Het thema van het winterse festival Explore the North is het dwalen en ontdekken van mooie muzikale parels in bekende of minder bekende onderkomens van de stad. Waar normaal gedanst, gebeden, gelezen of theater bedreven wordt, zijn nu kunstenaars van vele disciplines ondergebracht om solo of in combinatie optredens te verzorgen. Ook in de podia waar we normaliter terecht kunnen in Leeuwarden voor muzikale intermezzo's zijn de deuren open tijdens het festival. Op deze tweede festivaldag dwalen verslaggevers en fotografen van 3VOOR12/Friesland door de stad om de ene na de andere act te ontdekken.

Willie Darktrousers en De Splinters - Podium Asteriks

Op een rustige zaterdagmiddag wordt de Blokhuispoort overstroomt met bezoekers van Explore the North. Ze drinken thee in de bar en warmen zich op bij een gezellig vuurtje. In een onopvallende hoek van het terrein leidt een schots en scheve wenteltrap je naar een tafereel waarvoor oordoppen niet mogen ontbreken. De vuige, vieze en duistere rock van Willie Darktrousers en De Splinters blaast je bij het binnentreden van de zaal al weg. De Fries/Groningse act heeft vandaag voor een aparte setting gekozen, zo staan ze niet op het podium maar ervoor. Om het geheel nog bombastischer te maken hebben ze twee extra percussionisten aan de flanken staan, namelijk Wytse Dijkstra (o.a. Exitlight Empire) en Jelle Gietema (o.a. Downbeat Maestros). Ze beginnen de set met het nummer Draaimolens. Een staccato nummer waarin de extra trommels goed tot hun recht komen. Door de muur van geluid zijn de teksten van zanger Emiel Joormann in het begin niet erg goed te verstaan. Dijkstra sloopt tijdens dit nummer zijn bekken al en er vliegen plectrums in de lucht, het oogt chaotisch. Maar de muziek is allesbehalve chaotisch, de bezoeker wordt meegezogen in de duisternis. Elk nummer wordt eindeloos uitgerekt aan het einde, waardoor de set ook maar uit vier nummers bestaat. Door de autotune over de stem van Joormann en de langgerekte fade-outs creëert de band haar eigen sound en het die is heel lekker om mee te beginnen op deze zaterdagmiddag. (SdG)

Woe Blind Birds - Lutherse Kerk

In de Lutherse Kerk wordt Woe Blind Birds uit Leeuwarden vandaag vergezeld door de Groningse filosoof en schrijver Harm ten Napel. Het optreden staat in het teken van ‘phi’, de guldensnede, en stelt een transcendentale mis voor. Na het openingswoord van Ten Napel start de band uit Leeuwarden met een lange passage aan synths. Dit wordt opgevolgd met hymneachtige zang die een dromerige atmosfeer creëert. Het tempo wordt vervolgens opgevoerd door de drums, die het geheel compleet maken en aangenaam slepende passages teweegbrengt. Gaandeweg het optreden loopt de samenwerking met Ten Napel echter niet geheel vlekkeloos. Tijdens een lang verhaal over intrigerende onderwerpen als afhankelijkheid en liefde, haalt het met name richting het eind toch de vaart uit het optreden. Een nummer ter afsluiting lukt dan ook niet meer, als blijkt dat het al een kwartier langer is uitgelopen. Desondanks kan deze jonge band terugkijken op een prima optreden en gaan we ongetwijfeld meer van ze horen. (MS)

