“Eigenlijk begon het als een soort grapje. Yuki en ik hebben al lange tijd een museumkaart en veel van onze vrienden hebben er ook een. Waar wij regelmatig gebruik maakten van die kaart, deden onze vrienden dat niet. We waren benieuwd naar de reden waarom ze nooit tentoonstellingen bezochten. Er was iets wat ze tegenhield, ondanks het feit dat ze cultureel geïnteresseerd zijn en van kunst houden.”
Verschillende kunstwerken worden dit weekend in de Vlielandse buitenlucht tentoongesteld tijdens Into The Great Wide Open. In het bos, langs een pad, of verstopt achter de duinen. Sommige komen overdag het best tot hun recht, andere wanneer het donker is. Daarom is er het hele weekend zowel 's ochtends als 's avonds de gelegenheid om aan te sluiten bij een groep bezoekers die op sleeptouw wordt genomen en de kunstroute aflegt onder begeleiding van iemand die erover vertelt. In de ochtenden doet Ko van 't Hek dat. Samen met Yuki Kho runt hij in het dagelijks leven Kunst Kijken met Ko & Kho. Tussen het bekijken van de kunstwerken door spreekt Bente Hout hem over dit platform en over waarom kunst kijken zo leuk is, ook voor mensen die er niet zoveel vanaf weten.
Hoe is Kunst Kijken ontstaan?
Wat hield ze tegen?
“Het kwam er eigenlijk op neer dat een groot deel van hen van mening was dat het aanbod in kunst te moeilijk omsloten werd. Ze waren niet goed op de hoogte van wat er wanneer te zien was in Nederland en vonden het (te) veel moeite om iedere week de websites van alle musea bij langs te gaan om daar achter te komen. Wat natuurlijk begrijpelijk is.”
Dat 'moeilijke' is iets wat ergens wel aan de kunstwereld in het algemeen kleeft, vind je ook niet?
“Ja, er wordt vaak te moeilijk gedaan over kunst. Moeilijk over geschreven ook, door de pers, maar ook door musea zelf. Dat schept afstand. Het lukt op één of andere manier vaak niet goed om op een meer toegankelijke manier over kunst te communiceren. Jammer, want kunst kan ook – en soms juist – heel leuk en verrijkend zijn voor mensen die er niet zoveel vanaf weten.”
Dus besloten Yuki en jij daar verandering in te brengen. Hoe precies?
“Tweeënhalf jaar geleden zijn we begonnen met het schrijven en versturen van een nieuwsbrief. In eerste instantie gewoon naar onze eigen vrienden, maar al snel werd de brief door hen ook verder rondgestuurd. Op een gegeven moment abonneerden steeds meer onbekende mensen zich er op en besloten we uit te breiden door ook pagina's op Instagram en Facebook aan te maken. Voornamelijk met de achterliggende gedachte dat kunst op die manier wat meer in het dagelijkse systeem van onze volgers vermengd zou worden. Ze zien onze posts voorbij komen als ze op de wc zitten of aan het lunchen zijn. Daardoor wordt het eigenlijk heel gewoon, en dus minder moeilijk.”
Waar komt jullie grote interesse voor kunst eigenlijk vandaan?
“We zijn geen kunsthistorici en de interesse komt ook niet voort uit een bepaalde studie of iets dergelijks. We zijn gewoon liefhebbers, niets meer en niets minder. We vinden het zelf ontzettend leuk om naar musea te gaan en zijn van mening dat meer mensen dat zouden moeten doen. Het leven wordt er gewoon leuker van, net als van concerten of de bioscoop. Dat is ook precies wat we proberen te communiceren. We vertellen over kunst op dezelfde wijze waarop je soms een vette band of film aanraadt bij een goeie vriend.”
Want volgens jou voelt dat nu voor veel mensen niet als iets soortgelijks? Het bezoeken van een concert versus het bezoeken van een museum?
