Cross-Linx 2015: Mark Lanegan Band & Metropole Orkest brengen half geslaagde mix van muzak en bombast

Overdadige arrangementen werken niet in het voordeel van Lanegan

Tekst: Thijs Portz / Fotografie: Hanneke Wetzer en Lotte Schrander ,

Over Mark Lanegan kunnen we kort en bondig zijn. De man heeft de juiste vrienden, maakte deel uit van legendarische bands en albums, leeft ondanks alles wat God verboden heeft nog steeds én heeft met ‘Bubblegum’ een album uitgebracht dat nooit voldoende geprezen kan worden. Hij is simpelweg één van die artiesten waarover je eigenlijk niets negatiefs kunt of mag zeggen. Dit alles neemt niet weg dat de output van de man er met de jaren niet beter op wordt. De albums met zijn eigen band bevinden zich op een hellend vlak en ook zijn vele samenwerkingsverbanden met andere artiesten blijken steeds minder verheffend. Ondanks dat blijft Lanegan een legende en zijn de verwachtingen voor vanavond wederom hooggespannen; misschien kan het Metropole Orkest het optreden van de zanger naar een hoger plan tillen.

HET CONCERT
Mark Lanegan Band & Metropole Orkest tijdens Cross-Linx in het Muziekgebouw, op 12 februari 2015, in het Muziekgebouw.
 
DE ACT
Van een act is bij optredens van Mark Lanegan geen sprake. Hij zou hoge ogen gooien op het WK Levend Standbeeld en elk woord dat hij tot zijn publiek richt, mag als een zeldzaamheid beschouwd worden. The Mark Lanegan Band, vijf man sterk, wordt vandaag bijgestaan door het Metropole Orkest. Ook van hen valt een echte ‘act’ niet te verwachten, het is immers een klassiek orkest. Voor een wervelende podiumshow is het publiek vandaag ook niet gekomen, voor de stem én de geweldige nummers van Lanegan des te meer. 
De opkomst is zoals die van een orkest te verwachten valt. Alle musici staan op voor hun dirigent die, op zijn beurt, ‘living legend’ Lanegan aankondigt. Die begeeft zich zonder een woord te zeggen en met zijn blik op oneindig naar zijn lessenaar waarna zijn gitarist ‘When Your Number Isn’t Up’ inzet. Los van het feit dat dat een geweldig nummer is, blijkt het een prima opener voor vanavond. De arrangementen, eerst alleen blazers, daarna ook strijkers, geven het nummer een enorme boost waardoor een memorabele avond in de maak lijkt. Ook in ‘One Way Street’ wordt de geweldige zanglijn extra versterkt door de gelaagdheid van het Metropole Orkest.
 
Na een prima start komt de gezapigheid helaas al snel om de hoek kijken. Het materiaal van Lanegan verandert meer dan eens in een bombastisch kamerstuk dat niet zou misstaan als titeltrack voor een James Bond-film. Tijdens ‘One Hundred Days’ heb je op een gegeven moment zelfs het idee getuige te zijn van een muzikale live-verkrachting. Het Burt Bacharach-gehalte van de arrangementen begint gedurende het optreden in plaats van toegevoegde waarde steeds meer als verstorend element op te vallen. Enerzijds is dat een compliment aan het adres van Lanegan, anderzijds een gemiste kans om het songmateriaal op gepaste wijze te versterken.
Lanegan lijkt het niet te deren; hij is vanavond prima bij stem en het lijkt erop dat hij af en toe een kleine glimlach niet kan onderdrukken. Ook zijn band is goed in vorm, al worden de toetsen volledig weggevaagd door het op volle sterkte spelende orkest.
 
HET NUMMER
Een aantal nummers gaat helaas ten onder aan bombast. Daar staat tegenover dat de setlist vanavond enkele hoogtepunten kent. Eerdergenoemde opener ‘When Your Number Isn’t Up’, ‘One Way Street’, ‘I’m The Wolf’ en afsluiter ‘Gravedigger’s Song’ zijn daarvan de meest memorabele. In deze nummers voegen de weelderige arrangementen écht iets toe aan de onderkoelde, afstandelijke nummers van Mark Lanegan.  
 
HET MOMENT
Omdat het is alsof je een uur naar een stilstaand beeld kijkt, is het vrij lastig ‘een moment’ aan te wijzen. Het zal dan toch de onhandige dankbetuiging aan het einde van het optreden van Lanegan zelf zijn. Als hij door de dirigent van het Metropole orkest aangewezen wordt voor de ontvangst van een toch redelijk ovationeel applaus, geeft hij een soort rare buiging die meteen de essentie van de zanger blootlegt. Het gaat niet om participatie of show, enkel en alleen de muziek telt.
 
HET PUBLIEK
Gedraagt zich indie-classical. Het applaus is beschaafd, er wordt niet gejoeld of gefloten. Alleen na afsluiter ‘The Gravedigger’s  Song’ laat het publiek zien dat het weet hoe het moet klappen en schreeuwen.

HET OORDEEL
Tweeledig. Mark Lanegan maakt, ondanks al zijn uitstapjes, nog steeds het meeste indruk als ‘less is more’ singer-songwriter. Zijn stem en gevoel voor melodie blijven namelijk ongenaakbaar, zo blijkt ook vanavond weer. De helft van het optreden wordt echter ontsierd door overdaad en muzikale kitsch. Het zorgt voor het zoveelste half geslaagde optreden van de levende legende in Eindhoven. ‘No one remembers the names of martyrs and kings’ zingt Lanegan in ‘I’m The Wolf’. Zo’n vaart zal het met hem niet lopen, maar om echt een onuitwisbare indruk te maken, zal hij misschien moeten komen met een integraal live-optreden van ‘Bubblegum’, zonder verdere opsmuk.