Pierre Courbois heeft in zijn leven duizenden optredens over de hele wereld gedaan, tientallen platen en cd's gemaakt en evenzoveel composities. Hij presenteerde radioprogramma's en schreef artikelen voor diverse bladen. Kenmerkend is zijn interesse voor oneven maatsoorten. Met veel durf en nimmer aflatende energie verkende hij onontdekte gebieden in de muziek.
Zijn studies en zijn eigenzinnige arrangementen waren - en zijn - van grote betekenis voor de ontwikkeling van de jazz in Nederland. Natuurlijk is Courbois nog altijd 'alive and kicking' op dat vlak. Vanaf het begin van zijn carrière won hij prijzen voor zijn vernieuwende ideeën en arrangementen. De omstandigheden maakten het hem niet altijd even gemakkelijk. Zeker nu niet. Tijd om een klein beetje terug te kijken, hoewel de blik van deze indrukwekkende musicus nog altijd gericht is op de toekomst.
Op zijn 'Raymann-is-laat'-manier: "Wie is jouw vader, wie is jouw moeder?" "Nijmegen 1940, wat nu 'plein 1944' heet: mijn vader was edelsmid en daarnaast violist. Hij kwam in contact met mijn moeder, die als pianiste een orkestje had voor de begeleiding van de 'stomme' films in de bioscoop. Ze leerden elkaar kennen toen hij bij haar in dienst kwam." En de jazz, hoe kwam je daarmee in contact? "Ja, ook al in die tijd, want in de betrekkelijk veilige kelder luisterden wij naar de (illegale) Amerikaanse radiozenders. Jazz was de popmuziek van die tijd, dus daar heb ik al op jonge leeftijd kennis mee gemaakt."
"Helaas stierf mijn vader aan gevolgen van de oorlog, toen ik pas zes was. Het sprak vanzelf dat iemand zijn vak ging voortzetten, vandaar mijn opleiding voor edelsmid aan de Hogeschool voor de Kunsten Arnhem. Tegelijkertijd, maar dan 's avonds, deed ik slagwerk op het Muzieklyceum. Het was me al gauw duidelijk dat de muziek zó veel belangrijker was, dat ik me daar totaal op heb gericht. Ik heb les gehad van Jan Wilderom (in 2003 overleden) en vele anderen, waaronder Kenny Clarke in Parijs. Van die andere verworvenheden heb ik later maar zelden gebruik gemaakt."
Wat is je beste herinnering als slagwerker tot nu toe ? "Een van de meest indrukwekkende belevenissen was een tournee door een aantal Aziatische landen. In 1974 met mijn band Association PC, waar ik vaak vreemde situaties heb meegemaakt, ook minder leuke. Ik heb nog steeds grote interesse in de oosterse maatsoorten en toonladders. Ervaringen met onder andere de gamelanmuziek (een van de hoogst ontwikkelde muzikale kunstvormen ter wereld, red.) heb ik opgedaan bij het Ensemble Widosari, dat nog steeds bestaat."
Heb je ook minder leuke ervaringen. Bijvoorbeeld lege zalen? "Nou, nee. Het klinkt misschien niet zo bescheiden, maar ik heb altijd meer dan genoeg publiek gehad. Altijd volle zalen, of het nou grote evenementen betrof of kleine podia. Helaas is de tijd van de kleinere clubs voorbij. Ze zijn door de teruggang van de economie en het slechte beleid zo'n beetje allemaal verdwenen. Jammer, want daar had je een veel directer contact met het publiek. Daarnaast zorgden de jazzcafé's voor een stukje bekendheid en voor inkomsten. Grote podia moeten er echter ook zijn, héél belangrijk."
Beschrijf je publiek eens. "Moeilijk. Ik heb ooit ontdekt dat een vaste kern in de zaal bestond uit lezers van Music Maker. Dit was in de tijd dat ik een vaste rubriek had in dat blad. Verder zie ik een aantal gezichten zó vaak, dat ze mij inmiddels bekend voorkomen. Een soort aanhangers of fans, denk ik dan."
Hoe sta je tegenover het beleid en het budget voor culturele vernieuwing? "In het Nederlandse cultuurbeleid heeft Thorbecke een belangrijke rol gehad. 'De Regering is geen oordelaar van wetenschap en kunst', was een doorslaggevend criterium. Helaas is inmiddels door gebrek aan geld een constructie bedacht, waardoor de inhoud van Thorbecke's criterium wordt omzeild. In feite is het nu toch de regering die het voor het zeggen heeft bij de inhoudelijke beoordeling van de kunst. Daardoor zijn pioniers en vernieuwers uiterst beperkt in hun mogelijkheden. Dus is er nauwelijks sprake van enige vernieuwing. Ook het privatiseringsbeleid van de overheid heeft er voor gezorgd dat ontwikkelingen alleen maar kans hebben als ze commercieel aanslaan."
Je verblijft vaak in Frankrijk. Wat trekt je daar zo aan? "Misschien wel mijn afkomst en de naam Courbois. Maar in elk geval: de vrijheid. De mentaliteit van de mensen, het vertrouwen dat je kunt hebben en de rust die je ervaart als je niet bij alles wat je doet hoeft ná te denken over de mogelijke risico's. Zo laat ik daar bijvoorbeeld gewoon mijn autosleutels in het contact zitten. Dan word ik niet uit mijn bed gebeld door de buurman, die er 's ochtends met zijn koeien langs moet. Hij verplaatst de auto gewoon even en zet 'm later weer terug. Heerlijk ongecompliceerd! Wat een contrast met Nederland!"
De toekomst? "Natuurlijk ga ik door met experimenteren en studeren. Dat is nou eenmaal mijn ding en houdt niet zomaar op bij een bepaalde leeftijd. Er is nog zó veel te doen. Misschien vanuit een rustiger omgeving, bijvoorbeeld mijn huis in Zuid-Frankrijk. Maar ergens mee stoppen, daar is geen sprake van!" Een week voordat Pierre Courbois 65 jaar wordt, viert hij zijn verjaardag op zondag 17 april in de Van Wijnenzaal in Musis Sacrum tijdens het SPRNG Jazzfestival. Het programma dat hij speelt is geheel gewijd aan de vijfkwartsmaat, ofwel Jazz in 5 four. De dag na zijn verjaardag, zondag 24 april, staat het VPRO-programma Vrije Geluiden geheel in het teken van de jarige drummer. Foto: kropot.nl