Wie de douchescène uit Alfred Hitchcocks Psycho kent, weet hoezeer film gebaat is bij het juiste geluid. Maar wat als we het eens omdraaien? Hoezeer is geluid gebaat bij de juiste film? Daar was het Muziekenhuis benieuwd naar. Het resultaat is nu te zien en te horen. Wij namen alvast een kijkje.

Wat voor wisselwerking ontstaat er tussen beeld en geluid? Dat wilde het Muziekenhuis wel eens weten, en daarom organiseerden ze met Dziga 'Geluid zoekt Beeld': een blind date voor Nijmeegse componisten en filmmakers. Drie componisten, afkomstig uit verschillende muzikale werelden, werd gevraagd een soundtrack te maken voor een nog te maken film. Vervolgens gingen per compositie drie filmmakers aan de slag om de ontbrekende beelden te leveren.

In LUX konden de componisten nu voor het eerst zien wat voor resultaten dit opleverde. Iedere componist zorgde bovendien voor een muzikale inleiding en afsluiting van hun blokje films. Alledrie de componisten hadden hun best gedaan hun werk een dramatische structuur te geven. Frans de Waard gebruikte voor zijn compositie 'Tonspur' verknipte en bewerkte ruis uit de slechtste pornofilmpjes die er op het internet zijn te vinden.

Gertjan Eldering, componist met een klassieke opleiding, benaderde met een klein aantal instrumenten toch de bombastische effecten uit het bekendere soundtrackrepertoire. Bo de Graaf, bekend uit de improvisatiescene, leverde een stuk dat bestaat uit een geïmproviseerde saxofoonsolo over een geluidscollage van New Yorkse metrogeluiden. Bij de eerste soundtrack werd duidelijk hoe verschillend het beeld en geluid zich met elkaar kunnen verbinden.

In de fim 'Blauwland' hechten de experimentele klanken van De Waard zich wonderbaarlijk genoeg aan de bewegingen van een boompje op een zeepkist, aan bladeren, gras en zelfs aan klei. In de tweede film stuurt het geluid direct de computeranimaties van Roland Schimmel aan. En in de derde film suggereert het geluid dat er juist meer is dan we zien. We zien afwisselend beelden van een jongetje spelend op het strand en een grote verzameling aan antennes en electriciteitspalen nog geen honderd meter verderop. Door de muziek van Frans de Waard krijg je het idee dat uit de verste regionen van de kosmos en de diepste spelonken van de oceaan boosaardige krachten op het onschuldige jochie inwerken. "May the Force be with you, young Skywalker."

Bij Elderling werd duidelijk dat door verschillende beelden een stuk zo van een thrillersoundtrack over kan slaan in een slapstick. In 'Livello Medio Mare' roept zijn muziek een enorme spanning op bij de beelden die allemaal geschoten zijn vanaf de waterspiegel in de kanalen van Venetië. De bijna touristische plaatjes van bruggetjes en bootjes verdwijnen steeds weer onder het klotsende water, dat het ritme van de muziek lijkt te volgen.

Voortdurend verwacht je dat er iets op zal duiken uit het water en de camera de diepte in zal sleuren. In de hierop volgende documentaire over een hondenshow geeft dezelfde muziek een slapstickeffect aan de op zich al karikaturale handelingen van de hondenliefhebbers. De films bij het stuk 'Ticket' van Bo de Graaf lieten drie heel verschillende manieren zien om een beeldcompositie te maken, parallel aan de muzikale compositie. Harrie Timmermans maakte bijvoorbeeld een montage van beelden uit de Nijmeegse IJzergieterij en de Nederlandse Ampullenfabriek, waarmee hij bijna letterlijk het voorbeeld volgt van de grootste Nijmeegse filmmaker, Joris Ivens.

Niet tussen alle beelden en muziek ontstond dezelfde chemie, maar juist de verschillende manieren van uitwerken maakten het leuk om drie keer dezelfde soundtrack te horen. Het Muziekenhuis hoopt op tour te gaan met dit project. Voorlopig is het nog in Nijmegen te zien in Cinemariënburg. Het enige wat je dan helaas hebt gemist is de fantastische improvisatie die de drie componisten speelden ter afsluiting van de projectpresentatie. Ze waren zo enthousiast over het hele gebeuren dat ze toch stiekem hadden gerepeteerd.

Het resultaat was ernaar. De laptopklanken van De Waard en het pianospel van Eldering gingen heerlijk samen, terwijl Bo van de Graaf er af en toe lekker over heen tetterde en spetterde. Dit was een experiment dat zeker voor herhaling vatbaar is. En dan bedenken we er zelf wel de beelden bij. In Cinemariënburg zijn de resultaten van 'Geluid zoekt Beeld' te zien van 2-5 en van 9-12 juni. De tentoonstelling is geopend van 13.00 - 17.00 uur (donderdags 13.00 - 21.00 uur). 3x3 films in een doorlopende voorstelling. De toegang is gratis.

Still uit 'Blauwland'

Still uit 'Day for night'

Still uit 'Livello Medio Mare'