Meindert Talma - Doopsgezinde Kerk

Een graag geziene gast op festivals in Friesland is Meindert Talma, en dus voor menigeen geen onbekende. Voor de tweede maal dit weekend brengt hij een anderhalf uur durende show in de Doopsgezinde Kerk van Leeuwarden. De zaal stroomt snel vol met nieuwsgierige mensen die haastig een plekje proberen te veroveren. Op repeat staat een fragment van het nummer Je Denkt Dat Het Komt van het gelijknamige album en de show. Voordat het begint deelt hij de eerste exemplaren van zijn boek uit aan onder andere zijn ouders en zijn platenlabel. Dit gaat als vanouds bij Talma  gepaard met een stortvloed aan gortdroge opmerkingen waardoor het publiek moet grinniken. Talma neemt je mee naar verschillende gebeurtenissen en tijden uit zijn leven en vertelt zijn verhaal door middel van zijn muziek. Het tweede nummer van de set gaat over een optreden tijdens Euroslag (voorloper Eurosonic) in de kelderbar van Vera, waarna hij flink bekritiseerd werd door de pers over zijn zangstem en het feit dat hij niet zou kunnen zingen. Nu is Talma geen wereldzanger maar een kunstenaar met woorden, tempo en ritme. Dit wordt vooral duidelijk tijdens het nummer Schrijver waar hij het randje van de valsheid opzoekt. De show gaat over het ontsnappen aan een Christelijke gemeenschap in Surhuisterveen. De liedjes in combinatie met de beelden laten een ontroerend beeld zien van een jongen die zijn eigen pad bewandeld. (SdG)

Willie Darktrousers

Woe Blind Birds

Meindert Talma

Lisa Hannigan & The Colorist Orchestra - Neushoorn

Een van de grotere namen van deze editie van Explore the North Lisa Hannigan maakt haar opwachting in de Neushoorn en heeft voor de gelegenheid The Colorist Orchestra meegenomen. Ze is bekend geworden door haar samenwerking met Damian Rice en heeft zelf vanaf 2007 drie albums uitgebracht. Haar stem is heel erg bijzonder, de sound lijkt klein en ingetogen maar weet op momenten ook te exploderen. Het podium is erg mooi opgebouwd en het publiek kan het bijzondere The Colorists Orchestra zo goed aanschouwen. Het orkest bestaat uit traditionele en zelfgemaakte instrumenten, waardoor de kleine nummers een dynamische toevoeging krijgen. Hannigans muziek bevat al veel klassieke elementen zoals cello en violen. Maar de elektronische elementen worden nu uitgevoerd door bijzondere instrumenten en dat geeft een bijzonder effect. Haar stembereik wordt erg duidelijk tijdens het bekendere nummer Knots waarin ze bewijst zowel in de hoge als in de lagere regionen te floreren. De afgeladen zaal is in ieder geval onder de indruk want het is muisstil. Zo stil soms dat het nemen van een slok bier al lawaai maakt. De show is erg constant, en elk nummer is groots in het klein zijn. Lisa Hannigan zelf is bescheiden maar haar stem weet je te overdonderen en zit vol onverwachte verrassingen. Zeker een muzikaal hoogtepunt van deze editie Explore The North. (SdG)

DAAU - Doopsgezinde Kerk

Het klinkt Duits, maar DAAU, wat staat voor Die Anarchistische Abend Unterhaltung, komt uit Antwerpen. Dat deze stad een belangrijke broedplaats is voor relevante alternatieve muziek is ook de boekers van Explore the North in de afgelopen jaren niet ontgaan. Al vele stadsgenoten stonden tijdens eerdere edities op de podia van het festival. Zijn dit vaak opkomende artiesten; DAAU is een collectief dat inmiddels al 25 jaar aan de weg timmert. Aanleiding voor de heren om hun “grootste hits” in een speciale bloemlezing met visuals van een nieuw jasje te voorzien. Het leidt tot een uiterst onderhoudend optreden, waarbij jazz, elektronica, wereldmuziek en klassiek naadloos in elkaar overlopen en worden vermengd met kleurrijke en vervreemdende beelden die achter de muzikanten worden geprojecteerd. Met een onalledaags – en wat oubollig - instrumentarium van xylofoon, klarinet en accordeon, wordt op prachtig pallet van klanken en sferen gecreëerd. Opvallend is de grote precisie, waarmee de band samenspeelt en soms schijnbare chaos creëert. Als een collectief na 25 jaar samenspelen nog steeds zo fris, alledaags en interessant klinkt, mag je hopen dat ze door zullen blijven gaan tot ze er bij neervallen. (SN)

