In de sterren stond geschreven dat Baardvader een derde album zou maken. Die voorspelling is uitgekomen, want derde album When The Stars Arrive is een feit. Het stoner fuzzrock trio vierde de release op 16 mei in een goed gevuld PAARD met voorprogramma’s Komatsu en Supersonic Blues. De show en livesound staan als een huis. Tijd om bij te kletsen over hoe het is gegaan de afgelopen tijd en hoe het nieuwe album tot stand is gekomen.

Spelen spelen en nog eens spelen

We bezoeken de band in de antikraakwoning van zanger en gitarist Jelle Scholtes. Hij laat ons de oefenruimte zien die nu is uitgebreid met een controlekamer met een groot mengpaneel waar alle oefensessies en jams direct opgenomen kunnen worden. De laatste keer dat we Baardvader spraken was het tweede album Foolish Fires (2022) net uit. De band stond aan het begin van een superdrukke tijd met zo’n dertig shows in het najaar tijdens de releasetour en de Popronde, wat ze door heel Nederland heeft gebracht. “Ik herinner het me als een fucking intense tijd”, vertelt bassist JP ter Haar. “Maar het was zeker de moeite waard. We hebben er connecties aan overgehouden waar we echt wat aan hebben. We worden nu bijvoorbeeld aan de andere kant van het land gevraagd voor festivals. Dat was niet gebeurd als we de Popronde niet hadden gedaan, denk ik.”

Nieuwe drummer Jeroen Jaquet kreeg zo direct zijn vuurdoop. “Het was voor mij wel goed om zoveel te spelen”, zegt Jeroen. “In vrij korte tijd kon ik veel kilometers maken.” Het duurde even om het eigen te maken en op JP en Jelle ingespeeld te raken. Jelle: “Toen hij net bij ons kwam, kwam hij aan met bekkens en andere troep wat niet werkte bij Baardvader. Hij had even nodig om te begrijpen wat we bedoelden. Nu is het natural.” “Baardvader heeft een heel specifieke feel”, vult Jeroen aan. “Dat kostte wat tijd. Het is heel erg hangen in de tel qua timing. Precies in die periode speelde ik ook in een hardcore band. Dat is het tegenovergestelde. Daarin speel ik juist heel erg voor in de tel. Dus dat was in het begin nog even schakelen.”

Albumtitel

De titel van een album. Soms is het vanaf het begin duidelijk, maar vaak ook niet. De leden kwamen met meerdere random ideeën. Jelle: “Op een gegeven moment had ik het erover dat er ook platen zijn waarbij een bonustrack de title track is. ‘When The Stars Arrive’ is het laatste nummer van de plaat en ik heb de tekst tijdens het opnemen geschreven. In het refrein zing ik ‘wake up when the stars arrive’. Het is eigenlijk een raar nummer met vage maatsoorten en een outro van 4 à 5 minuten. Het geeft goed weer waar we op dat moment mee bezig waren. Ook denk ik dat de titel iets is waar mensen een eigen beeld bij kunnen vormen.” JP: “Je hebt nu ook direct een reden om naar het laatste nummer van de plaat te luisteren. Vaak luisteren mensen niet verder na de title track.” Jelle: “Ik zou wel aanraden om de plaat van begin tot eind te luisteren. Het is een geheel. Als je Dark Side Of The Moon (Pink Floyd, red) aanzet, dan ga je ook niet alleen de clips luisteren toch.”

Far Out Dude

Na het vele spelen was het tijd om te gaan schrijven voor derde plaat. Het schrijfproces vond plaats vanaf januari 2023 totdat de band een week de studio in dook in augustus. In tegenstelling tot de eerdere twee albums die zij zelf opnamen, kozen de heren er deze keer voor om naar Far Out Sound Studio van Niek van den Driesschen te gaan. Jelle: “Niek is opgegroeid met deze muziek, dus hij heeft een goed beeld van hoe het zou moeten klinken. Een soort van second opinion en sparringpartner. Hij begrijpt dat we die ‘tapesound’ willen, maar dat je tegelijkertijd ook opties wil hebben om het aan te kunnen kleden hoe je zelf wil. Het was zijn suggestie om het eerst digitaal op te nemen en het dan door tape te halen. Dan kan je kiezen wat je er wel en niet doorheen wil halen en hoe hard je het instuurt. Daarnaast heeft Niek een grotere ruimte, dus je hebt meer ambient sound. Ook heeft hij veel goede spullen: hele goede vintage microfoons, een vette mengtafel, een goede taperecorder en andere vette spullen. En het is een chille dude.”

95% van de nummers was af voor de studioweek, maar er zijn altijd dingen die arrangementwijs pas in de studio naar voren komen en na het opnemen van de basis op z’n plek vallen. Ook ervaarde de band ‘studio magic’ momenten. Jeroen: “Toen we drums aan het soundchecken waren, was er een hollowbody gitaar die enorm resoneerde. Jelle hoorde mijn drums door die gitaar zijn koptelefoon inkomen. We beseften dat dat cool klonk. We hebben die gitaar vlak voor de drums gezet en gestemd in de toonaard van het nummer. Dat zit nu in een paar nummers erin.”

