Cross-Linx 2015: poging tot samensmelting Squarepusher en Metropole Orkest net een brug te ver

Extremen opzoeken in keurslijf valt niet mee

Tekst: Patric Muris / Fotografie: Hanneke Wetzer ,

Je ziet hem normaal gesproken op dancefestivals. Als dj, of live-act, achter een stellage van apparatuur. En met zijn basgitaar natuurlijk: Squarepusher, residerend op het gelouterde Warp-label. Die basisuitrusting heeft hij vanavond ook bij zich, maar dan met het enorme Metropole Orkest aan zijn zijde. Letterlijk. Cross-Linx begon ooit vrij veilig met popbands die opgingen in klassieke arrangementen, nu is het even heel andere koek. Wordt de organisatie overmoedig of is wederom sprake van een gelukkig huwelijk? 3voor12/Eindhoven geeft antwoord.

HET CONCERT
Squarepusher en Metropole Orkest, in het Muziekgebouw tijdens Cross-Linx, op 12 februari 2015.

DE ACT
Squarepusher is een mastodont van het label Warp. Dat staat bekend om zijn eclectische en vaak experimentele releases van elektronische muziek en daar is Squarepusher dan vanzelfsprekend als een vis in het water. De discografie van de producer is enorm, gaat terug tot ver in de jaren 90, maar is ook zeker ruim twintig jaar later nog steeds relevant. De nadruk ligt vanavond op zijn drum and bass-producties. Live staat hij bekend als een autist die veelvuldig aan de knoppen draait, op zijn bas freakt en graag een symbiose vormt van audio en video. Daaraan is vandaag het Metropole Orkest, dat keurige klassieke ensemble gekoppeld. Dat is wel in voor een uitdaging al zorgt het bij sommigen voor een cultuurclash waarvan het de vraag is of ze die ooit te boven komen. Misschien net iets te veel water bij de wijn gedaan...

HET NUMMER
Dat ene nummer waarbij de basgitaar eindelijk uit zijn standaard wordt gehaald. Het was er wel een beetje het wachten op. Natuurlijk zorgt het live bespelen van een instrument tijdens zijn reguliere sets voor meer effect dan tijdens een samenwerking met het Metropole Orkest dat al voor vele live-invloeden zorgt, maar toch. De man staat bekend om zijn fameuze baslijnen. Of ja, lijnen. Het is meer getokkel, een ogenschijnlijke improvisatie waarbij intuïtie wordt gevolgd. Zo oogt het vanavond in ieder geval. En al is het heerlijk om naar te kijken, het blijft zo ingetogen. In beeld en geluid.
 

 

HET MOMENT
Dat de snoeiharde beats erin klappen na de harmonische interlude, gebracht door slechts een deel van het Metropole Orkest ergens halverwege het optreden. Het benadrukt het contrast tussen deze twee werelden. En dan ontstaat weer even het besef: wat een bizarre combinatie vormen zij toch. Minstens evenzeer ontstaat dat besef wanneer de partituur van het Metropole Orkest erop zit en Squarepusher nog even aan wat knoppen draait waar niet meer dan gekraak en distortion uit voortkomt. Die blik van de celliste op dat moment is onbetaalbaar. Voor een uur zijn ze prima verenigbaar deze twee continenten, maar in essentie is er geen brug die een constructieve overgang mogelijk maakt.
 
OOK OPMERKELIJK
De cockpit van de percussionist en de manier waarop hij zich erin beweegt: hij slaat met stokken op een pauk, heeft een gong ophangen die wordt beroerd, monteert live bekkens op een voetje en tikt ze vervolgens zachtjes aan. Met slaggerei, strijkstokken en wat niet al meer. Het is 360 graden percussie met deze bijzondere eenling als middelpunt. 
 
HET PUBLIEK
Dat knikt. En oogt gefascineerd. Maar dat mag ook wel met de unieke productie die zich voor hen afspeelt. Het schouwspel streelt de ogen maar minimaal, maar de oren daarentegen krijgen een stortvloed te verwerken.
 
HET OORDEEL
Het laat zich eigenlijk gewoon niet verenigen deze twee apartheden: de elektronische bombast van een producer en minstens evenveel geweld van een klassiek orkest. Op veel momenten vallen ze goed samen; dan verzachten de blazers het snerpende geluid van Squarepusher, of dan dikken de violisten het venijn van de producer nog wat meer aan, maar vaak is het ook gewoon echt te veel van het goede. Dan is het een jungle van geluiden met een ontelbaar aantal lagen waar de oren en het brein gewoon geen raad mee weten. Extremen kunnen vaak maar weinigen bekoren en dat gaat ook zeker vanavond op. Daarbij is positie innemen tussen luister- en dansmuziek in het pluche ook bijzonder lastig: de extremen worden opgezocht, maar het keurslijf blijft benauwend werken.