Nu de hele culturele wereld op z'n gat ligt door de maatregelen om het coronavirus een halt toe te roepen en onze naasten in de samenleving te beschermen, moeten we het creatieve brein aanspreken om in deze nare situatie toch mooie initiatieven op te zetten. Popfabryk doet al vrij snel na de intelligente lockdown een oproep aan Friese makers in de popcultuur om een idee in te dienen, waarbij het de uitdaging is om alleen of in groepsverband - maar dan zonder fysiek contact - een eindproduct te presenteren. Voor het uitvoeren van het project krijgen de makers precies een week de tijd. Op de site van 3VOOR12/Friesland worden de eindproducten gepresenteerd en vertellen de deelnemers hoe het idee tot stand is gekomen en de weg naar het resultaat. Voor idee nummer acht bundelen Wander Kars en Reina Rodina hun krachten samen dat resulteert Diel(e)(n).
Inleiding
Diel(e)(n) is een audio drieluik, drie scènes en sferen in één stuk. De titel bestaat uit drie woorden in één. Diel, gedeelte en Diele, delen (met elkaar) en Dielen, onderdelen. Elk luik is begonnen als geluidsopname van 1,5 minuut van Reina haar thuisomgeving. Daarna heeft Wander van de losse geluiden een track gemaakt. Vervolgens heeft Reina zang opgenomen en is het afgemixt door Wander. Zoals schilderijen het best tot hun recht komen in een museum, kan je ons project het best beluisteren via de koptelefoon. Daarom hebben we ervoor gekozen om het online uit te brengen.
Hoe voel je je momenteel onder deze omstandigheden?
Reina: "Al een tijd lang ben ik op zoek naar thuis, ik vind het daarom ook fijn om op pad te zijn en had al een tijd lang geen vaste woonplek. In 2019 heb ik nog zeven maanden door India, Bangladesh en Nepal gereisd, zonder een vast ‘thuis’ te hebben. Met een aantal verhuizingen achter de rug, kreeg ik afgelopen herfst een woning tot mijn beschikking en had ik eindelijk een plek voor mezelf. Sindsdien heb ik nieuwe plannen gemaakt om op pad te gaan, maar door de situatie nu is dat niet mogelijk. Ik word -lijkt het wel - geforceerd om stil te staan bij wat thuis in Friesland écht voor mij betekent. Ik heb gemerkt dat de omstandigheden me nieuwe dingen over mezelf laten zien en ik de tijd heb om rustig te kijken wat mijn vervolgstappen zijn."
Wander: "Soms raak ik wat apathisch en geïrriteerd doordat er overal constant hetzelfde thema is. Het is relevant natuurlijk, maar ik zie nog duidelijker dan anders hoe snel er op zo’n relevant onderwerp wordt gesprongen, wordt uitgemolken en te pas en onpas wordt gebruikt. Soms gebeurt het om ergens iets van te mogen vinden, maar vooral het inspiratieloos meeliften doet mijn huig kietelen. Ik vind mezelf geen hypocriet, omdat ik meedoe met ThuisLab. Ik had me aangemeld, ook al was er geen corona. Ik vind dit gewoon tof om te doen. Ik baal wel van het afgelaste festivalseizoen. Hierdoor gaat een opdracht van mij voorlopig niet door, maar vooral de branche heeft het zwaar te verduren. Ik hoop dat deze veerkrachtig genoeg is, aangezien ze van jaar op jaar leven."
De oproep van Popfabryk
Reina: "Ik vond ThuisLab een mooi initiatief en ik had ook direct een idee erbij. Toen ik de oproep van Popfabryk via Facebook zag, heb ik een idee ingestuurd om omgevingsgeluiden thuis op te nemen en hier soundscapes van te maken. Eerder al nam ik geluiden op in Servië, Nepal, India en Bangladesh, maar nog nooit eerder in Friesland."
Wander: "Naar aanleiding van de oproep had ik twee ideeën opgestuurd, waarbij ik bij één wilde werken met geluid van de mensen thuis. Het bleek dat er nog iemand was met een soortgelijk idee. Popfabryk stelde voor om een samenwerking aan te gaan met Reina. We belden en het matchte eigenlijk wel meteen. We delen de liefde voor field recording, de Friese taal en hadden beiden zin om niet zomaar muziek te maken, maar iets abstracters. We hebben afgesproken om elkaar verder veel vrij te laten en de interpretatie vooral later te bespreken."
