De Friese schrijver Nyk de Vries reisde afgelopen zomer met de Lan van Taal - De Taalkaravaan als boegbeeld van de Friese literatuur door Friesland (met uitstapjes naar de Randstad). De Vries, geboren in Noardburgum, maakte eerder al naam als zanger/gitarist van The Amp en muzikant in de band The Negroes van Meindert Talma. Ooit door LC journalist Jacob Haagsma bestempeld als de ‘Morrissey van de Friese Wouden’, vanwege zijn manische act. Tegenwoordig woont De Vries in Amsterdam. 3VOOR12/Friesland zocht de Fries om utens op in Dokkum, alwaar de Taalkaravaan de laatst stop maakte deze zomer.

De Frieze roots van Nyk de Vries

  • Geboren op 2 januari 1971 in Noardburgum
  • Verhuisd naar Groningen om te studeren
  • Sinds 2008 is hij woonachtig in Amsterdam
  • Studeerde Geschiedenis aan de Universiteit van Groningen
  • Schrijver van o.a. Rezineknyn (2000), Prospero (2006), Renger (2015) en verschillende bundels met prozagedichten (ultrakorte verhalen).
  • Met Renger wint hij in 2016 de Piter Jelles Literatuurprijs.
  • Zanger gitarist The Amp (1988-1995, 2018-heden)
  • Drummer en gitarist bij Meindert Talma & the Negroes (1995-2008)
  • Deze zomer tourde de Vries met de Lân fan Taal - Taalkaravaan, als onderdeel van LF2018, langs verschillende (Friese) festivals.

The Amp zou alleen optreden op het Bevrijdingsfestival, maar komende zaterdag zijn jullie weer te bewonderen bij Greidhoek’ Festival. Hoe zit dat?

“Het was in eerste instantie het idee om alleen op te treden tijdens het Bevrijdingsfestival, op het Noardewyn Podium van Willem Waldpyk, die overigens ook in Noardburgum geboren is. Daarnaast is hij een goede vriend van mijn broer en was hij in het begin ook nog even onze manager.  Dus dat was voor ons een mooie aanleiding. De reacties waren ook zeer positief en kort daarna kregen we een aanvraag van Greidhoek’ Festival”, stelt de Vries. Aangezien de bandleden ver uit elkaar wonen lijkt een definitieve terugkeer op de podia vooral te stuiten op praktische bezwaren. “We wonen allemaal verspreid over Nederland. Ik woon in Amsterdam, de drummer in Driebergen, onze bassist in Groningen en de gitarist in Drachten.”

De opkomst van The Amp was ten tijde van de hoogtijdagen van de Friese bries, bestond er in de Friese Wouden ook zoiets als een scène?

“In het begin, toen we allemaal nog op het middelbare school zaten, oefenden we op het Lauwers College in Buitenpost. Totdat Klaas Land, de toenmalige manager van Strawelte en jongerenwerker in het Koartling, ons zei dat we daar wel konden oefenen. Er waren toen best wel veel bands. Dat was in de tijd van Reboelje en Strawelte”, aldus De Vries. Na het winnen van de Kleine Prijs van Sneek in 1990 verhuist hij naar Groningen. “Onze nieuwe bassist, ook een Fries (Henk Veenstra, red.), woonde eveneens in Groningen, dus toen waren we we iets meer op Groningen georiënteerd en kwamen we zodoende in het ‘Vera circuit’. We hebben destijds veel voorprogramma's gedaan in Vera en werden ook gezien als een Groninger band.”

BIO THE AMP

The Amp is geworteld in het Friese Noordbergum, maar heeft in de loop der tijd door verhuizingen een sterke binding met Groningen gekregen. In 1988 wint de band het Fries Popconcours. De prijs bestaat uit een optreden op Wâldrock. In 1989 verschijnen maar liefst drie cassettes. Het jaar erop wint de band ook de Kleine Prijs van Sneek. The Amp is ook in Groningen regelmatig op de podia te bewonderen, mede omdat zanger Nyk en bassist Henk Veenstra er wonen. De band gedijt goed in het punkrock-klimaat hier en put er ook inspiratie uit. Dat is te horen op het debuutalbum Trip to the Lakes of St. G. (1991). Een hoogtepunt in de bandhistorie is het optreden in het voorprogramma van Buffalo Tom in 1991 in Leeuwarden. Een jaar later doet The Amp drie optredens in Litouwen. In 1995, net na de release van de CD Stomacher stopt de band ermee.
(Bron: Rûge Gids van de Friese Popmuziek)

In hoeverre was jullie Friese achtergrond van invloed op het geluid van The Amp?

