Tindersticks gezien, en toch geen zelfmoordneigingen

Plichtmatig maar fantastisch optreden

Tekst: Bas van Genugten/ Fotografie: Rop Oostveen en Dave van Hout ,

Er zijn een aantal van die muzikanten, met van die stemmen, dat als je het pech hebt om geboren te worden met eenzelfde soort stem, je een probleem hebt. Mocht je ook muzikant willen worden dan. Vergelijkingen zullen dan de orde van de dag zijn. Zo is er Tom Waits, of Björk, of David Eugene Edwards van 16 Horsepower. Of Stuart A. Staples, ook wel bekend van Tindersticks.

Plichtmatig maar fantastisch optreden

Het voorprogramma wordt verzorgt door het charmante Deense duo Murder. Twee heren, Anders Mathiasen and Jacob Bellens. Muzikaal verwant aan mede Scandinaviërs Kings Of Convenience, Noren die hoogstpersoonlijk verantwoordelijk zijn dat Simon & Garfunkel niet in het diepe donkere gat van de vergetelheid gekukeld zijn. Het mag duidelijk wezen dat de twee zich beperken tot de akoestische gitaar en een lieflijk zanggeluid. Veelvuldig uitstekend gebracht in harmonieus samenzang. Een rustieke sfeer die nog eens benadrukt wordt door de eenvoudige podiumpresentatie (beide heren zitten eenvoudig naast elkaar op een stoel, gericht naar het publiek, bijna verstijft, maar niet verkrampt. Bellens gaat halverwege zelfs in kleermakerszit op zijn stoel zitten, al mag eraan getwijfeld worden of dat nou wel zo'n gemakkelijke houding is). Het gevaar bij dit soort muziek bestaat altijd dat het wat saai kan worden, maar gelukkig heeft Murder iets meer peper in de reet dan Kings Of Convenience, en daardoor ook de mogelijkheid om wat variabeler te zijn.
 
Dan de man met zijn stem. Stuart A. Staples, met Tindersticks. Er vanuit gegaan dat de muziek van Tindersticks van nogal een depressief makende orde kan zijn. En dat de kans bestaat dat je achteraf in een hoekje, in een steegje, in tranen uitgebarst bent terug te vinden. Maar goed, zover is het nog niet. Eerst nog even het concert.
 
Eén voor één komen de muzikanten zich melden. Eerst de toetsenist, dan de cellist, trompettist, bassist, drummer en uiteindelijk ook de gitarist. Staples houdt zich nog even afzijdig. Zo wordt beetje bij beetje het instrumentele openingsnummer opgebouwd. De sfeer is gezet, tijd om de zanger in kwestie er bij te halen. De combinatie van de bijtende, diepe tendens in de muziek en de stijlvol gearrangeerde belichting ontsteken een soort van theatraal geheel. Alsof er een verhaal verteld en wellicht door onzichtbare acteurs ook gespeeld wordt. Persoonlijk doet het me heel erg denken aan de theatershow 'The Black Rider' die ik enkele jaren geleden in Londen heb gezien. Oorspronkelijk ontsproten uit een samenwerking tussen William S. Burroughs, Tom Waits en regisseur Robert Wilson. Hierin nam Marianne Faithfull de rol van PegLeg, de duivel, voor haar rekening. Een verhaal te vergelijken met dat van Faust. Dit alles echter is slechts ter illustratie. Het is waarschijnlijk de intensiteit van de muziek van Tindersticks die zo'n vergelijking oproept. Boven al blijft het trouwens gewoon een concert hoor, zeker halverwege de set ontstaat er een soort gewenning. De vergelijking gaat dan ook minder en minder op, gedurende de avond.
 
Wat de depressiviteit betreft, dat valt bijzonder mee. Natuurlijk zitten de trage donkere nummers verweven in het concert. Maar door de toevoeging van opzwepende en enerverende varianten die een soort middenweg vinden tussen de zomerhitte van Calexico en de klamme zweterige nachten van The Blackheart Procession reist de hamvraag van dit concert. Is het misschien zo dat het bestaansrecht van Tindersticks niet zozeer ligt rond het tijdstip waarop de eenzame man gebogen over een glas bier treurt (zoals in de videoclip voor 'Dying Slowly'), maar heel erg vroeg in de ochtend, nog voor de dag begint? Laten we het zo zeggen; het optreden van Tindersticks heeft een positievere lading dan wat de gangbare opvatting is over hun muziek. En door je mee te laten voeren in deze sfeervolle potpourri geef je jezelf een fantastische avond, en ben je oprecht gelukkig dat de band tot twee maal toe een toegift verzorgt. Het enige minpuntje is dat het optreden een beetje plichtmatig overkomt, en dat er geen ruimte inzit voor impulsiviteiten. Toch neem je dat graag voor lief vandaag.

 Tindersticks, gezien 11 december in de Effenaar