet de performance zijn, want die blijft ingetogen simpel. Ook niet de uitdagende teksten, want die verstaan we niet. Dan moet het wel charisma zijn, waarmee Omar de wereld aan zijn voeten krijgt. Als hij moet stoppen omdat de tijd erop zit, zijn we er nog lang niet klaar mee. Ook Omar zelf neemt met tegenzin afscheid van het podium, hij en wij hadden nog wel uren kunnen doorfeesten.
De muziekstijl die Omar laat horen heet ‘dabke’ en is oorspronkelijk een voetenstampende folkloristische rondedans, die in het Midden-Oosten en Syrië wordt uitgevoerd door mannen en vrouwen samen, vooral op bruiloften en partijen.
Omar is geboren in 1966 en groeide op in Ra’s al’Ayn, een stad in het noordoosten van Syrië. Volgens sommigen is hij begonnen als boer, andere bronnen hebben het over een bouwer. In zijn jeugd begon hij met het spelen van traditionele Syrische muziek op bouzouki en rebab. In 1996 vormde hij samen met de Koerdische Rizan Sa’id een combo waarmee hij die muziek moderniseerde tot Syrische techno. Sinds die tijd is hij een steeds prominentere act in het plaatselijke bruiloftencircuit. Er zouden al vijfhonderd cd’s op zijn naam staan: als hij een optreden houdt, geeft hij het bruidspaar een cd cadeau die blijkbaar zijn weg vindt naar een groter publiek via bootlegs en YouTube. Met zijn eerste officieel op cd uitgebrachte album Wenu Wenu (2013) reist hij nu de festivals in Europa af. Ook heeft hij al diverse keren in Amerika op het podium gestaan. En niet onterecht. Als Omar Souleyman op het podium staat is het feest, waar dan ook ter wereld.