Door de studiodeadline moest de basis af zijn. Met elke riff ging Baardvader aan de slag om een nummer te maken. Jelle: “Jeroen vond zelf dat hij bij bepaalde partijen nog niet helemaal comfortabel was of het helemaal geïntegreerd had. Maar ik vind juist dat je op die plaat kan horen dat het allemaal heel erg nieuw en fris is.” Ook heeft de band bewust keuzes gemaakt voor de plaat: ‘de kunst van het weglaten’ zoals JP het noemt. “Bijvoorbeeld in een sectie van een gitaarsolo doet Jeroen geen drumfills, alleen maar een backbeat. Dit is de structuur", zegt Jelle. "Als we live spelen laat hij dat helemaal los. Op sommige stukken gaat hij los, terwijl ik ook uit mijn dak ga. Dat is live supervet en geeft veel energie. Op de plaat zou dat afleiden of te overweldigend zijn. Serve the song.” Jeroen haalt een stuk aan uit ‘Redemption Day’: “Ik had in mijn hoofd dat het een bombastisch stuk zou worden met waarschijnlijk driedubbele gitaarsolo’s. Ik wilde hem expres strak houden, zodat je er nog heel veel laagjes op kan bouwen.”

De band heeft de week in de studio ervaren als een saamhorig proces. Een heel contrast met de vorige twee zelf opgenomen albums. “De eerste plaat hebben we ergens in een schuur opgenomen", zegt Jelle. "We hebben drie dagen drums opgenomen, ander weekend bas, daarna weer een weekend gitaar. Tweede plaat was een beetje hetzelfde verhaal. Ik heb ook een heel groot deel van de zang van de tweede plaat in mijn eentje opgenomen. Ik zat gewoon naast mijn computer met een microfoon.” Nu het trio zeven dagen achter elkaar de studio inging waren ze alle drie overal bij en hebben ze met elkaar meegedacht en geluisterd hoe het moest zijn. Na de studiodagen stopte het perfectioneren nog niet. De band heeft thuis nog dingen herzien en opnieuw opgenomen, zoals andere melodieën, teksten en gitaarsolo’s.

Niek van den Driesschen van Far Out Sound Studio

Jams

Tijdens het gesprek gaat het geregeld over de drie jams, genaamd Improvisation I, II en III, die alleen op de limited edition vinyl staan en dus niet online te vinden zijn. De band jamt regelmatig en het idee om zoiets op de plaat te zetten was er al. Toen alles klaar stond in de studio heeft het trio meerdere jams on the spot opgenomen. Geen overdubs, herkansingen of andere opsmuk. Puur en rauw Baardvader. Uiteindelijk bleek het allemaal bruikbaar. Jelle: “Bij het terugluisteren dacht ik echt van: ‘huh, waren wij dit? Hoe hebben we dit gedaan?’ Het is echt een momentopname.” De band heeft het idee dat er een soort vierde element bij komt als ze met z’n drieën spelen. De krachten komen bij elkaar: de magie van muziek. JP: “Het is alsof je een nummer speelt wat al is ingeprogrammeerd door iets en dat wij het alleen maar doorgeven. Muziek is voor mij sowieso spiritueel: het is echt met gevoel, het komt vanuit je tenen.” Jeroen: “Hetgene waar ik me het meest over verbaas is hoe goed die jams klinken en hoeveel herrie we maken met zijn drieën. Als ik het nu terugluister, vind ik het nog steeds heel moeilijk te beseffen dat wij dat zijn. Voor de rest van de plaat geloof ik het wel.”

Single Save Ourselves

In aanloop naar het album is single ‘Save Ourselves’ uitgebracht met zelfgemaakte videoclip. “We dit nummer hebben uitgekozen, omdat het vrij divers is hoe het uitwerkt: het begint rustig met een catchy gitaarloopje en zang. Daarna wordt het harder, dan weer rustig. Maar hoe het eindigt, dat zou je aan het begin nooit verwachten,” vertelt Jelle. Ook is het met bijna zeven minuten een van de ‘kortere’ nummers van de plaat. “Het is een volledige representatie van wat we doen, alles zit in dat nummer,” vult JP aan. “Als je ons niet kent en je hoort dat nummer, dan heb je goede indruk.”

Er is een hoop gesleuteld aan de sounds en invulling om het nummer de juiste feel en dynamiek mee te geven. Het hoofdgitaarloopje die je hoort bij de start van het nummer wilde de band eerst met meer fuzz doen, maar daardoor viel de definitie weg en werd het zompig. Ook is er gespeeld met hoe vaak het gitaarloopje terug zou moeten komen of hoe lang ze het gingen doorspelen. Jelle: “Op een gegeven moment voelde het alsof het teveel van hetzelfde was. Toen ben ik gewoon gestopt met spelen, waardoor het veel leger wordt op het moment dat de vocals er weer in komen. Dat geeft veel rust en creëert dynamiek. Het stapelt heel erg op en daardoor is het einde nog intenser.”

