Brabantse rootsmuziek met een goed verhaal van Op zoek naar Johan

Single ‘Als de muziek begint’ indrukwekkende opmaat voor komende albumrelease

Anke Langelaan ,

Het begon anderhalf jaar geleden met teksten die singer/songwriter Martijn Kuijten uit Gemert tijdens een optreden van de Brabantse band Dommelvolk ter plekke op bierviltjes schreef. Hij was zo geraakt door de uitwerking van de muziek op een vrouw met dementie in het publiek, dat een liedje daarover onvermijdelijk was. Dat liedje, getiteld ‘Als de muziek begint’, komt vandaag uit als eerste officiële single van Martijns Brabantstalige americana-band Op zoek naar Johan. Met een glansrol voor Toos, de vrouw die diende als inspiratiebron, in de bijbehorende videoclip. Later dit najaar volgt debuutalbum ‘Weg uit de stad’ met meer kleine akoestische folk liedjes afgewisseld met stevige Country-Blues (Roots) songs die één ding gemeen hebben: een goed verhaal.

Inspiratie
De single ‘Als de muziek begint’ is een mooi voorbeeld van zo’n verhaal. Het is een gevoelig, maar toch uptempo liedje over een vrouw met Alzheimer die haar eigen man niet meer herkent en steeds meer in haar eigen hoofd verdwijnt, maar bij het horen van muziek volledig opleeft, een lach op haar gezicht krijgt en enthousiast meebeweegt op de melodie. Maar ook over haar man, die ondanks de vervreemding van zijn vrouw onbaatzuchtig en liefdevol haar steun en toeverlaat blijft: Toos en Berry. “Ik zag ze samen tijdens het optreden van Dommelvolk en was ontroerd en gefascineerd”, legt Martijn uit. “In de pauze sprak ik iemand die uitlegde dat muziek anders wordt opgeslagen in je geheugen, in een gedeelte dat wel goed blijft werken als je dementie krijgt. Zo ontstond de inspiratie voor het liedje en ik begon meteen te schrijven. Een week later componeerde ik samen met de band de melodie en het was overduidelijk dat dit nummer een plekje op de plaat moest krijgen.”
 
Beleving
Ook snel duidelijk was het idee voor de videoclip. “Die is opgenomen in het verzorgingstehuis waar Toos woont. Tijdens het optreden heb ik Berry benaderd over het liedje dat ik wilde maken over Toos en hem. Daar was hij gelukkig heel positief over en hij heeft vervolgens ook bemiddeld met andere bewoners van het verzorgingstehuis om hen daar te mogen filmen. Binnen tien dagen had hij van zo’n achttien mensen toestemming gekregen. Echt fantastisch.” Het resultaat is een ontroerende videoclip waarin te zien is hoe – veelal teruggetrokken - mensen met Alzheimer via een koptelefoon op het liedje reageren. “Het ging ons echt om de beleving. Je ziet dat ze zoveel plezier van de muziek hebben. Daarom is het ook een vrolijk nummer geworden, waarmee we vooral willen zeggen dat er ook nog leuke dingen zijn voor dementerenden, niet alleen maar aftakeling.” 

Sterke melodieën
Over persoonlijke verhalen, uit het leven gegrepen en waarin de gewone mens centraal staat, schrijft Martijn het liefst. “Natuurlijk gaat het dan over dezelfde thema’s die in de meeste liedjes voorbij komen, zoals de liefde. Maar ik maak die thema’s heel tastbaar in mijn teksten. Wat doet de liefde met een specifiek iemand? Zo wordt elk liedje eigenlijk een kort verhaaltje.” Daar past de muziekstijl van Op zoek naar Johan heel goed bij. “Het mooie van Amerikaanse roots- en folkmuziek zijn de sterke melodieën. Die vertellen het verhaal eigenlijk al. Mijn teksten maken het vervolgens concreet.” Vandaar ook de keuze om niet meer in het Engels, maar in het Nederlands te schrijven. “Engelstalig schrijven werd steeds moeilijker omdat ik in herhaling ging vallen. Om nieuwe woorden te vinden, werd ik op een gegeven moment meer een onderzoeker dan een schrijver. Dat voelde onnatuurlijk.”

