Tussen Kunst en Kitsch in het Asylum van Emilie Autumn

Hoe duister is het daar echt?

Tekst: Elwin Rijken Fotografie: Els Oostveen, ,

In de uitverkochte kleine zaal in de Effenaar stroomt een groep opgeladen tienermeisjes en- jongens binnen. De meisjes zijn duidelijk in de meerderheid, maar de jongens gooien er niet met de pet naar. Zij zijn net als de meisjes compleet verkleed.

Hoe duister is het daar echt?

De zaal is in een mum van tijd ingevuld met felle kleuren, waarvan roze favoriet. Ondergetekende is omringd door de Gothic Lolita's en jongens die uit een Mad Max film lijken weggelopen. Een handjevol alledaags geklede vaders vullen de gaatjes. Zij staan bescheiden opgesteld in de menigte, de meeste op het balkon. Het podium is tot de nok toe versierd; omgetoverd tot een tafereel dat lijkt op een kruising tussen een Vanitas schilderij en een kinderkamer. Vele beertjes en popjes hebben het hierbij moeten ontgelden. Ook zijn de invloeden van virtuoos filmmaker Tim Burton niet van de hand. Twee grote wanden trekken de aandacht. Vooral omdat daar achter vandaan op elk moment Emily zomaar tevoorschijn kan komen. Maar zover is het nog niet. Eerst is daar het voorprogramma door artiest Sieben. Een one-man show gebracht door Matt Howden, een Engelsman uit Sheffield. Op het eerste gezicht lijkt Matt, sober en netjes gekleed, niet de goede keus voor een podium dat versierd is met overleden teddybeertjes. Aan de andere kant prijkt op datzelfde podium een theetafel met enorme theepot en kopjes. We geven Engelsman Matt het voordeel van de twijfel. Hij stelt zich netjes voor en het publiek gunt hem de kans. Sieben presenteert nummers die op een knappe manier via aan loop-pedal worden opgebouwd tot zeer gelaagde werkjes. Zijn nummers zijn prachtig en intens. Zijn vioolwerk is uitmuntend, al strijkt hij op een niet klassieke manier. Hij gebruikt op nog meer niet klassieke manieren zijn viool. Zo zingt hij in de klankkast en wrijft met zijn kin langs de snaren. Hier en daar wordt 'Enge Man' gescandeerd. Ook moet Matt een bezorgd meisje geruststellen wanneer hij meermaals zijn vioolstok om zijn vinger heen zwaait. De vioolstok vliegt nooit het publiek in, maar toch verandert de stemming en beginnen een aantal meisjes in het publiek genoeg te krijgen van Sieben. Ze willen 'EMILIE!' en dat maken ze duidelijk. Sieben vraagt vriendelijk om stilte bij het begin van zijn nummers. De stilte heeft hij nodig om zorgvuldig zijn loops op te kunnen bouwen. Het blijft rumoerig, maar echt vijandig wordt de sfeer niet. Genoeg mensen genieten van Siebens kunsten waarbij ik verdenk dat de vaders in het publiek zich het meest met zijn muziek kunnen identificeren. Want goed bekeken is Sieben eigenlijk een enorm volwassen artiest. De viool bindt hem met de rest van de avond, maar de tieners zitten niet echt op hem te wachten. Met uitzondering van een enkeling die hem 'toch wel goed' vindt. Sieben verdient genoeg respect om niet uitgejouwd te worden bij zijn vertrek, maar nu wil het publiek dan echt 'hun' Emilie zien. Één voor één komen achter de wanden de bandleden van Emilie tevoorschijn. Deze 'Wayword Victorian Girls' hebben prachtige namen zoals Vecona, Aprella, Lucina en 'the Naughty' Veronica. Emilie laat speels nog even op zich wachten als het eerste nummer '4 O'Clock' begint en het publiek meteen enthousiast is. Ze zien dan Emilie als silhouet op de ovaal gespannen, witte doek die zich in de wand bevindt. Nu beginnen ze te gillen en haar naam te roepen. Emilie plaagt ze nog even door eerst alleen haar muizenstaart om de hoek van de wand te tonen. Ze onthult zich vervolgens op toneelmatige wijze. De vijf dames zijn allen waanzinnig gekleed in Victoriaanse stijl. De strak opgetrokken korsetten lijken invloed te gaan hebben op de zang. Een fopduif heeft zich in het kapsel van Aprella genesteld. Vecona drinkt een kopje muizenthee. Lucina gedraagt zich schuchter terwijl Veronica juist direct het publiek verleidt. Al snel blijkt dat het zingen zich voornamelijk