Ólafur Arnalds bij vlagen magisch mooi in Muziekgebouw

Virtuoos voorprogramma Greg Haines biedt meer avontuur

Tekst: Daan Krahmer / Fotografie: Bianca Stommel ,

Het lijkt bijna een jaarlijkse traditie te worden: een concert van Ólafur Arnalds in het Muziekgebouw. Onlangs verscheen zijn relatief onopgemerkt gebleven nieuwe plaat ‘For Now I Am Winter’, wat reden genoeg is om de 26-jarige IJslandse componist voor de vierde keer uit te nodigen in Eindhoven, waar zijn gelijknamige tour van start gaat in een bijna uitverkocht Muziekgebouw. Een verschil in vergelijking met zijn eerdere werk is dat er voor het eerst zang te horen is op een viertal nummers. Maar Arnalds heeft nog een andere verrassing in petto: het voorprogramma.

Greg Haines

Vanavond opent de jonge, in Berlijn-wonende Engelsman, Greg Haines zijn set met een zacht pianoriedeltje, duidelijk bedoeld om het muziekgebouw op het verkeerde been te zetten. In het half uur dat volgt, passeert een gestroomlijnde set waarbij diepe bassen, gave beats en spannende elektronica de zaal vullen. Niet voor niets is Haines’ volgende week te verschijnen vierde soloplaat ‘Where We Were’ een behoorlijk experimenteel schijfje.

Haines is scherp en bespeelt vele instrumenten, het liefst tegelijkertijd. Hij neemt zijn eigen partijen op en creëert hiermee een vol geluid dat uit vele lagen bestaat. Het is filmische muziek met veel exotische geluiden die soms doet denken aan Philip Glass, maar ondertussen ook uitnodigt tot dansen. Sommige momenten uit de set, zoals ‘The Whole’, doen denken aan Aphex Twin en Four Tet, en zouden het uitstekend doen in een club. Het optreden bestaat uit één geheel waarin alle nummers naadloos in elkaar over lopen. Wanneer de laatste klanken langzaam wegsterven, is er pas ruimte voor het eerste applaus. Dat is dan ook – niet minder dan terecht – laaiend enthousiast.

Ólafur Arnalds

De aanpak van Ólafur Arnalds is een stuk subtieler. De zenuwachtig ogende Arnalds noemt zijn concert een déjà vu (vorig jaar stond hij hier ook). Arnalds vraagt ons om een E-noot en een pianoakkoord na te zingen; het resultaat neemt hij op met zijn iPad. Hij grapt nog over onze zangtalenten, maar vervolgens gaat het concert echt van start met het prachtige ‘Þú ert Sólin’ en ‘Þú ert jörðin’ van ‘…And They Have Escaped The Weight Of Darkness’. Het vernieuwde strijkkwartet geeft de rustgevende nummers de benodigde emotionele lading mee.

Daarnaast heeft Arnalds een vijfde bandlid meegenomen om het meer elektronische materiaal van ‘For Now I Am Winter’ naar het podium te vertalen. Nummers als ‘Hands To Be Still’ en ‘We (Too) Shall Rest’ bevatten veel synthesizers en doen denken aan ambient. Het mooi opgebouwde ‘Only The Winds’ en het onheilspellende ‘This Palce Was A Shelter’ bevatten beats die visueel versterkt worden felle lichtbuizen die mee knipperen op het ritme. Het effect zorgt voor de benodigde afwisseling, maar maakt het concert ook wat onevenwichtig.

De grote vraag blijft hoe de nummers met zang zich naar het podium zullen vertalen. Goed, zo blijkt. Arnalds heeft enkel en alleen voor de eerste week van zijn tour Arnór Dan van de IJslandse band Agent Fresco meegenomen. Dan, die ook meezingt op plaat, zingt indrukwekkend beheerst en doet enigszins denken aan Antony Hegarty. ‘For Now I Am Winter’ laat de tijd even stil staan en zorgt voor het hoogtepunt uit de set. Ook single ‘Old Skin’ komt voorbij. Arnalds vertelt lachend dat het nummer op de vijfde plaats staat in de IJslandse hitlijst, één plaats onder Rihanna: “That’s really new to me.”

Toch weet Arnalds niet geheel tot het einde te boeien. Delen van het concert zijn magisch mooi, maar op andere momenten is het ook wat braaf en meer van hetzelfde. Voor die prachtige momenten verwelkomen we Arnalds volgend jaar graag weer. Zelf hoopt de sympathieke muzikant dat ook, maar hij merkt wel fijntjes op dat onze zangkwaliteiten hopelijk dan nog beter zijn dan deze keer.

Gezien: Greg Haines en Ólafur Arnalds, op 8 mei 2013, in het Muziekgebouw.