De fantastische reis van De Staat

In anderhalf jaar van kroeg tot Pinkpop

Tekst en foto's: Bas Jansen ,

Dat De Staat gaat als een komeet, weet inmiddels heel Nederland. Ze worden niet alleen door alternatieve zenders als 3VOOR12 en KinkFM omarmd, maar ook 3FM en programma’s als De Wereld Draait Door zien de vijf Nijmegenaren graag. Op 8 januari was de cd-presentatie in Doornroosje en slechts een paar maanden later staat De Staat op Pinkpop. We volgden de band tijdens het Pinkpopweekend, van Amstelveen via Antwerpen mee naar Landgraaf.

In anderhalf jaar van kroeg tot Pinkpop

 

Landgraaf, 31 mei 2009. Over een paar uur mogen vijf jongens uit Nijmegen de Pinkpopzondag openen op het één na grootste podium van het festival. Rond elf uur rijden we het festivalterrein op. Meer dan een uur voor verwachting door de organisatie, maar het tekent de instelling van de band en de mensen er omheen: liever een uur te vroeg, dan een minuut te laat. Het arbeidsethos is groot en tourmanager Sebastiaan heeft dan ook zelden problemen om het hele zooitje aan de gang te krijgen. De sfeer is ontspannen, gezellig. Van zenuwen lijkt weinig sprake al beseft de band wel dat dit niet zomaar een festival is: ‘het is fucking Pinkpop’.

