Hauschka laat op overtuigende wijze zien hoe modern de piano is

Een gewone donderdagavond met Duitse klassieke pianisten. Of toch niet?

Tekst: Hans van Wijk / foto’s: Marcel Krijgsman ,

In Lux Nijmegen traden na elkaar Nils Frahm en Hauschka op in een nagenoeg volle zaal. Het publiek heeft ademloos genoten van een gevarieerd programma. Zowel Frahm (‘Felt’) als Hauschka (‘Salon Des Amateurs’) hebben in 2011 een nieuw album uitgebracht.

Een gewone donderdagavond met Duitse klassieke pianisten. Of toch niet?

In  Lux Nijmegen traden na elkaar Nils Frahm en Hauschka op in een nagenoeg volle zaal. Het publiek heeft ademloos  genoten van een gevarieerd programma. Zowel Frahm (‘Felt’) als Hauschka (‘Salon Des Amateurs’) hebben in 2011 een nieuw album uitgebracht. Beiden zijn inmiddels geroemd, toenemend beroemd en worden in een adem genoemd met onder meer de artiesten Ólafur Arnalds, Peter Broderick en Dustin O’Halloran.

Nils Frahm stelt zich voor en oogt een verlegen jongen. Hij neemt een slokje water, gaat zitten achter de vleugel en de synthesizer en begint. En begint écht: de zaal verstilt door de verfijnde tonen en composities. Niemand durft nog te verzitten of te bewegen om bijgeluiden te vermijden. Zelf maakt hij wel een bijgeluidje: Hauschka heeft bij het inspelen een ‘dingetje’ achtergelaten in de vleugel. Met een lach is dit snel verholpen.

Hij speelt energiek en met het hele lichaam. Soms bijna staand, dan weer zittend maar altijd in beweging en geregeld met verbeten trek waarbij de voeten het ritme aangeven: overgave aan de muziek. Als iemand op een van de voorste rijen zachtjes niest, zegt hij direct “bless you”. De pianogeluiden worden af en toe gecombineerd met elektronische effecten en is soms heerlijk melancholisch. In een nummer creëert hij zelfs een zware dark-ambient sfeer uit de synthesizer. Een tweede pianist neemt plaats en samen spelen ze een energieke finale gevolgd door een groot applaus. Snel rent hij naar boven en moet weer aan het werk, want er is grote vraag naar cd’s, vinyl en shirtjes. Het is het bewijs van een geslaagd optreden!

Inmiddels is Hauschka (Volker Bertelmann) aan het opbouwen. Nou ja, opbouwen: hij prepareert dezelfde vleugel. Snaren zijn afgeplakt, stokjes steken uit, rammeltjes liggen op de snaren. Iets meer spraakzaam en geroutineerd blikt deze muziekleraar eerst terug op de Vierdaagsefeesten van afgelopen zomer. Na een wafel te hebben gegeten was hij in een kermisattractie gestapt. Dit bleek geen succes. Het optreden op de-Affaire was dat trouwens wel.

De vleugel maakt geen pianogeluid meer. Zijn techniek is bijzonder omdat er meerdere instrumenten lijken mee te spelen. Zo hoor je een basgitaar en dan een sitar, zelfs percussie. Het kan, het mag, het past en verveelt geen moment. Hauschka speelt geconcentreerd en plakt er met duct tape wat bij en gebruikt een kleine tamboerijn voor weer een ander effect. Ook hij gebruikt wat elektronische effecten. Met een ‘schone’ vleugel bewijst hij het publiek toch een keurig stuk klassiek te kunnen spelen. Gelukkig zijn genoeg cd’s en vinyl op de verkooptafel uitgestald want iedereen reageert gepast verbaasd en verrast. Vooral als de pingpongballen uit de vleugel dansen tijdens het slotnummer. Eén puntje van kritiek: tijdens het festival IcelandAirwaves in Reykjavik (oktober) werd hij bijgestaan door een drummer. Jammer dat hij nu niet aanwezig is want dat gaf veel intensiteit.

Deze donderdagavond heeft een nagenoeg volle zaal ademloos  zitten kijken en vooral luisteren. Het is mooi te zien dat er mensen zijn overtuigd van de schoonheid van nieuwe muziek.