Atmosphere – When Life Gives You Lemons You Paint That Shit Gold (2008)
De eerste keer dat ik Atmoshpere hoorde was een keerpunt in mijn schrijversleven. Het was de plaat ‘God Loves Ugly’ die ik grijs draaide om te ontdekken dat je zoveel meer in rapnummers kwijt kon dan ik tot dan toe gewend was. De sound was anders: wat minder stoer. Wat donkerder, ook. Op de platen daarna hoor je de rapper, Slug, groeien als persoon en als verhalenverteller. Op het album ‘When Life Gives You Lemons You Paint That Shit Gold’ hoor je Slug in topvorm. Kleine verhaaltjes, voornamelijk verteld vanuit het perspectief van mensen die het moeilijk hebben. Literair gelaagd, op sommige punten. In een tijd waarin veel muziek vooral vluchtig is – en hiphop vooral ook nog eens gericht op stampende beats en makkelijke refreintjes – is dat een verademing. De meest gehoorde kritiek op de plaat is dat de uitwerking van de beats wat magertjes is. Ant, de beatmaker, heeft veel albums geproduceerd en qua beats is dit inderdaad niet de meest interessante. Persoonlijk vind ik dat niet storend, maar dat komt misschien ook wel doordat de raps dit ruimschoots compenseren.
Marco Martens
El-P - Fantastic Damage (2002)
‘Fantastic Damage’ is het solo debuut van producer/rapper El-P, voorheen de frontman van de in de underground legendarische New Yorkse indie rapgroep Company Flow en oprichter van het helaas met hiatus gegane label Definitive Jux. Geen producers binnen het hiphopgenre hebben me meer geïnspireerd dan hij en RZA. Naar mijn mening is dit dan ook misschien wel het meest indrukwekkende hiphopalbum dat sinds de eeuwwisseling is verschenen. Het album herdefinieert het geluid van hiphop op een wijze die afstand neemt van de ingeburgerde sound zoals eerder de Beasty Boys dat deden met Paul's Boutique en Wu Tang met 36 Chambers. Onherkenbaar verdraaide samples, donkere vintage synths, overstuurde gitaren, galmende tonen en ruminerende drumbreaks fuseert El-P tot een veelgelaagd, bijna chaotisch, funky lo-fi brouwsel van post apocalyptische hiphop. Temidden van deze muur van geluid rapt hij zijn veelal politiek geladen dystopische teksten. Verzen op topsnelheid vol van ongebruikelijke rijmpatronen en bijna onnavolgbare blokken van associatieve woordgroepen. Heerlijk. Een album waarop na vele luisterbeurten nog altijd nieuwe dingen te ontdekken zijn. Verplichte kost voor elke liefhebber van eloquente hiphopmuziek. Goede binnenkomers en persoonlijke favorieten zijn 'Stepfather Factory', waarop El spreekt als CEO van een bedrijf dat artificiële familieleden produceert, het paranoia welhaast verheerlijkende 'Deep Space 9MM' en de antikapitalistische meezinger 'Dead Disney'.
Royal with Cheese
Engel & Just – Statler & Waldorf (2011)
Sowieso toffe gasten met dezelfde DIY-mindstate als die van ons. Dat schept een band. Hun nieuwe album ‘Dertig’ is nog te vers om in een dergelijk lijstje te laten eindigen, maar de voorganger ‘Statler & Waldorf’ verdient dat plaatsje wel. Een van mijn favoriete Nederlandstalige rapreleases uit de afgelopen jaren. In Nederland ontbreekt het naar mijn idee aan rappers met een totaalpakket aan vaardigheden. Ik vind dat een rapper een verhaal moet kunnen vertellen, technisch vaardig moet zijn en dit op een podium op een positieve wijze moet kunnen overbrengen. Engel & Just vullen elkaar daarin als duo perfect aan en schrijven intelligente teksten. Waar ik zelf wat meer de obscure kant opzoek qua sound, ligt hun voorkeur duidelijk bij de boombap jaren 90-sound. Deze hoor je vaker, maar de meeste acts laten de beats het werk doen en verhullen daarmee dat het tekstueel vaak magertjes is. Engel & Just zetten – de laatste tijd samen met DJ Native – een solide totaalplaatje neer waar het gros van de populaire generatie eens lering uit zou moeten trekken. Kwaliteit garandeert geen bekendheid en vice versa, zo blijkt, maar ik ben blij dat het nieuwe album van deze ambachtsmannen uitstekend wordt ontvangen.