Algemeen Beschaafd Brabants
Het was uiteindelijk producer Gabriël Peeters die voorstelde dat Martijn in het Brabants verder ging. “Hij merkte op dat ik meer bij mezelf moest blijven in mijn zang. Dat werkte goed en samen hebben we uiteindelijk bepaald dat het Brabants moest worden. Want da’s voor mij het meest natuurlijk. Al zing ik niet in Gemerts dialect”, verduidelijkt hij. “Ik noem het liever Algemeen Beschaafd Brabants.” Op die manier schreef Martijn verder aan de nummers voor het eerste album van Op zoek naar Johan. “Veel makkelijker. En ik ben nog nooit zo emotioneel betrokken geweest bij het schrijven van teksten. Soms liet ik zelf even een traantje. Dan weet je dat het goed zit.”
 
Organisch
Met die Brabantse invalshoek kreeg het begrip rootsmuziek ook een extra betekenis voor de sound van Op zoek naar Johan. Een sound waarvoor ze heel bewust Gabriël Peeters kozen als producer van hun album. “Hij beheerst het americana genre heel sterk.” Bovendien speelde Peeters ook een aantal aanvullende instrumenten in op het album, zoals de contrabas, piano en accordeon. En vanuit zijn brede netwerk wist hij nog een aantal gastmuzikanten erbij te betrekken. Zo is ‘Weg uit de stad’ een rijk gemêleerd geheel geworden dat heel organisch ontstond. Net als de band zelf overigens. Het begon met Martijn (zang, gitaar) en drummer Ad van Overdijk. “We jamden weleens samen. Op een gegeven moment vroeg hij me om een liedje te schrijven over een patiënt die hij had verpleegd op de IC in het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop. Daar hebben we gitarist Mark de Groot bij gevraagd en binnen dat trio hadden we een goeie klik.”
 
Geëngageerd
Van dat ene liedje kwam dus een band, vervolgens een album en nu bassist Marc Lemmen het geheel completeert, staat Op zoek naar Johan aan de vooravond van een serieuze promotieperiode. Met de single ‘Als de muziek begint’ als indrukwekkende opmaat. Ook andere nummers op de plaat hebben zo’n geëngageerde boodschap. Zoals ‘Schaduw van de kerk’, over een meisje dat van een klein dorp naar Amsterdam verhuist omdat ze niet geaccepteerd wordt als lesbienne. “Dat heb ik geschreven naar aanleiding van de protesten in Frankrijk tegen het homohuwelijk. Onvoorstelbaar dat zoiets in deze tijd nog voorkomt”, vindt Martijn. Het nummer ‘De Laatste keer’ gaat over afscheid nemen van de terminaal zieke man van een collega. En de titel van het album ‘Weg uit de stad’ verwijst naar ‘ouder en rustiger worden, ergens settelen, weg willen uit de drukte van het leven’. Sommige onderwerpen komen uit Martijns eigen leven, andere uit dat van mensen uit zijn omgeving. “Maar het is altijd heel persoonlijk. Als muzikant wil ik vooral graag mensen raken, of troost bieden met mijn eigen liedjes.”
 
De primeur van single ‘Als de muziek begint’ is vanavond te horen bij 3voor12/Eindhoven radio op Glow FM. In het najaar van 2015 komt het album ‘Weg uit de stad’ uit op vinyl met downloadcode en cd.
 
In de tussentijd speelt Op zoek naar Johan regelmatig in de regio:
  • 15 juli 2015 op DMG radio (Alternaief )Deurne
  • 19 juli 2015 in café TAM TAM in Deurne
  • 21 juli 2015 in café Spektakel in Asten
  • 30 augustus 2015 bij koffiehuisje Straffe Bak in Wijbosch
  • 29 september 2015 in de Cacaofabriek in Helmond