In ruim zestig minuten neemt FEAN je mee naar Katlijk, een klein plaatsje onder de rook van Heerenveen wat een kleine zeshonderd inwoners telt. In het midden van het dorp staat het Thomaskerkje en hier bivakkeerde FEAN, begin dit jaar, enkele dagen om te improviseren en muziek op te nemen. FEAN is een gelegenheidsformatie rondom het collectief Piiptsjilling, die voor dit project samenwerkten met de Antwerpse jazz klarinettist Joachim Badenhorst, de Franse, maar in Brussel woonachtige Sylvain Chauveau en de Gentse pianiste Annelies Monseré.

Een kleine week kregen ze de tijd om te improviseren en een album op te nemen, waarbij het muziek maken in dienst van het resultaat de grootste uitdaging was. Hoewel de muzikanten, met uitzondering van Piiptsjilling (Mariska Baars, Jan Kleefstra, Romke Kleefstra en Rutger Zuydervelt), niet eerder met elkaar elkaar samenwerkten klinkt het eindresultaat als een homogeen geheel. Chauveau en Monseré liggen muzikaal nog het dichtst bij de minimalistische muziek waar Piiptsjilling normaliter voor staat. Door de nadrukkelijke inbreng van Badenhorst en het gebruik van het aanwezige kerkorgel vallen er zowaar muzikale passages die in de verte iets hebben van melodieën te bespeuren. Daarmee klinkt FEAN ‘muzikaler’ dan de voorgaande projecten van Piiptsjilling. Verwacht echter geen muziekstukken met songstructuren, maar dit maakt de plaat niet minder boeiend. Sterker nog, hij intrigeert van begin tot het eind. Subtiele glitch, en minimale industriële soundscapes en er zijn fieldrecordings: de wind steekt met regelmaat de kop op en we horen ganzen overvliegen. Of althans... dat wordt gesuggereerd.

Aanzwellende muziekstukken zonder enige vorm van bombast zijn een gemeengoed op de plaat, aangevuld met repeterende klanken. Dit maakt FEAN tot een spannend en verrassend geheel. Je weet immers nooit wat je even later kunt gaan verwachten. Het ruim negen minuten durende Lytse Poel, halverwege de plaat, is een van de hoogtepunten van het album. Een boeiend muzikaal epos, dat begint met de orgelklanken van Monseré, en halverwege is er zang en poezie. Door de hoeveelheid aan (nieuwe) instrumenten en geluiden, ligt het gevaar op de loer dat er teveel klank in een stuk wordt gestopt en dreigt chaos - wat ook wel weer een bepaalde spanning met zich meebrengt - de overhand te nemen. Gelukkig is dan de verstilde voordracht van Romke Kleefstra, die de aandacht opeist en de rust terug doet keren.

Collectief Piiptsjilling - en met name dichter Jan Kleefstra - haalt vaker haar inspiratie uit de natuur of natuurlijke omstandigheden. Voor FEAN werd hij geïnspireerd door de documentaire Gasland van filmmaker Josh Fox. Het thema is het grootkapitaal dat economische winning wil halen uit de natuur en het hierna vervolgens geruïneerd achterlaat. Iets wat volgens Kleefstra hier ook speelt. Een universeel probleem met grote gevolgen voor de gemeenschap en hiervoor wil de muzikanten aandacht vragen. Daarom zou je FEAN eerder een soundtrack bij een stil protest kunnen noemen dan een manifest. Het is een beeldschoon tegen geluid, dat zeker. Een mooi voorbeeld van hoe er ook actie gevoerd kan worden.

FEAN wordt komend weekend opgevoerd tijdens Explore The North, in de Leeuwarder binnenstad. Op vrijdagvond 23 november, vanaf 21:00 uur, zullen de improvisaties van Piiptsjilling met Joachim Badenhorst, Sylvain Chauveau en Annelies Monseré ten gehore worden gebracht in de Waalse Kerk.