Goede ideeën ontstaan niet zozeer vanuit je luie stoel, een schemerlampje aan de ene, een vissenkom aan de andere kant. Ideeën ontstaan wanneer je die stoel, lamp en kom onderzoekt. Wat gewrijf, gepor, getrek en ineens zijn het instrumenten met een eigen ritme en geluid. Met de werkvoorstelling KATROL lichten Job van Gorkum en Tomas Postema een tipje van de sluier op van het altijd maar voortgaande proces van een muzikant om overal geluid in te herkennen. Vorm, oppervlak, materiaal, alle eigenschappen zijn bruikbaar en leveren een bepaald resultaat op. Beide heren maakten onderdeel uit van BEU, een Arnhemse band die zich meet aan Spinvis en de Kift en eind vorig jaar in Kultuurhuis Bosch haar voorlopig laatste concert gaf. Muziek maken kunnen de heren dus. Maar ze wilden meer. De theatrale elementen die in BEU al aanwezig waren moesten een grotere rol krijgen, muziek en theater ineen. Geert Jonkers kreeg de opdracht een muziekmachine van afgedankte materialen te bouwen en Gienke Deuten werd aangetrokken als regisseur. KATROL kon van start. Freewheelen en er op los experimenteren om dan met de billen bloot de resultaten aan een publiek voor te leggen, dat doe je als je veel lef hebt en bloedserieus bent. Maar een beetje muzikant bezit die kwaliteiten wel. Een orgeltje, een toeter, een trom, een arsenaal aan elektronica en natuurlijk die enorme muziekmachine vormen het decor, en hé: een stoel, een schemerlamp en een vissenkom. Door de aftandsheid van zo ongeveer alle voorwerpen die op het podium staan uitgestald wordt al meteen de toon gezet. Een genadeloze kneuterigheid overheerst. Terwijl de man die in de stoel zit zich in een benarde positie moet bevinden, gezien zijn houterige bewegingen en de krampachtige uitdrukking op zijn gezicht. Han de Wit, denk ik nog. Daarna denk ik niets meer. Een afdruiprek met borden, katrollen, touwen, een vuilnisbak, potten, pannen, stukken ijzer en hout. Als de machine draait komt alles in beweging. Het klopt, zaagt, tikt, rammelt, wiebelt, trilt en klettert in een repeterende kadans. Ondertussen verkent de man - laten we hem maar Han de Wit noemen - zijn kneuterige omgeving vanuit die aftandse fauteuil. En verrek, er ontstaat een heuse wisselwerking met de machine, nadat de eerste schroom tot onderzoek is overwonnen. Briljant hoe die ogenschijnlijk spontaan gevonden geluiden zich mengen met de klanken en ritmes van die stoomtrein die maar doorgaat. Op de achtergrond is een tweede figuur als een soort magazijnbediende druk in de weer om de juiste knopjes op het juiste moment in te drukken en het geheel van geluidsflarden en muziekfragmenten te voorzien. De opgeplakte snor en het onverstoorbaar uitvoeren van alle taakjes die hij met een werkschema in de hand afhandelt, zijn wat magere vondsten. Volgens de aankondiging is de ene man in het hoofd van de andere terechtgekomen. Het lijkt er op dat ze hier nog niet helemaal uit zijn. De teksten zijn prachtig, de muziek bij vlagen geniaal met spannende wisselingen van chaos naar harmonie. Is het theater? De inhoud is er wel, de vormkeuze verdient nog wat overwegingen. Het heeft wel alles in zich om het experiment te overstijgen. Slapstick en drama, proza en poëzie, engagement en arrangement, humor en emotie. Oftewel: theater! Zie de muziekmachine van KATROL in actie door op de link hiernaast te klikken!