Klassiek ontmoet andere stijlen

Voldoende ruimte voor experimentele nieuwe voordrachten in ons Muziekcentrum

Tekst: Freddy van de Laar/ Fotografie: Edward Rosmalen ,

Cross-Linx, het festival waar verschillende muziekgenres elkaar ontmoeten, heeft afgelopen vrijdag Eindhoven weer aangedaan. Op verschillende locaties is de artistieke missie van Cross-Linx tentoongespreid. Dit resulteert in een fusie van de vernieuwende klassieke muziek en populaire genres als pop, rock, jazz en wereldmuziek waarbij het hoofdprogramma in Muziekcentrum Frits Philips staat.

Voldoende ruimte voor experimentele nieuwe voordrachten in ons Muziekcentrum

Na een klein oponthoud bij de kassa haast ik me naar de Eindhoven Airtport zaal waar Michael Nyman & the Michael Nyman band al begonnen zijn. Bekend vanwege zijn composities voor diverse films, brengt hij arrangementen ten gehore die gebaseerd zijn op deze muziek. Deze klassieke uitvoering wordt ondersteund door een strijkkwartet. Een kwartet dat constant hoorbaar is tijdens het concert. Nooit echt op de voorgrond zoals de andere instrumenten afwisselend zijn, maar met een duidelijke invloed op de emotie. Het optreden in z’n geheel kan als een film beleefd  worden. Het bezit namelijk een pakkend begin en bouwt langzaam op naar het chaotische. Zoals in een verhaal op het witte doek een plot wordt opgebouwd, maar de clue nog niet wordt prijsgegeven. De pianosolo van de Britse componist Michael Nyman, waarbij de violen stil blijven, zorgt voor de romantische inslag. Op het einde neemt het chaotische en dus de spanning weer toe. Uiteindelijk is de vijand dan toch verslagen en klinken er weer opgewekte tonen  door de zaal. Opvallend is dat ik vooral echtparen en gezinnen zie die eruit zien alsof ze hoog opgeleid zijn. Ik bedoel daarmee eigenlijk te zeggen dat de mannen gekleed gaan in strakke pakken gecombineerd met mooie blouses en stropdassen. De vrouwen zijn op hun beurt gekleed in op elkaar afgestemde pakjes en accessoires. De mensen zijn dus netjes gekleed. 

Voordat de door mij gefantaseerde film is afgelopen in de Eindhoven Airportzaal, zijn er al behoorlijk wat mensen opgestaan die de zaal hebben verlaten. Vast en zeker om er zeker van te zijn dat ze een plaatsje kunnen bemachtigen in de kleinere Rabobank zaal. Daar staat namelijk componist Jacob ter Veldhuis met een bijzondere voorstelling geprogrammeerd. In dit filmisch gemonteerd muziektheater, zoals het op de website beschreven wordt, zijn originele soundbytes uit de wereld van daklozen, drugsverslaafden, pooiers, hoeren en gedetineerden te horen; ondersteund door livemuziek. Voordat ik naar binnen ga word ik nog even snel geïnterviewd waarbij gevraagd wordt wat ik van het concert verwacht. Met de hierboven genoemde informatie aangevuld met de informatie op de site, antwoord ik snel dat ik het niet aangedurfd heb om verwachtingen te hebben. Eenmaal binnen heeft deze combinatie van film, muziek en speech melody mijn aandacht. Door de herhaling van pakkende zinnen/woorden uit de film, wat de essentie van speech melody is, krijgt het geheel iets hypnotisch. De aanwezige geluiden van de harp en de bas maken het geheel wat melancholisch. Als de vier saxofonisten en de drum zich bij dit ensemble voegen, slaat de stemming enigszins om. Het vollere geluid van de instrumenten boven de speech melody en de jazzy ritmes zorgen voor wat soepelheid. Als de saxofonisten het podium weer verlaten, begint dat onrustige gevoel wat in het begin aanwezig was, weer langzaam terug te keren. Ondanks dit onrustige gevoel blijf ik geboeid door de combinatie van licht, geluid, beeld en woord. Met enig spijt neem ik afscheid voor het einde, want ik wil nog snel wat Music Mining meepikken. Bij het verlaten van de zaal wacht wederom een interview. Dit keer met de vraag wat ik er van vond. Mijn conclusie: zowel pakkend als tot het chaotische toe. En nu snel naar die hoek waar Music Mining gestald staat.