Bij de opnames is geen clicktrack gebruikt. JP en Jelle zijn geen fan van bands die dat wel doen. Zeker bij dit nummer zijn de drums heel los ingespeeld. Jelle: “Als je de drums op zichzelf hoort, dan denk je bij sommige stukken dat het gewoon heel scheef is. Maar omdat Jeroen het met zoveel groove speelt, valt het precies samen met de muziek. Het leunt, het is heel erg push and pull." JP vult aan: “Je natuurlijk metronoom die heb je niet voor niets!”

Experimentele groei

Als we de band vragen hoe ze dit album zelf vinden klinken, komt als antwoord: meer prog, diverser, meer hifi en minder DIY (do it yourself). Jelle: “Deze plaat klinkt gewoon beter. We hebben het in een goede ruimte opgenomen, dat hoor je. We hebben over alles nagedacht. We hebben nagedacht over hoe het moet klinken, wat er hoorbaar moet zijn, in welke volgorde het moet staan en hoe het past op een plaat. En we het hebben laten masteren. Dat maakt toch wel echt het verschil.” JP heeft net als de vorige twee platen ook dit album gemixt: “Ik vind het moeilijk om er iets over te zeggen, want ik heb alle platen zelf gemixt, maar ik weet wel dat we gewoon steeds betere gear en ruimtes hebben. Ik hoor zelf die progressie. In het begin was het vrij onschuldig, we wisten niet echt wat we aan het doen waren. We zijn er nu veel serieuzer mee bezig.”

We praten verder over de verschillen met de vorige albums en de groei die de band heeft doorgemaakt. Op het eerste album stonden langzamere en snellere dingen. Op Foolish Fires kwamen er meer lagen en een eigenere sound, maar was het veel in dezelfde vibe. When The Stars Arrive is in die zin diverser, meer in your face. Alles is gedefinieerd en goed hoorbaar. Ook was het niet meer werken met wat je hebt liggen, maar kiezen uit alle opties die zich presenteerden. “Qua gitaar hebben we veel meer geëxperimenteerd, meer solo’s en verschillende sounds," zegt Jelle. "Er was een moment dat ik vier 4x12 gitaarspeaker cabinets had neergezet met twee versterkers en dan nog twee kleine gitaarcombo's aan de zijkant. Niek had er zo’n zestien microfoons voorgezet. Het was echt mega!”

Ook experimenteerde de band meer met andere maatsoorten. Door het verkrijgen van meer muzikale invloeden en meer te luisteren naar bands of artiesten die progressieve invloeden hebben is het schrijven of denken in andere maatsoorten steeds makkelijker geworden. Jeroen: “De grootste uitdaging voor mij was om vreemde maatsoorten proberen te laten klinken als een acht of een zes, zodat het natuurlijk aanvoelt en het in eerste instantie niet opvalt.” “Het moet geen Toolshit zijn," vult JP aan. "De belangrijkste factor is dat je met je hoofd nog moet kunnen meeknikken/headbangen.” De band is van mening dat je door andere maatsoorten te gebruiken, je nog specifiekere muziek kan maken en het nog meer eigen wordt.

De groep houdt vast aan metaforische teksten met invloeden uit het leven, jeugd, de bijbel en spiritualiteit. De gelaagdheid van de verhalen in de bijbel is iets wat het trio boeit. JP: “Er staan veel filosofisch interessante dingen in en dingen die door anderen zijn herkauwd. In die zin is het een bron voor een hele hoop andere dingen. Zoveel jaar later zijn mensen er nog steeds niet over uit wat er nou precies mee bedoeld wordt. Ik vind dat mooi, die manier van schrijven heeft iets magisch.”

Het eerste nummer van de plaat ‘I Know You Know’ is het eerste nummer dat de band heeft geschreven. Het gaat over soul pools: een concept waarbij iedereen in je omgeving mensen zijn die je al kent van vroeger of van een ander leven. We zitten met zijn allen in een soul pool. We worden erin geboren en we zijn voorbestemd om elkaar op een gegeven moment tegen te komen. Jelle: “Dit is een van onze vele inspiratiebronnen, maar het kan betekenen wat je zelf wil. Mensen moeten er een eigen boodschap aan uithalen. Ik heb Jeroen 1,5 jaar geleden ontmoet, maar het voelt alsof ik hem al veel langer ken. Ik heb het idee dat hij in mijn leven had moeten komen. Het eerste couplet van het nummer begint met ‘where could you be, you float away so easily’. Dat gaat erover dat je met z’n allen in die poel zit. Tweede couplet gaat over dat je uit die pool gaat en op de wereld komt. Derde couplet gaat over dat je elkaar weer vindt en verder gaat. In de refreinen gaat het over verder gaan met waar je gebleven bent.” Laten we hopen dat Baardvader op de ingeslagen weg verder gaat met hun eigen verhaal.

The limited edition vinyl When The Stars Arrive is verkrijgbaar bij Baardvadershows en via bandcamp. Alle polaroids zijn gemaakt in augustus 2023 tijdens de opnameweek in Far Out Sound Studio.