beperkt tot Emilie. De dames vormen meer een kolderiek gezelschap dat het publiek bespeelt. De interactie is enorm. Wat meteen opvalt, is dat de muziek afgespeeld wordt. Er is op de viool van Emilie na geen instrument te bekennen. Er wordt echter enorm veel gespeeld; met elkaar en met het publiek. Zo wordt het hele concert regelmatig onderbroken voor een stukje kitsch theater. Emilie krijgt met haar aanstekelijk klinkende nummers het publiek in extase. Sommige nummers zijn sterk door hun combinatie van dansbare beats en harmonisch vioolspel. De Victoriaanse sound gemixt met de hedendaagse popsong stijl is fris. Klassiek geschoold brengt ze een geweldig intermezzo op viool. Een prestatie van jewelste, waarbij de 32sten en 64sten je om de oren vliegen. Ze bespeelt de viool als een bezetene en laat hier haar talenten zien. Een heel goede zangeres is ze echter niet. Daarvoor maakt ze teveel uitschieters. Soms probeert ze bijvoorbeeld woest over te komen, zoals op 'I Want My Innocence Back' maar dit komt geforceerd over. Haar uithalen zijn daarnaast ook niet altijd mooi. Ondertussen zorgen de vijf dames voor een sensuele, luchtige sfeer. Een mooi tegengewicht voor de macabere teksten en uitlatingen die Emilie zo nu en dan brengt. Want welk tienermeisje zit nu echt te wachten op een 'fake your own death' competitie. En wat te denken van het antwoord 'Suicide' op de vraag aan het publiek wat Emilie's favoriete thema is. Bij deze trend kun je vraagtekens stellen. Maar dan zijn er weer kusjes, veel kusjes. Kusjes voor de meisjes in de voorste rij. Want 'Naughty' Victoria wordt opgewonden en wil heel de avond de meisjes op de voorste rij kussen. Een jonge knul die daar tussen staat prijst zich erg gelukkig. Tussen de nummers door worden er verder nog chocolaatjes en nepgeld in het publiek gegooid en zijn er zo nu en dan theepauzes en verkleedpartijen. Waar in andere concerten het publiek 'SPELEN!' zal roepen, horen de onderbrekingen deze avond helemaal bij het spel. Het publiek is er dol op. Emilies concert is voor de doelgroep een 'place to be'. Het publiek wordt meegezogen in het fakedecor van plastic poppen, standaard bosvruchtenthee en goedkope knuffeldieren. Een wereld waarin we getuige zijn van mutilatie van weerloze popjes en we zo nu en dan worden gefopt met geënsceneerde sterfmomenten onder de bandleden. Als Lolita-leek is het best vermakelijk om dit tafereel een keer te aanschouwen, maar ook iets waar exclusiviteit vanaf straalt. De muziekliefhebber gaat voor de nummers en die zijn vanavond op zijn best als Emilie zich beperkt tot catchy meezingers; als de snelheid in viool en/of keyboardspel overheerst en de muziek eigenlijk een update is van de muziek die Madonna groot maakte in de jaren tachtig. Hier en daar toont Emilie haar klassieke geschooldheid, maar deze momenten zijn toch wat sporadisch. Vermakelijk maar ook pesterig. De macabere kantjes van Emilie zijn al met al ook meer vorm dan inhoud. In feite verpakt zij haar muziek in een stijl die met duistere pracht en praal tieners makkelijk aanspreekt. Echt persoonlijk lijkt haar muziek niet te worden. Daar is de doelgroep ook niet bij gebaat. De zwaar bedoelde teksten in nummers als 'Dead Is The New Alive' hebben hetzelfde toneelmatige effect als de vertoning op het podium. Dat de dames namelijk eigenlijke onschuldige lieve schatten zijn, bewijzen ze wanneer een meisje vooraan in het publiek plots onwel wordt. Emilie en de meiden schieten razendsnel te hulp met flesjes water en enorme verkoelende waaiers. Het meisje wordt onder luid applaus het podium opgetrokken en lieftallig afgevoerd. Het publiek ziet hun muziekhelden in echte helden veranderen. Verder bewijs van onschuld zijn de laatste paar nummers van de avond, waaronder een amusante cover van Cindy Lauper. 'Girls Just Wanna Have Fun' is de ware boodschap van de avond en het afsluitende 'Always Look On The Bright Side Of Life' is thematisch gezien een geschikte afsluiter in een show waarin gepocht wordt met het sinistere.