Je voorstelling Wachter ging op Oerol in première, hoe was dat?
“Te gek, een goede keuze. We wilden hier echt een theaterstuk van maken. Oorspronkelijk hadden we een boslocatie in gedachten, dat bleek te veel voeten in de aarde te hebben. Uiteindelijk zijn we in de kerk van Midsland beland en daar zijn we nu ontzettend blij mee. De intimiteit en de akoestiek is hier beter én we kunnen de instrumenten laten staan. Dat neemt heel veel zorgen weg.”

Wat zijn de eerste reacties?
“Heel goed, ik ben er ondersteboven van. Mijn muziek is meestal melancholisch, maar hier op Oerol zijn er mensen echt diep geraakt en dat heb ik nog nooit meegemaakt. Tijdens het maken wordt je zelf ook geraakt, dat hoop je door te geven en dat is gelukt.”

Het stuk is behoorlijk intens, je speelt het twee keer per dag. Is dat vol te houden?
“Het valt me mee. Het stuk duurt een uur, maar wat het lichter maakt is dat het niet een uur  lang zingen is. Nu is er ook veel gesproken woord, dat maakt het minder zwaar en het is mooi om elke keer weer het verhaal te vertellen.”

Vind je het acteren leuk om erbij te doen?
"Het is niet zozeer acteren, maar vertellen. En dat vind ik erg leuk. Misschien komt dat wel door de voordrachtcultuur die er in Friesland heerst. Dat begon al op de basisschool. In de liedjes gaat het vertellen gewoon door; of je nou spreekt of zingt, beide keren vertel je een verhaal."

Je zoekt je inspiratie veelal in het buitenland, maar voor deze plaat niet.
"Sinds een aantal jaren heb ik een gezin en lang op reis gaan zit er niet meer in en dat zou ik nu ook niet willen. Het was wel even spannend of het ook op een andere manier zou lukken…"

Denk je dat jij je inspiratie van ver moet halen?
"Dat dacht ik eerst wel, omdat het steeds bleek te werken. Ik dacht dat ik me in ieder geval een bepaalde periode alleen op het maken van iets nieuws moest kunnen focussen. Dat gaat niet met een kleintje. Je hebt even een uurtje als hij slaapt, dan moet er iets gebeuren. Het is even resetten en vertrouwen hebben dat het op die manier ook kan. Door de thematiek van de plaat, de kunst van het wachten, ben ik zelf ook sterker gaan zien dat alles zijn rijpingsproces nodig heeft, wat je niet kunt versnellen. Waarbij je dus een wachter moet zijn.

Wij hebben vaak een negatieve associatie bij wachten. Maar het is de tijd waarin je vooralsnog niks doet. Je bent wel open en alert voor alles om je heen en pas wanneer je voelt dat iets boven komt, doe je iets."

Met terugwerkende kracht is het dus heel autobiografisch?
"Dat altijd! Ik moet wel eerst zelf geraakt worden, voordat ik het publiek kan raken. Het gaat natuurlijk over universele dingen, de liefde, de dood, het accepteren ervan en hoe ermee om te gaan."

Deze plaat klinkt ook rauwer. Een aantal nummers, waaronder de single Jefte deed me zelfs aan Radiohead denken.
"Dat is absoluut een bron van inspiratie. Ook op de manier hoe zij de beats en strijkers gebruiken. Sebastiaan Koolhoven, die de cello-arrangementen heeft gemaakt, heeft dat geweldig aangevoeld. Alle facetten van de cello zijn gebruikt. Er zit een enorme wereld aan klank in dat instrument en hij heeft het er allemaal uitgehaald. Het grootste deel van de nummers heb ik alleen geschreven en de rest met Sytze samen. Uiteindelijk hebben Sytze en ik deze plaat samen geproduceerd en in z’n geheel thuis opgenomen, met de babyfoon erbij, het kan dus wel, een andere aanpak. Een mooie ontdekking."

Maar wel weer in het Fries?
"Ja, dat wordt steeds meer een bewuste keuze. Eerst was het heel intuïtief. Maar ik ontdek steeds meer in die taal. Het is enorm rijk aan klank. Ik besef dat het heel bijzonder is dat wij een eigen taal tot onze beschikking hebben die zo rijk en muzikaal is. Dat is heel leuk om aan de wereld te laten horen."

Het blijkt ook dat het je geen beperkingen oplegt.
"Ik hoor geregeld mensen die zeggen dat ze het niet verstaan, maar het komt wel over. De muziek raakt een emotionele laag in de hersenen en dan is de betekenis van de tekst niet per definitie noodzakelijk. Mensen vinden het wel leuk om het achteraf na te lezen in het boekje, met de vertalingen. Het is natuurlijk wel een meerwaarde wanneer je de teksten kunt verstaan."

Dat is dus geen volgende stap in het proces, in een andere taal zingen?
“Nee. Het is wel eens geopperd door managers en boekers. En om het te proberen heb ik een keer een aantal nummers vertaald naar het Engels, maar dan gaat er veel verloren. Juist het Fries maakt het bijzonder, want anders sluit je je aan in de rij met Engelstalig artiesten en die zijn er al zoveel. Dit is juist wat het zo bijzonder maakt en voor mij kloppend maakt en waardoor je de kracht van de diversiteit kunt laten zien. We hebben met de vorige plaat veel in het buitenland gespeeld. Mensen waren heel enthousiast, juist door het Fries."

Ik heb de plaat vooraf even beluisterd en pas bij de voorstelling vallen de liedje op z’n plaats.
"Dat snap ik. Ik ben blij dat ik er nu weer voor heb gekozen om de nummers te verbinden met een verhaal, een theatraal element. De nummers vallen dan op z’n plek omdat ze in eerste instantie ook vanuit dat verhaal geschreven zijn."

Niet zozeer met meer spel erin?
"Nee, dat heb ik ook wel gedaan, maar dit voordragen voelt beter. Ik ben hierin geïnspireerd door de dichter Tsjêbbe Hettinga. Die maakte van taal muziek, dat vond ik zo gaaf en had ik nog nooit zo gehoord. We hebben ook samengewerkt maar net toen we daar mee begonnen waren, overleed hij. Ik voel een drang om iets van zijn stijl door te zetten, op mijn eigen manier."

Dat is wat we in de toekomst van je kunnen verwachten? Meer poëzie?
"Nou ja, in ieder geval dat die lijn wel wordt doorgezet. De muziek gaat niet verdwijnen. Juist daarnaast meer muziek in het gesproken woord."

Nynke Laverman toert dit najaar door Nederland met de voorstelling Wachter: 27 Augustus, Limburg Festival - Roggel; 5 Oktober, Oosterpoort - Groningen; 8 Oktober, De Zeeuwse Concertzaal - Middelburg; 14 Oktober, De Nieuwe Kerk - Den Haag; 26 Oktober, Tivoli Cloud Nine - Utrecht; 3 November, De Lawei - Drachten; 5 November, Jazzy Tiel - Agnietenhof - Tiel; 25 November, Lantaren Venster - Rotterdam; 27 November, De Harmonie - Leeuwarden; 28 November, DeLaMar - Amsterdam.