De verbazing is dan ook groot als Eric Corton (behalve presentator en radiomaker vooral groot fan van de band) komt vragen hoe het met de zenuwen zit omdat ‘men zegt’ dat De Staat op is van de zenuwen. Corton oogt de hele dag een beetje als de beschermende vader van de groep. Hij ziet er niet alleen uit als een grote knuffelbeer, maar is dat ook daadwerkelijk. Enig flauw momentje van zijn kant is als hij letterlijk één minuut voor de show vraagt of er écht, écht, écht niemand meer hoeft te plassen, waarop een paar bandleden besluiten toch nog maar het podium af te rennen voor een laatste zenuwenplasje. Niet nodig, want het zelfvertrouwen straalt er aan alle kanten vanaf, zonder dat er één spoortje van arrogantie bij komt kijken. Laat maar komen, dat Pinkpop.
Twintig uur eerder zitten we op een zonovergoten Antwerps terras. Bar Mondial is de bar/kroeg waar de avond vóór Pinkpop opgetreden zal worden. Het is niet zomaar een showtje dat al geboekt was voordat Mojo belde, maar een bewuste keuze op de dag voor de grote show. “We zijn altijd beter als we de dag ervoor ook gespeeld hebben,” aldus bassist Jop. Ietwat verveeld wordt er gepraat over ditjes en datjes en vooral het soundchecken is iets waar niet bepaald naar uitgekeken wordt. Een verklaring voor de absurde snelheid waarmee De Staat wordt opgepikt door een verbazingwekkend breed publiek heeft niemand eigenlijk. “Dat we op Lowlands zouden staan, dat hadden we stiekem wel een beetje gehoopt. Maar dat Pinkpop zo snel zou komen hadden we nooit verwacht,” aldus Torre.
Antwerpen lijkt zich ’s avonds niet echt druk te maken om deze Hollanders, slechts een paar handjes vol mensen komen een kijkje nemen. Dat de Hasseltse band El Guapo Stuntteam een paar honderd meter verderop hun afscheidsoptreden geeft vanavond, kan daar ook aan bijgedragen hebben. Wel goed voor het relativeringsvermogen natuurlijk, maar dat zit sowieso wel snor bij deze jongens. Nuchterheid krijgt trouwens een hele nieuwe betekenis als je met gitarist Vedran ‘The Wizard’ praat over het succes en hun kwaliteiten. “Ik doe het leuk en heb een bepaald niveau bereikt dat ik een paar jaar geleden nog niet had. Maar als ik zo’n Anton Goudsmit (gitarist van New Cool Collective) zie spelen, denk ik altijd dat ik zelf maar beter kan stoppen met gitaar spelen.”
Die absolute koelheid is misschien niet helemaal representatief voor de andere vier, maar de algemene teneur is vooral erg relaxed en nuchter. “Goedenavond Antwerpen, leuk dat jullie er allemaal zijn. Wij zijn De Staat uit Nederland en morgen staan we op Pinkpop! Om dat gevoel exact na te bootsen staan we vanavond hier: voor duizenden mensen op een groot veld,” grapt Torre op zijn immer droogkomische manier. Het podium is slechts een paar vierkante meter groot en met moeite past alle apparatuur erop. Waar vooral Rocco en Jop normaal flink tekeer gaan op het podium, is daar vanavond weinig ruimte voor en is het hard werken om de ongeveer veertig toeschouwers aan de gang te krijgen.
Dat was de dag ervoor wel anders. Amstelveen, poppodium P60. De zaal is dan wel niet volledig uitverkocht, maar de paar honderd toeschouwers zijn wild enthousiast. De Staat blaast, het geluid is hard en loepzuiver. Na de show niets dan blije gezichten en gezelligheid samen met het voorprogramma, bevriende band Go Back To The Zoo.
Na een slechte nachtrust de volgende ochtend om acht uur alweer aan het ontbijt. Het slechte slapen was vooral het gevolg van de logeerlocatie, een kamer boven Bar Mondial, hartje Antwerpen. Veel stads- en stapgeluiden in de hele straat. Als we de deuren van Bar Mondial om 8.50u achter ons sluiten is de naastgelegen discotheek nog steeds niet gesloten! Ander saillant detail: om deze kleedruimte/slaapkamer boven de bar te bereiken moet je letterlijk dóór het herentoilet heen.
Maar tijdens dit ontbijt nog steeds weinig te merken van eventuele zenuwen en er wordt vrolijk op los geouwehoerd. Wat onderbroekenlol, wat foute lachfilmquotes en natuurlijk veel muziek.
Zoals gezegd: er wordt niets aan het toeval overgelaten en ruim op tijd arriveren we in Landgraaf. Het is nog rustig backstage en een kleedkamer zo tussen Madness, Volbeat, Keane en Milow in, doet wel weer even beseffen in wat voor circus we hier belanden. Snel even naar het podium om te helpen met de opbouw. Torre is toch wel erg blij dat er op tijd vertrokken is, want dat uurtje speling blijkt geen overbodige luxe. Nu kan er relatief rustig naar het optreden toe geleefd worden.
De kledingkeuze was vooraf al een beetje doorgesproken, want iedereen wil er toch wel op z’n pinksterbest uitzien. Vedran hijst zich in een strak zwart pak, waarop de rest hem toe roept dat hij dan helemaal niet op gaat vallen, zo op dat grote podium voor een zwart doek. Juist, dat is voor hem precies de reden om dat pak aan te houden. Rocco heeft voor de gelegenheid een nieuwe blouse gekocht.
En dan ineens, uit het niets, begint het wachten… Slechts een kwartiertje is er over voordat het zover is, maar de minuten lijken uren te duren. Om snel bij het Noord-podium te komen gaan we met heuse shuttlebusjes over het backstage-terrein heen. Hoe zeer rockster kun je je op zo’n moment voelen? Het uur U nadert, alleen moeten we nog wachten op de grote kleine man himself. Corton meldt namelijk dat Jan Smeets de dag officieel wil openen en dus moet er nog zo’n minuut (gevoel: tien minuten) gewacht worden. Maar dan is het zo ver, De Staat op Pinkpop 2009.
De show loopt eigenlijk zoals we dat gewend zijn van De Staat: hard, strak, gesmeerd. De set zit goed in elkaar en het is enorm druk voor het podium, zeker voor een openingsact. Mooiste moment (kijk vooral ook terug op 3VOOR12-tv): tijdens de hit The Fantastic Journey of The Underground Man. Torre zingt: “I Like To Play…” waarop het publiek dan doorgaans afmaakt: “…but I don’t know the game.” De massaliteit waarmee de zin terugkeert is echter zo onverwacht hard en enthousiast dat Torre haast lijkt te schrikken. De oprechte blijdschap op het gezicht van Torre en de rechterhand die gebald de lucht in gaat alsof hij weet dat hij de wedstrijd heeft gewonnen - en dan bijna vergeten dat het nummer nog helemaal niet is afgelopen. Pinkpop is in de pocket en dat besef lijkt nu te zijn doorgedrongen. Ook de glimlachen die Tim tijdens het optreden constant de coulissen ingooit zijn veelzeggend: er wordt van ieder moment genoten. Rocco gebruikt het hele podium en doet zijn naam als publieksbespeler eer aan. My Blind Baby wordt opgedragen aan de grote groep Nijmegenaren die feitelijk speciaal voor De Staat naar Landgraaf is afgereisd. 45 minuten en het zit er weer op. Veel knuffels, veel blijdschap en tevredenheid alom.
Einde show. Tijd voor bier en feest!? Niets is minder waar: er moet vol aan de bak de rest van de dag. Snel een broodje erin en vervolgens is het van drie tot half tien aan één stuk door pers. Interviews (van website Jimmy Alter tot TV Limburg), sessies voor 3VOOR12 (ze spelen ook nog even mee met de sessie van Kyteman), een signeersessie bij de stand van Free Record Shop (Rocco: “Bizar, dat er gewoon zo’n lange rij mensen staat die alleen een handtekening van je willen. Van ons!?!”), een bezoek aan de stand van Amnesty International waar een Keniaanse radiomaakster haar verhaal doet en nog veel, veel meer interviews. Torre deert het allemaal niets, het is part of the job en op een bepaalde manier kan hij er wel van genieten. Anderen lijken er soms minder zin in te hebben en verlangen naar een biertje, even zitten of wat andere bands kijken. Maar iedereen zet zijn beste beentje voor en volgt zonder zeuren Excelsiors’ persman Adriaan. Je hoort wel eens dat je als artiest soms ‘geleefd wordt’ en op een dag als deze begrijp je pas goed wat daarmee bedoeld wordt. De hele rits aan geplande persmomenten wordt afgewerkt, vragen worden keurig beantwoord en de juiste dingen gezegd. Alsof ze het al jaren doen. Tim moet zelfs een mannenkont signeren en doet dat op zijn geheel eigen wijze met: ‘GADVER! Tim.’
En zo komt er langzaam een einde aan een avontuur waarbij je eigenlijk niet van een einde mag spreken. Dinsdag zitten ze ‘gewoon’ weer in de radioshow van Giel Beelen en een zomer vol grote festivals staat voor de deur. Het lijkt de normaalste zaak van de wereld, voor een band die in deze samenstelling nog geen twee jaar bezig is. Je kunt alleen maar respect opbrengen voor de manier waarop De Staat omgaat met al deze ervaringen. Enerzijds vol zelfvertrouwen en zelfverzekerdheid, anderzijds met een gezonde dosis nuchterheid en relativeringsvermogen. Tijdens de show zei Torre al: “Volgens mij gaat het wel goed, de eerste keer Pinkpop. Ik ben best wel trots.” Een wederom erg nuchtere, maar oh zo ware constatering. Het ging namelijk erg goed en ze mogen met recht trots zijn.