Muziekliefhebbers komen van ver voor Grauzone Muziekliefhebbers komen van ver voor Grauzone

Een andere act die zijn inspiratie uit de new wave uit de jaren 70 haalt, is The Underground Youth. De band komt uit Manchester (gevestigd in Berlijn), zanger Craig Dyer klinkt als Ian Curtis, maar The Underground Youth zelf klinkt vooral als een Joy Division op valium. Nummers volgen het stramien van de legendarische band en zijn genregenoten - repeterende drums en bas, donkere vocalen en piepende gitaren - maar kabbelen vooral voort. Misschien zijn het de rudimentaire drums van Olya Dyer, die slechts gebruik maakt van een bassdrum, een snare en af en toe een bekken. Of misschien zijn de nummers net niet spannend genoeg. Toch is er een lichtpuntje. Als de band ‘You Made It Baby’ inzet, lijkt er een opleving plaats te vinden. Jammer dat het optreden dan al bijna afgelopen is. Het contrast voelt extra groot als we na afloop het Paardcafé induiken. Daar beukt en schuurt Texoprint - het voormalige Kalaallit Nunaat - er op los en stort het trio een flinke bak energie over het publiek uit. En laat dat nou zijn wat er miste in de Grote Zaal.

Festivalopener Slow Crush in de Grote Zaal van PAARD had best op Sniester kunnen staan. Het podium vult zich volledig met rookwolken en dan zien we het viertal uit de mist langzaam tevoorschijn komen met een sample op de achtergrond. De Belgische band start met ‘Aid And Abet’ met de eerste gloomy zin: ‘tomorrow’s not the end,’ gezongen door de zachte stem van zangeres Isa Holliday met toffe rode glitterbas, terwijl de gitaren doordrenkt zijn van de effecten. De set neemt ons terug naar de shoegaze uit de jaren 90. Jammer dat het geluid niet al te best is. De reverb op de snare staat af en toe niet lekker en het geluid van de bovenste tom zorgt voor schaamtevolle momenten. Ook de zachte stem komt er niet altijd lekker door. Ondanks dat staat de set als een huis met als hoogtepunt de venijnige afsluiter ‘Glow’.

In het Paardcafé staat Cruush, een jonge band uit Manchester die hun tweede show buiten de UK speelt. Het kwartet maakt indiepop shoegaze nummers met daarover de mooie warme stem van frontvrouw Amber Warren, die helaas niet goed boven de band uitkomt tijdens de hardere stukken in het optreden. De radiovriendelijke liedjes komen vanavond live nog niet helemaal uit de verf. De groep is gefocust op het spelen en lijkt daardoor niet helemaal los te komen voor hoogtepunten. Het blijft wat op de vlakte, veel voelt hetzelfde aan, ook qua tempo. Het beklijft daardoor niet. Af en toe komt in de dynamiek verandering, zoals bij ‘bckwards 36’ halverwege wat rustig en warm begint met een gitaartokkel en de mooie stem om naar het einde toe te werken naar een wall of sound. Ook goede afsluiter ‘Cotton Wool’ valt in die categorie.

De opvallend vrolijke opener van de zaterdag is Dream Wife. De band komt op met de sample van Cascada classic ‘Everytime We Touch’ en staat vanaf moment één aan met hun energieke punk, pop en rock. Zangeres Rakel, gitarist Alice en bassist Bella hebben er duidelijk zin in en bestrijken het hele podium met bravoure om de muziek over onderwerpen als het patriarchaat en onrecht extra kracht bij te zetten. Vooraan zien we opvallend veel vrouwen, waarvan een deel ook luid meezingt.

Een grappig moment ontstaat voor het nummer ‘Somebody’. Rakel zegt: ‘This song is dedicated to..’, iemand uit het publiek reageert met ‘me!’  wat het hele publiek doet lachen, inclusief de band. Het nummer wordt uiteindelijk opgedragen aan alle bad bitches: iedereen mag dat zijn, gender is niet belangrijk. Dan gaat het vrolijke feministische feestje verder, waarbij op een gegeven moment Alice en Bella midden in het publiek staan voor een chaotische solo. Was het een technisch gezien een goed optreden? Niet per se, maar leuk en aanstekelijk was het wel. Bitches to the front, yeah!