“Voor veel mensen voelt kunst als iets wat je gewoon heel af en toe even 'doet'. Het heeft iets externs.” [lacht] “Je tovert een soort typetje van jezelf tevoorschijn, dat je af en toe speelt op zaterdagmiddag met je moeder, maar het is geen écht onderdeel van wie je bent. Met de informele toon die wij gebruiken in onze nieuwsbrief en op social media proberen we te laten zien dat kunst niet zo moeilijk is als het soms lijkt en het bezoeken van een museum net zo leuk kan zijn als het bezoeken van een concert. En we geven natuurlijk heel veel tips over welke tentoonstellingen je zou kunnen bezoeken.”
Naast jullie nieuwsbrief en kanalen op social media leiden jullie bezoekers van festivals dus ook rond op kunstroutes, zoals hier op Into The Great Wide Open.
“Ik ben er sowieso groot voorstander van dat kunst steeds vaker geïntegreerd wordt in een festivalprogrammering. Ik ben nu hier, maar we waren bijvoorbeeld laatst ook op Museumnacht en Lowlands. We proberen kunstroutes en -projecten op een luchtige manier te belichten, als een soort verlengstuk van ons platform. Beeldende kunst is best serious business, maar het is vooral leuk!”
Leuk voor iedereen?
“Toen we zojuist een porseleinfontein bekeken met deze groep, merkte een jongen op dat hij het kunstwerk stom vond. Ik zei toen tegen hem dat dat oké was, weet je nog? Het is namelijk ook oké! Het kan ook zijn dat je naar een concert gaat waarvoor je een kaartje hebt gekocht en na een half uur denkt: 'Nou, dit valt tegen...' Datzelfde kan met kunst ook. Het is alleen belangrijk dat je daarna niet meteen opgeeft en de conclusie trekt dat kunst in het algemeen dus niet voor jou is weggelegd. Ik geloof er namelijk heilig in dat iedereen iets uit iedere tentoonstelling kan halen, desnoods dat je er niets aan vond. In dat geval geeft het je misschien weer de kans om stil te staan bij waaróm het je dan niet aansprak.”
Geeft het kunst bekijken in groepsverband, zoals we nu doen, mensen ook meer gelegenheid om er op die manier bij stil te staan?
“Dat denk ik wel. Als je onderdeel bent van een groep word je gedwongen om niet al na één minuut bij een kunstwerk weg te lopen, maar even de tijd te nemen. Daarnaast hoor je anderen praten en gedachten uitwisselen over het kunstwerk en kan dat ook inspirerend zijn of je aan het denken zetten. Daarnet noemde een meisje uit de groep bijvoorbeeld dat ze een bepaald kunstwerk spannend en rustgevend tegelijkertijd vond. Dat zette mij direct aan het denken: kan dat wel, spannend en rustgevend tegelijkertijd? Ervaar ik datzelfde gevoel en datzelfde contrast, als ik naar dit kunstwerk kijk? Ik leer op zo'n moment dus ook iets over mezelf en over de verschillende manieren waarop je ergens naar kunt kijken.”
Kunst is dus tof, en het zou leuk zijn als meer (jonge) mensen er geïnteresseerd in raken. Denk je ook dat het naast leuk ook belángrijk is dat mensen vaker tentoonstellingen bezoeken?
“Ergens wel, ja. Mij helpt het om af en toe op mezelf, de wereld, mijn relatie en mijn vrienden te reflecteren. Een kunstwerk kan je anders naar de wereld laten kijken, of je kunt er iets in zien waardoor je denkt 'Oh, zó denk ik daar blijkbaar over!'. Mensen die graag lezen hebben dat op dezelfde manier ook wel eens bij een bepaald boek. Je kunt er een stukje zelfreflectie uithalen en kennismaken met andere perspectieven, naast dat van jezelf. Het is ook heel rustgevend om door een museum te lopen en alles even uit te zetten. Impulsen en bewegende dingen. Je legt je smartphone in een kluisje en bent even losgekoppeld van de wereld om je heen. Dat heeft iets meditatiefs, vind ik. Heerlijk!”
Informatie
Ook de kunstroute lopen met Ko van 't Hek? Dat kan dit weekend op Vlieland nog twee keer. Om 11.00 uur op zaterdag en zondag vertrekt hij met een groep liefhebbers vanaf de Kunstbalie naast het Sportveld. Kunst Kijken met Ko & Kho vind je op Facebook en Instagram, je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief op www.kunstkijkenmetkoenkho.nl