Marco Martens
Tom Waits - Rain Dogs (1985)
Tom Waits is zo’n beetje de coolste kat op aarde. Dat vooraf. Daarnaast maakt hij ook wat van de meest verfrissende muziek die ik ooit ben tegengekomen. Geen album van Waits is hetzelfde, dat maakt vergelijken en dus een keuze een onbegonnen werk. ‘Rain Dogs’ is niet zijn meest experimentele album noch het album met de meest doorwrochte teksten, maar op een of andere manier wel het album dat ik met het grootste genoegen beluister. Wellicht zijn meest eclectische werk. Ik geloof dat ‘Tango Till They're Sore’ het eerste nummer is van de beste man dat ik ooit bewust hoorde. Ik denk niet dat er een nummer bestaat waar ik vrolijker van word. De songs van Waits zijn net grote lompe trage reuzen die met een onmogelijke gratie rondzwalken over een nachttoneel van bijna carnavaleske ellende en semi-absurditeit. Of hij nu fluistert of brult, het doet je iets. En verhalen vertelt hij ook als geen ander. Zoals op ‘9th & Hennepin’, een nagalm van het jazzy spoken word-achtige ‘Nighthawks At The Dinner’. ‘Rain Dogs’ mist net als voorganger ‘Swordfishtrombones’ het gemoedelijke loungy pianospel van eerdere albums, maar maakt dit ruimschoots goed met een bijzonder functionele versmelting van bluesy rock met zuidelijk VS aandoende koperblazers, hier en daar bijna poppy ballads, dat alles doorspekt met vlagen van uitheemse marimba en zelfs een polka passeert de revue. Het geheel staat uitdagend haaks op het muzieklandschap van de jaren ’80, een pose die ik zeer kan waarderen. Een machtig mooi album waarop Waits bruggen slaat tussen genres op een wijze die niet veel anderen hebben geëvenaard.
Royal with Cheese
David Bowie – Low (1977)
Als Michael Jackson de koning van pop is, dan is David Bowie naast de koning van goblins de keizer van pop. Ik heb lang getwijfeld tussen ‘Low’ en ‘The Rise and Fall of Ziggy Stardust’. Hoewel ‘Ziggy’ toch wel mijn absolute favoriet is, is ‘Low’ qua productie en noviteit interessanter vanuit een producerperspectief. En vanwege de melancholie. Van vrolijke muziek heb ik in de meeste gevallen een gezonde afkeer. Het meest in het oor springende detail van deze plaat is de behandeling die producer Tony Visconti de drums en veel van de vocalen heeft gegeven. Een diep galmende pompende klank die een verwijdering kenmerkte van de meer natuurlijke sound van eerdere albums, de meeste pop/rock albums van eerdere datum overigens. Niet van mindere betekenis zijn de bijdragen door Brian Eno op synthesizer. Vooral op de filmische instrumentale b-kant van het album. Waar het eerste deel doet denken aan een niet geheel voltooid vervolg op ‘Station To Station’ met een flinke kater, luidt het vervolg een totaal nieuwe episode van Bowie’s carrière in. Ik denk dat gesteld mag worden dat het drieluik waarvan dit album de eerste was - in wisselwerking met het contemporaine elektronisch georiënteerde werk van pioniers als Eno, Isao Tomita en Kraftwerk - het productieproces en aangezicht van pop-, rock-, punk-, watnietmuziek als geheel ingrijpend en blijvend heeft veranderd. Favoriete nummers van het album: Het soms vrij herkenbare ‘Always Crashing In The Same Car’ en het atmosferische Oost-Europees getinte ‘Warszawa’.
Royal with Cheese
Benieuwd of en hoe dit terug te horen is in de muziek van De Nuance? Check ze dan uit op Club 3voor12/Eindhoven, op 11 oktober in de kleine zaal van de Effenaar. Aanvang: 20.30 uur. Entree: €5,-. Kaarten kunnen in de voorverkoop gekocht worden bij de kassa van de Effenaar en online via Ticketservice.