Nu de hele culturele wereld op z'n gat ligt door de maatregelen om het coronavirus een halt toe te roepen en onze naasten in de samenleving te beschermen, moeten we het creatieve brein aanspreken om in deze nare situatie toch mooie initiatieven op te zetten. Popfabryk doet al vrij snel na de intelligente lockdown een oproep aan Friese makers in de popcultuur om een idee in te dienen, waarbij het de uitdaging is om alleen of in groepsverband - maar dan zonder fysiek contact - een eindproduct te presenteren. Voor het uitvoeren van het project krijgen de makers precies een week de tijd. Op de site van 3VOOR12/Friesland worden de eindproducten gepresenteerd en vertellen de deelnemers hoe het idee tot stand is gekomen en de weg naar het resultaat. Het negende idee is genaamd MAANDAG en is gemaakt door muzikant Ties Wijnen (Woe Blind Birds) en de Hongaarse grafisch vormgever Réka Révász. Het project bestaat uit vier delen en twee talen.
Inleiding
Het zijn op z’n zachtst gezegd bijzondere tijden. Ik merk dat, nu het nieuwe er wel zo’n beetje af is, ik over het algemeen er niet enorm veel last van heb, wat betreft routines en dergelijke. De barrage aan negativiteit die het met zich meebrengt is voor iedereen al taxerend genoeg, dus het is in mijn optiek belangrijk om zoveel mogelijk een gewoon leven te kunnen leiden tussen de nieuwsberichten door. Ik merk het zelf het meest in het wegvallen van alle sociale hobby’s die ik heb.
Band, spelletjesavond, kroeg, plotseling zat ik nog meer achter mijn Playstation. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ook dat verveelt op een gegeven moment. Vandaar ook dit project, onder andere. Het hele gebeuren zorgde al best snel voor een creatieve drive, wat zich in eerste instantie uitte in meer piano spelen en schrijven. Ik merk dat ik toch het meest productief ben als ik de baas ben over mijn eigen product. Dat blijkt nu maar al te goed.
Hoofd boven water
Toen iemand mij ThuisLab tipte, werd ik gelijk gemotiveerd om meer met mijn uitingen te doen dan ze maar op mijn laptop te laten staan. Ik had in eerste instantie Réka gevraagd of ze het leuk zou vinden om een kort verhaaltje van mij om te zetten in iets visueels en dat viel bij beide partijen erg goed in de smaak. Eenmaal aangemeld voor ThuisLab besloten we in totaal vier producten op te leveren, vier verhaaltjes. Deze verhaaltjes zijn op zich verbonden aan de huidige stand van zaken, maar ik heb er geen zin in om aan de zwaarmoedigheid van alledag bij te dragen. In deze periode is het van enorm belang dat we ons hoofd boven water houden en niet laten bedwelmen door de beladenheid van alles. Er zijn nog steeds dingen die mooi, leuk, grappig, bijzonder, vreemd, of gewoon ‘zijn’.
MAANDAG
MAANDAG pakt de menselijke gedragingen als thema en plaatst deze op magisch realistische wijze op een kleine sokkel in het buurthuis, ergens in een hoekje achterin. Dingen die mensen doen. Dingen die net niet een waardeoordeel verdienen. Eindelijk begrijpen wij waarom huisdieren zo graag voor het raam zitten en naar buiten kijken. Afstand nemen kan zo zijn relativerende werking hebben.
MAANDAG heeft wat dat betreft een maatschappelijk thema. Een thema zonder boodschap.
Maar waarom? Kleine dingen zijn belangrijk. Zeker nu is het goed te beseffen dat niet alles op nationale of globale schaal plaatsvindt. Daarnaast moet kunst ook gewoon kunst kunnen zijn. Net als de doordeweekse gedragingen van mensen moet ook kunst de vrijheid hebben om gewoon te ‘zijn’. Hoewel er dus geen boodschap aan vast zit, hopelijk zorgt het er op z’n minst voor dat het - al is het maar voor even - een positief gevoel achterlaat.
Ties Wijnen
Réka Révász
Ik noem mezelf al jaren muzikant (of Meneer Wijnen, als het formeel moet), maar ik merk dat hetgeen wat uit mijn systeem moet zich soms beter leent voor andere disciplines. Door MAANDAG kwam ik er al heel gauw achter dat het combineren van tekst, beeld, muziek, sound design, wat niet al, een oplossing bleek te zijn voor een probleem dat ik in eerste instantie had weggecijferd door te zeggen: “Ik ben geen schrijver/schilder/graficus.” Wat dat betreft is het project, los van hoe het ontvangen wordt, al een enorme winst voor mij. Dat er vervolgens ook nog eens een te gekke samenwerking uit voortkwam is al helemaal waanzinnig.
Réka is enorm getalenteerd en ik merk dat de manier waarop zij mijn verhaaltjes interpreteert, mij ook weer motiveert er nog fanatieker mee bezig te zijn. Het feit dat we alles via Facebook en mail communiceren en niet kunnen samenkomen, voelt eigenlijk totaal niet als een belemmering. Then again, creativiteit ontstaat uit beperkingen.
Het idee om Dávid, een Hongaarse vriend van Réka, voice overs te laten doen ontstond, net als de rest van het project, vrij spontaan. Hij is super gemotiveerd en ik ben heel blij dat met zijn bijdrage het project echt een dubbele nationaliteit krijgt.
"Het maakt niet uit hoe groot de afstand is die je aflegt, uiteindelijk zul je moeten accepteren dat je mensen tegenkomt die menselijk gedrag vertonen. Is niet erg! Best grappig, eigenlijk. En op zo’n asteroïde kun je de boel mooi van een afstandje bekijken. Het is helaas maar een droom, we zullen het voorlopig nog even moeten doen met de aarde die we hebben.”
"Jezelf wegcijferen ten behoeve van het grotere geheel kan tegennatuurlijk voelen. Des te mooier als je merkt dat je niet de enige bent die de wereld kleur wil geven. Je bent er nog steeds."
"Ik betrap me er zelf vaak genoeg op: dingen bewaren om het dingen bewaren. De huidige context doet mij in ieder geval de waarde van wat ik heb relativeren. Ik shop minder, maar dat is ook een kwestie van overmacht. Zolang ik nog genoeg onderbroeken heb klaag ik niet.”
Deel 4: De Twee Robots
"Een onvoorzien bijeffect van dit hele gebeuren: ik hoor minder mensen zomaar dingen zeggen. De gedachte: 'Was er maar iemand die zomaar iets zei', blijft opvallend achterwege. Goed, Internet bestaat nog steeds, echt stil is het gelukkig nooit. Een vrij mens is een opiniërend mens, zeg ik altijd maar."
ThuisLab is een initiatief van Popfabryk, in samenwerking met 3VOOR12/Friesland. Makers uit de Friese popcultuur mogen een plan indienen en moeten binnen een week een product aanleveren die op onze site wordt gedeeld en waarbij de maker(s) tekst en uitleg geeft over het idee en de voortgang van het project.