Elbow sluit Europese tour enerverend af in Effenaar

Tranen bij toegift

Tekst: Elwin Rijken/ Fotografie: Marielle van der Ven, ,

In een goed gevulde, maar niet uitverkochte (al kan het niet ver uit de buurt gezeten hebben) grote zaal in de Effenaar, staat een in leeftijden flink variërende menigte klaar voor een veelbelovende avond. Elbow verzorgt vanavond het afsluitende concert van hun zeer succesvolle 2008 toer. Na het winnen van de prestigieuze Mercury Prize eerder dit jaar waren ze ook al uiterst succesvol op Lowlands ‘08.

Tranen bij toegift

Voordat Elbow kan beginnen is er dan toch een voorprogramma. Niet aangegeven op het kaartje en dus voor velen een verrassing treedt Laura Marling naar voren. Samen met Marcus Mumford van Mumford and Sons speelt zij razend knap geschreven, intieme folkrock. De vlotte, maar allerminst vluchtige nummers worden prachtig gezongen en vlekkeloos gespeeld. Laura telt pas achttien lentes, maar zingt met een wijsheid, volume en stemkleur alsof ze een muziekveterane is. Illustrerend is namelijk het feit dat zij het tegen Elbow opnam in de eerder genoemde Mercury Award van dit jaar. Waar Elbow al negentien jaar actief is, komt Laura pas net twee jaar om de hoek kijken. Overigens maakt Elbow pas albums sinds 2001. De nummers van Marling worden zeer enthousiast opgevangen door een groot gedeelte van het publiek. Wat echter opvalt is dat het bij de stillere momenten enorm duidelijk wordt, hoe rumoerig het in de zaal is. Het zou fijn zijn als zij die het nodig vinden te kletsen, toch wat meer stilte en respect op kunnen brengen voor de artiesten en voor het publiek die ook van het voorprogramma optimaal wil genieten. Marcus Mumford toont zich aan Laura’s zijde al net zo getalenteerd. Hij bespeelt een divers scala aan muziekinstrumenten en kan het zelfs opbrengen om gelijktijdig zang, accordeonspel en sambageschut te combineren. Ondanks het rumoerige publiek wordt het voorprogramma onder luid gejuich en uitbundig geklap beloond. De sfeer is daarmee gezet en iedereen is warm voor Elbow. Het vijfkoppige Elbow uit de buurt van Manchester, wordt deze tour versterkt door een vrouwelijk strijkkwartet, dat net zoals bij Sigur Rós, voor een gelaagde formatie zorgt. Elbow opent met de direct herkenbare, elektronische sample-loop van nummer Starlings van hun meest recente album The Seldom Seen Kid. Wanneer de trompetten blazen wordt het startsignaal gegeven voor een afwisselende reeks nummers waarmee Elbow hun eigen stempel drukt. Waar de vergelijkingen met Sigur Ros, Doves en Coldplay worden aangehaald, onderscheiden zij zich toch op eigen wijze. Het is de combinatie van Guy Garvey’s unieke, hese, warme stemgeluid en de uitgesponnen nummers die elementen dragen van gospel, indie en slowcore. Garvey is deze avond enorm in zijn element, ondanks een lichte kuch die zo af en toe opspeelt. Hij en zijn mannen nemen de tijd voor hun nummers en het publiek. Ze herbergen genoeg krachtmomenten, zoals in de enorm mooie progrock finale van nummer Newborn, maar het is vooral een rustieke, intense sfeer die Elbow karakteriseert. Deze wordt o.a. versterkt door hun repetitieve stijl die het publiek haast in trance brengt. Slimme zet van de band om tussendoor wat oudere, meer uptempo nummers te spelen, die het concert als geheel nog onderhoudender en afwisselender maken. Er worden zo’n acht nummers van het nieuwste album gespeeld. De band straalt heel veel plezier uit en Garvey neemt meerdere malen de tijd voor een praatje, grapje of grol. Dat ze haast serene muziek maken betekent niet dat er niet gelachen wordt deze avond. Garvey benadrukt dat dit het jaar van zijn leven is en kan zijn bandleden, crew en publiek niet vaak genoeg bedanken. Spontaan neemt hij dan ook tijd voor een vragenronde door het publiek, dat hier direct op inspeelt. Nummeraanvragen worden al gauw subtiel weggewuifd, maar knuffelaanzoeken worden wel beantwoord. Tot twee keer toe snelt Guy zich het publiek in voor een knuffelmoment. Sentimenteel, maar zeker oprecht. Elbow creëert deze avond een band met het publiek die niet kapot is te krijgen. Een Engelse fan in de zaal, die met een taxi vanuit Amsterdam was gekomen, heeft een poster meegenomen, die van hand naar hand naar voren wordt doorgegeven. Garvey toont deze komische poster aan het publiek; een knip en plak cartoon met George W. Bush in de hoofdrol. Na deze luchtige onderbreking werkt Elbow zijn set met volle ernst en toewijding af. De toegift wordt onder zeer luid gejuich verkregen, maar is uiteraard al van tevoren op de setlist vastgelegd. Bij het nummer Some Riot is het dan zo ver: we zien vochtige ogen, tranen die op springen staan, en tranen die rollen. Het zorgvuldige opgebouwde concert van de heren en dames wordt op deze manier beloond met een publiek dat zich volledig heeft overgegeven. Voor zeurende kritiek geen plaats vanavond, het jaar van Elbow kan niet kapot en het publiek in de Effenaar sluit zich daar met een lach en een traan bij aan. Tot slot kondigt Elbow trots aan volgend jaar een nieuw album uit te brengen. Elbow, gezien 15 november 2008 in de Effenaar.