Geeft een dergelijk proces jou steun in deze tijd?
Reina: "Ik merk dat ik door de gehele situatie van thuisisolatie me gesteund voel om dichter bij mezelf te blijven. En als dat voor mij soms is ‘op afstand werken’ en niet altijd heen en weer te hoeven van afspraak naar afspraak, dan is dat prima. Ik heb gemerkt dat het creatieve proces toch wel doorgaat - ook op afstand - als alles lekker flowt en de communicatie goed is, zoals tijdens dit project."
Wander: "Ik zou ‘t geen steun noemen, maar afleiding. De vergoeding is natuurlijk welkom, maar de afleiding bracht me meer. Als ik muziek maak, dan ben ik niet hier, maar in een soort andere dimensie. Een beetje zoals bootje varen in een gracht: Je kan de kade met zijn benenwagen volk vanaf een afstand bekijken, maar je hebt verder weinig met elkaar te maken en je kan je gewoon lekker begeven in je eigen bootbubbel. De kade zou hier als metafoor voor het corona thema kunnen dienen. Eentje waar ik graag even afstand van neem."
Ontdekkingen
Reina: Ik heb ontdekt aan mezelf dat ik het prettig vind om van moment tot moment te werken en mezelf en anderen uit te dagen om uit de comfort zone te stappen. Ik denk over het algemeen dat onze samenleving erg perfectionistisch is en er wordt vooral gefocust op het eindresultaat. Ik heb gemerkt dat voor mij het proces van onderweg zijn steeds belangrijker wordt; de ervaringen die je onderweg (in dit geval ook samen) tegenkomt, het delen en uitwisselen van beleving en ideeën, je helemaal onderdompelen in een moment. Het voelt erg fijn om het doel meer en meer los te kunnen laten. Ook al was ik dit keer thuis en fysiek op één plek, ik heb zeker een reis gemaakt.
Wander: "Hoewel ik het werken met field recording heel leuk vind, vind ik het soms wel spannend. Zoals ik eerder zei is het avontuurlijk en complex, het is onvoorspelbaar. Ik kan pas zeggen wat het wordt als ik aan de slag ga met de sample. De eerste bewerking is vaak de eerste stap in het avontuur, meestal vloeit het daarna door. Ik ontdekte dat ik deze stap nu spannender vond. Dat heeft ook te maken met de keus om iets abstracts te maken, dan zijn er minder muzikale kapstokjes en regels. Dat maakt het aan de ene kant puurder en aan de andere kant lastiger om te zeggen wanneer iets goed of af is."
Het resultaat
Diel I
Reina: "In Diel I heb ik het draaien van de wasmachine genomen als symbool van het doordraaien van de wereld zoals die was voordat alles dicht ging. Het gevoel nog zoveel te moeten. Maar het kan ook worden opgevat als het doordraaien van gedachten wanneer je alleen thuis komt te zitten."
Diel II
Reina: "Bij Diel II stonden de druppen van de radiator en het synthesizergeluid symbool voor tranen, vallend in mijn schoot. Van mijzelf, maar ook van het collectief/de wereld. In gedachten zie ik ze wegvliegen, zodat ze er niet meer zijn en het me niet meer kan raken. ‘Ik docht krekt as’ betekent voor mij het niet laten zien of ontkennen van persoonlijke en collectieve pijn."
Diel III
Reina: "Bij Diel III heb ik het aanzwellende en verdwijnende geluid van de wind in combinatie met de soundscape ter inspiratie gebruikt. Deze ‘beweging’ van weggaan en terugkomen vond ik inspirerend en daar heb ik mee proberen te spelen. Alles in de natuur en in het leven fluctueert altijd constant. Uiteindelijk ebt het sound-drieluik hiermee weg."
ThuisLab is een initiatief van Popfabryk, in samenwerking met 3VOOR12/Friesland. Makers uit de Friese popcultuur mogen een plan indienen en moeten binnen een week een product aanleveren die op onze site wordt gedeeld en waarbij de maker(s) tekst en uitleg geeft over het idee en de voortgang van het project. Wander is onder andere muzikant en producer. Wil je meer informatie over zijn werkzaamheden, kijk dan op zijn website. Informatie over Reina vind je op haar Facebookpagina.