Broeder Dieleman, Explore the North, Kanselarij, zaterdag 23 november
#ETN13: Mannenbroeder Dieleman
16 Horsepower uit de Zeeuwse polder
In Amerika heb je 16 Horsepower met frontman David Eugene Edwards. Edwards is diep gedrenkt in de Evangelische traditie. In Nederland heeft hij een Zeeuwse evenknie: Broeder Dieleman. Met teksten vol zonde en verlossing en een banjo om hem te begeleiden.
HET CONCERT:
DE ACT:
Broeder Dieleman komt uit Zeeland. De provincie van Bløf en Racoon. Maar ook de provincie van de zee, vissers en streng gereformeerde inwoners. Dat deel van Zeeland is waar Broeder Dieleman zijn inspiratie uit haalt. Zijn teksten hebben vaak een zware melancholische lading, vol verwijzingen naar de gereformeerde leer. Dood en zonde liggen bij hem altijd op de loer. Er is niet aan te ontkomen. Verlossing bestaat, maar of je in genade wordt aangenomen zul je nooit zeker weten. Voeg aan die dynamiek het onheilspellende gitaar- en banjospel van Broeder Dieleman, de ijle zang van Janine van Osta en een harmonium dat zucht als de wind toe, en je hebt een behoorlijk beklemmende cocktail.
HET NUMMER:
Die beklemming zit in bijna alle nummers. In Sneeuw zit iets onheilspellends, maar ook in Zilverspa, met al zijn vliegende vogels en een man in zwart pak die een graf graaft. Het is diep melancholisch. Broeder Dieleman is een vrolijke man, maar als hij zingt dan word je somber. Het hart krimpt pas echt samen in O. L. V. Van De Polder. Dat kan voor een groot deel op het conto geschreven worden door de wat beknepen stem van Janine van Osta. Terwijl zij engelachtig piept: "Bid voor ons. Heb ons lief. Heb genade. Zie ons aan.", antwoorden Broeder Dieleman en zijn harmoniumspeler haar op al even devote toon. Ze zijn op zoek naar redding. Het laat zien dat, hoe afschrikwekkend de stijf gereformeerde kerk ook kan zijn, religie toch ook iets magisch is. De wereld is zwart maar er gloort hoop.
HET MOMENT:
De band heeft nog wat moeite met de lengte van de setlist, dus kletst Broeder Dieleman aan een stuk door. Tegen het einde weet hij niet meer wat hij moet vertellen en vraagt daarom aan het publiek of er nog vragen zijn. Het blijft even stil, dan vraagt een meisje: "Ben je fan van 16 horsepower?". "Nee!", zegt hij bars. Dan lachend: "Ja, heel erg fan. Kun je het horen?" Te horen is het inderdaad. Broeder Dieleman haalt zijn inspiratie van ver, uit de Verenigde Staten. De banjo, de zware teksten vol christelijke symboliek, het zingen in dialect. Het is 16 horsepower all over. Luister naar David Eugene Edwards, en je hoort Broeder Dieleman.
OOK OPMERKELIJK:
Broeder Dieleman werkt toe naar een griezelig perfecte apotheose. Diep ontroerend zijn Zilverspa en O. L. V. Van De Polder. Het publiek is er stil van en klapt vervolgens na de laatste noot haar handen stuk. Mooi einde zou je zeggen, maar Broeder Dieleman besluit toch nog een toegift te doen. Een miscalculatie van jewelste. Het liedje is niet zo sterk en de toegift wordt daardoor een saai supplement in een zorgvuldig opgebouwde eredienst. Wat ook niet meehelpt, is dat het barpersoneel net op dat moment besluit om de kratten met lege bierflesjes te gaan ordenen.
HET PUBLIEK:
Het schijnt dat er bij eerdere concerten van Broeder Dieleman mensen zijn weggelopen omdat ze de zware gereformeerde thematiek niet trokken. In Leeuwarden zijn ze blijkbaar wel wat gewend, want iedereen blijft zitten of staan. Het publiek klapt zich zelfs de handen stuk aan het einde.
HET OORDEEL:
Zeldzaam mooi, dat is de gedragen melancholische muziek van Broeder Dieleman. Het neemt de luisteraar mee naar weidse polders, waar het bewolkt is en de wind je in je gezicht slaat. Waar de dood ook altijd dichtbij is en verlossing nooit een zekerheid. Bijna een heel concert lang weet Broeder Dieleman die sfeer vast te houden. En David Eugene Edwards? Die zou instemmend geknikt hebben.