Snel inderdaad, want de optredens bij Music Mining duren kort. De omschrijving vertelt me dat dit avontuurlijke miniconcerten met nieuwe muziek van meerdere artiesten zijn; dit alles te horen in de backstage area’s van het Muziekcentrum. Dat lijkt me inderdaad een leuke plaats om eens muziek te luisteren. Jammer dat deze miniconcertjes plaatsvinden op een podium in de gang, tussen hoofdbar en toiletten. Jammer genoeg ben ik ze meerdere keren misgelopen. Ik kan nog altijd niet wennen aan het rookbeleid in Nederland.

Gelukkig wel ruim op tijd voor de hoofdact van vanavond; Zita Swoon dat een exclusieve Cross-Linx set heeft voorbereid. Deze Belgische band die als een kameleon steeds opnieuw een andere kleur aanneemt, brengt gevoelige liedjes met de nadruk op de folk en blues. Met die schorre stem van Stef Kamil Carlens en de overtuiging waarmee de woorden worden uitgesproken, lijkt het soms alsof Bruce Springsteen op het podium staat. De stem en opbouw van de liedjes komen zo erg overeen dat ik denk dat “Streets of Philadelphia” zometeen begint. Gelukkig is dit niet het geval en gaat dit concert rustig door om er toch een Zita Swoon-stempel op te drukken.

De setting speelt zich af op een klein gedeelte van het podium. Het overige deel van het podium is door de lichtval geheel donker. Doordat verder al het licht in de zaal gedimd of achterwege gelaten is, krijgt dit alles een heel intieme sfeer. Na het laatste nummer dat ingeleid is door het voorstellen van de band, barst een applaus los van een dankbaar publiek. Een publiek dat in vergelijking met de eerste act flink aan verandering onderhevig is geweest. De meerderheid is nu rond de dertig jaar en heeft gekleurde outfits  aan. Of ze nog steeds hoogopgeleid zijn, is moeilijk te bepalen. Toch zijn er ook nog steeds de in-pak-gestoken mannen van middelbare leeftijd met hun al even stijlvol geklede vrouwen aanwezig.

De avond in de Eindhoven Airport zaal heeft enige vertraging opgelopen, dus ik moet me haasten om het begin van Air Ensemble te halen. Dit is het afsluitende programma in de Rabobank zaal en tevens van de gehele avond. Aan de opstelling te zien, verwachten ze dat de meeste bezoekers alweer onderweg zijn naar een volgende locatie of naar huis. Slechts de eerste drie rijen zijn namelijk toegankelijk voor publiek. Voordat men plaatsneemt op die drie rijen, wordt het publiek gestimuleerd om op de stoelen te gaan zitten. Deze stoelen staan om een centraal punt waar de muzikanten straks zullen gaan zitten. Omdat ook hier blijkbaar alles wat uitloopt, waag ik nog een laatste poging om een miniconcertje bij te wonen van Music Mining. Onderweg naar de hoek, merk ik dat de avond eigenlijk al is afgelopen. Slechts kleine groepjes staan nog wat na te praten, maar het merendeel is weg. Ook nu kan ik geen Music Mining concertjes meer ontdekken, waardoor de laatste kans blijkt te zijn verdwenen. De verschillende kraampjes die her en der stonden zijn ondertussen leeg en onbemand. Ik besluit dat ook voor mij het einde is aangebroken.

Op de manier waarop deze avond gelopen is, bewijst het Muziekcentrum dat het met dit initiatief een divers publiek aantrekt. Daarnaast is ruimschoots bewezen dat verschillende muziekstijlen goed naast elkaar kunnen bestaan. Ik heb weinig tot geen versmelting van muziekstromingen kunnen ontdekken die ik niet bij elkaar zou verwachten. De diversiteit van kwaliteit dat gepresenteerd is heeft in ieder geval voor een gezellig avond gezorgd. Volgend jaar weer!