La Jungle - Neushoorn

De trofee voor heftigste band van de dag gaat ongetwijfeld naar de beestachtig spelende Belgen van La Jungle. Deze maffe tweemansformatie zet een uiterst frenetisch maar fantastisch optreden neer. Bewapend met gitaar, drums maar ook een drumkit, keyboard en loopingstation presenteert La Jungle een mix van noise, math-en krautrock. Nummer na nummer doet het publiek, soms op aanraden van de gitarist, steeds een stapje dichterbij. Het duurt niet lang voor het kwartje valt, want wat op het eerste gehoor totale chaos lijkt, krijgt al gauw structuur. Dankzij live opgenomen samples, strak spel en terugkerende motieven laat deze band namelijk zien dat ze uitstekende songwriters zijn. Moeiteloos wordt er een enorme hoeveelheid lagen op elkaar gebouwd, van jazzy intermezzo’s tot hakkende, dansbare ritmes. Wanneer de zaal zich rondom de band heeft gecirkeld, eindigt dit oerwoud aan gestructureerde chaos met een slopend slotstuk dat de aanwezigen vermurwd maar verrukt achterlaat. Een grandioos hoogtepunt, dit optreden. (MS)

Lisa Hannigan & The Colorist

DAAU

La Jungle

Moon Diagrams - Podium Asteriks

De zaal is vrijwel leeg als Moses Archuleta, drummer en mede-oprichter van de band Deerhunter, het podium van poppodium Asteriks in de Blokhuispoort betreedt. Achter een batterij aan samplers, drumcomputers en andere - voor leken totaal onbegrijpelijke kastjes met draadjes - begint Archuleta, als solo-artiest bekend onder de naam Moon Diagrams, op zijn knopjes te drukken. De zaal wordt minutenlang overspoeld met asymmetrische geruis en ondefinieerbare geluiden die op enig moment wat meer structuur krijgen en uiteindelijk overgaan in hypnotiserende beats en soundscapes. Inmiddels is de zaal wat voller gelopen, maar voor een groot deel  van het toegestroomde publiek blijkt het experimentele palet van field recordings, samples en ambient te weinig toegankelijk. Dat Archuleta zich verbergt achter zijn lange haar en zijn instrumentarium, maakt het optreden er ook niet toegankelijker op. Een deel van publiek besluit daarom voortijdig de zaal te verlaten. Ook lijkt de set van drie kwartier te kort om de uitgesponnen muziek van Moon Diagrams recht te doen. En dat is jammer, want de eigenzinnige, sound van deze artiest was op een andere plek, op een ander tijdstip, met een langere set en met een ander publiek zeker beter tot zijn recht gekomen. (SN)

Mew - Neushoorn

Na het muzikale geweld van La Jungle in de Arena is het aan Mew om het Neushoorn-publiek weer terug te laten keren naar dromenland. Deze Denen spelen zwoele, haast sprookjesachtige postrock, waarbij ingetogen passages worden afgewisseld met stevige riffs en stampende refreinen. De band produceert sinds enkele jaren alles zelf, tot en met de absurdistische visuals van maskers, lichtverschijnselen en universa aan toe. Toch lijkt het qua geluid wat oneven. De keyboards staan iets teveel op de voorgrond, wat bijdraagt aan de grillige atmosfeer maar helaas ook een brij van geluid teweegbrengt. Het iele stemgeluid van zanger Jonas Bjerre is hierdoor moeilijk verstaanbaar. De frontman staat ietwat statisch en houterig op het podium, maar dit wordt gelukkig opgevangen door het speelplezier en chemie tussen de bassist en gitarist. Deze show van Mew valt echter toch goed in de smaak bij Explore the North, dankzij een sterke set. (MS)