“Nou, het was wel interessant omdat we ook veel in Groningen speelden. Groningen was iets meer rock georiënteerd, terwijl Friese bands bekend stonden om hun avontuurlijke muziek. De Friese scene werd als ‘apart’ en ‘eigenzinnig’ beschouwd. Dat heeft wel een positieve invloed gehad. Hoe dat kan? Het zou met de Friese eigenzinnigheid te maken kunnen hebben.”

Hoe ben je uiteindelijk in het schrijversvak terechtgekomen?

“Ik studeerde geschiedenis samen met Meindert Talma en op een gegeven moment hadden we een schrijfproject. Vanaf toen ben ik ook steeds meer beginnen te schrijven. Nadat The Amp ophield te bestaan (kort na het uitbrengen van de laatste cd Stomacher) ben ik mij op het schrijven gaan toeleggen én speelde ik bij Meindert Talma & the Negroes. Dat was voornamelijk Nederlands- en Friestalig. Eigenlijk is het geleidelijk gegaan.”

En de meeste logisch stap is dan vervolgens ook om naar Amsterdam te verhuizen?

“Ik heb daar mijn vrouw ontmoet, dat is wel belangrijk daarvoor. Wanneer dat anders was gelopen, was ik wellicht weer terug gegaan naar het Noorden. Ik schrijf tweetalig en wanneer je alleen in het Fries blijft schrijven, wordt je markt heel klein. In het Nederlands is de afzetmarkt wel groter. Ik had voor ogen om rond te kunnen komen van mijn schrijverij. Een carrièremove zou ik het niet willen noemen, maar wel om ervan te kunnen leven.”

Maar je wordt nog steeds weggezet als Friese schrijver!

“Bij bijna al mijn optredens komt in de eerste drie zinnen al ter sprake dat ik uit de Friese Wouden kom. Het valt natuurlijk ook niet te ontkennen, omdat mijn werk er vol mee zit. Ik mag dat graag benadrukken. Al moet ik ook weer oppassen dat ik het niet overdrijf natuurlijk.”

Ben je naast The Amp ook nog met muziek bezig?

“Ja, ik maak nog altijd muziek, bij mijn eigen voorstellingen. Soms vraag ik muzikanten, bijvoorbeeld van The Amp, om mee te spelen. Fokke, onze gitarist speelde met mij mee op Poetry International. Maar ik moet er natuurlijk van leven, en zoals je weet spelen in een band meer mensen. Dus als ik daar geld mee moet verdienen, dan blijft er uiteindelijk weinig over. Dus, soms neem ik eens een muzikant mee, maar het is toch het meest praktisch om het in je eentje te doen, qua inkomsten. Het is wel mijn bedoeling om naast de verhalen, steeds meer muziek in te brengen. Mijn muziek gaat langzaam weer meer richting liedjes”, stelt de Vries bedachtzaam. “Hele korte liedjes dat wel, maar het lijkt er wel op.”

Volg je nu nog wat er muzikaal in Friesland gaande is?

“Ja, mijn broer Kees is een grote muziekliefhebber en hij was destijds ook onze manager. Hij is ook ouder dan ik, dus ik was sowieso altijd al door hem beïnvloed. Dus wanneer er weer iets gaande is in Friesland, dan hoor ik dat wel. Daar komt nog bij dat ik via Jan Pier Brands (waarmee de Vries in The Negroes speelde, red.) ook een hoop Friese bandjes van de popacademie heb leren kennen.”

Hoe ziet de toekomst eruit voor jou?

“Wat ik eerder ook al zei, er komt steeds weer meer muziek in mijn voorstellingen. Dat is de lijn die hopelijk doorgezet wordt. Dat ik nu weer met The Amp speel heeft daarop wel een positieve invloed. Je wordt er weer aan herinnerd hoe mooi het is om te doen. Dat fysieke van de muziek, dat heb ik wel gemist. Mijn eigen muziek wil ik ook op plaat zetten, dat is al lang een plan. Ik hoop dat binnenkort eindelijk uit te voeren. Met The Amp hebben we niet echt een plan. Sommige mensen zeiden al: 'Jongens, nieuwe plaat?' Waar het naartoe gaat, dat valt niet echt te overzien. Misschien hoeft dat ook helemaal niet. Het is in ieder geval prachtig om te doen.”

INFORMATIE

Greidhoek' Festival 2018 Spotify lijst