Doopsgezinde Kerk

Westerkerk

Blokhuispoort

Tamino - Westerkerk

Zo fraai en mystiek als de Westerkerk voor Explore the North is aangekleed, zo melancholisch en poëtisch zijn de songs van de Vlaming Tamino. Met zijn prachtige stemgeluid fluistert hij laag en donker als Leonard Cohen, maar zoekt hij ook rafelrandjes en adembenemende hoogtes op, die aan Thom Yorke en Jeff Buckley doen denken. Al zijn nummers zijn donker, prachtig gelaagd en worden slechts ondersteund door zijn uitgeklede, maar doeltreffende gitaarspel. Totaal overdonderd lijkt Tamino te zijn door de setting en het fluisterstille publiek in de Westerkerk. Zo stil en ademloos heeft hij zijn Nederlandse publiek nog niet eerder getroffen. Zowel het publiek als de singer-songwriter zelf, worden beloond voor dit indrukwekkende optreden op deze speciale plek; na een staande ovatie komt Tamino – geheel tegen de festivalwetten in – terug voor een klein, maar opnieuw adembenemend mooi, laatste nummer. (SN)

Jambinai - Synagoge

De sfeervolle Synagoge-zaal is verreweg van vol wanneer Jambinai laat in de avond speelt. Wellicht heeft het te maken met de grote afstand tot Neushoorn, waar rockliefhebbers nog bij Mew staan te kijken. Hoe dan ook lijken de aanwezigen speciaal voor deze Zuid-Koreaanse band te zijn gekomen, gezien de stilte en aandacht van het publiek. Jambinai maakt zware postrock aangevuld met een geomungo en een haegeum, traditionele instrumenten uit hun thuisland. Een exotische en explosieve mix die de luisteraar moeiteloos meevoert, dankzij een wisselwerking tussen melodieuze intermezzo’s en uptempo uitbarstingen. Jambinai speelt vanavond een dwarsdoorsnede van hun twee albums, Difference en Hermitage. Zo wordt Time of Extinction feilloos hakkend en vervuld van overgave gebracht. Het nieuwe They Keep Silence wordt opgedragen aan de slachtoffers van de MV Sewol ramp in 2014. Als slotstuk speelt de band het emotionele en gevoelige Connection, dat op precies de juiste momenten wordt opgebouwd. Het is zonder twijfel een hoogtepunt van de dag. (MS)

Siv Jakobsen - Lutherse Kerk

De Noorse singer-songwriter Siv Jakobsen is dankbaar, als ze bij het betreden van het podium in de Lutherse Kerk, de zaal in kijkt. Vrijwel alle kerkbanken en -stoelen zijn gevuld aandachtig publiek. “Jullie hadden er ook voor kunnen kiezen om thuis lekker te gaan slapen, maar in plaats daarvan hebben jullie er voor gekozen, dat ik jullie hier met mijn liedjes in slaap wieg”. Dit zelf-reflectieve vermogen van Jakobsen, siert haar. Haar tedere liedjes zijn kwetsbare en sfeervol, maar voor het brede publiek wellicht wat te gelijksoortig. Jakobsen legt in haar muziek haar hele ziel en zaligheid bloot. Dat doet ze vol overtuiging en zonder concessies naar haar luisterraars. Tussen de nummers door vertelt Jakobsen over haar persoonlijke drijfveren en de achtergronden van de nummers. Daarmee krijgen ze ook bij eerste kennismaking diepte en betekenis. Een lied wat we wel al kenden, maar wat smaakvol van al zijn opsmuk wordt ontdaan, is Joline, oorspronkelijk van Dolly Parton. Een groot deel van het muisstille publiek zal na dit prachtige optreden snel huiswaarts keren en in een heerlijke diepe slaap vallen. (SN)

Tamino

Jambinai

Siv Jakobsen