En dan heel wat anders. De Japanse Kohhei Matsuda kan je kennen als gitarist van Bo Ningen, maar hij is en was betrokken bij veel meer projecten. Vandaag speelt hij in zijn eentje in Gr8. Hij heeft een gitaar, wat pedalen en opnameapparatuur meegenomen en creëert daarmee geluidscollages die niet zouden misstaan als soundtrack van een film. Wat voor film verandert gedurende het optreden. We horen onheilspellende klanken die zo onder een horrorfilm zouden passen, maar met slechts een hintje melodie lijkt de zon even door te breken, om even later weer onder te gaan. Op deze manier worden we meegenomen in de sonische wereld van Matsuda. Het publiek is muisstil. Een deel gaat volledig op in het optreden, maar een groot deel zal zich afvragen waar ze in godsnaam naar luisteren.

De grootste verrassing van het festivalweekend is de in Berlijn gebaseerde en van Zuid-Afrika afkomstige Lucy Kruger met band The Lost Boys. Het is als Americana voor goths. Lucy maakt oogcontact met ons en bezingt verhalende nummers. Een betovering voor iedereen die niet bij The KVB staat. Pas bij slotnummer ‘Burning building’ worden we losgelaten. Geweldig.

Op zondag staat er een enorme rij voor de Barthkapel. Het lijkt erop dat niet iedereen naar binnen mag. Eenmaal binnen is de zaal maar voor de helft gevuld, waardoor we ons afvragen: welk exclusief optreden zijn we uitgenodigd? Dlina Volny is in Litouwen gevestigd, maar komt oorspronkelijk uit Belarus. Hier in de Barthkapel komt de dansbare donkere disco toch anders binnen dan in een traditionele zaal. Zangeres Masha Zinevitch maakt door haar hoge lengte en volle stem een imposante indruk. Voor het Grauzone publiek worden nieuwe werken gespeeld, maar de meeste opleving is toch echt tijdens 'Do It', ‘Tomorrow’ en disco-cover 'Hollywood' van Madonna. Eerlijk, als we naar de grote gebaren en expressieve gezichtsuitdrukkingen van Masha kijken, dan worden we toch weer opgezogen in de wereld van Dlina Volny.

Er klinkt luid gejuich, de Spaanse melancholische synthpoppers SDH zijn het kleine podium van PAARD betreden. Andrea P. Latorre zwaait wild met haar armen en knoppendraaier Sergi Algiz schudt zijn hoofd en zorgt ervoor dat elke aanslag op het drumpad telt. Al snel blijkt dat dit het hoogtepunt is van de vrijdagavond. Vocaliste Andrea P. Latorre komt heupwiegend naar voren, met de handen over het lichaam om de sensuele disco op een canvas van electropop te laten kloppen. Tijdens 'No Miracles' lijkt de kleine zaal letterlijk te schudden. Ja, hier kan je echt niet stil staan. Vooral bij ‘Maybe a body’, dat gaat over je lekker voelen in je eigen lichaam, ongeacht de vorm en inhoud. SDH is een dansbare kanonskogel, die alleen 'Suffer' in de set heeft opgenomen om even tot rust te komen. Opzwepend. Spannend. ‘Hectic’.

Is het een rave? Is het een fashion show? Nee, het is het Chileense Föllakzoid! Vanaf het eerste moment is de aandacht getrokken. Domingæ, queer en trans, komt op in een lange zwarte jurk, leren jas, zonnebril, handtas en wijnglas in de hand, terwijl de eerste technosounds van de dj en drummer worden ingezet. Domingæ kijkt het publiek in en stampt een paar keer. Daarna, met de gitaar in de handen, bouwt Domingæ extra sounds en accenten in de repeterende beats en flow terwijl ze blijft bewegen als in trance. Mensen kijken elkaar vertwijfeld aan. Wat gebeurt hier? Die vraag wordt nog treffender als na de eerste soundscape van een kwartier de jurk uit gaat en we een doorzichtig plastic lingerieset zien en ze vervolgens een sigaret uit de handtas pakt en rookt. De tweede soundscape start en daarin hetzelfde concept. Ook nu gaan er kledingstukken uit en staat ze na zichzelf meer wijn te hebben ingeschonken alleen nog in een string (free the nipple!) het publiek mee te krijgen in de trance. Gedurende de soundscapes weet Domingæ de aandacht op zich gericht te houden door alle poses die ze doet, zoals het licht verplaatsen via weerkaatsing op de gitaar, zonnebril op en af, contact maken met het publiek, op random momenten stampen en aan het einde zelfs de nagels te vijlen op het podium. Is het achtergrondmuziek bij een act of komt de muziek eerst? En wat hebben we nou eigenlijk gezien? We blijven achter met veel vragen, maar memorabel was het absoluut. Ook al had het qua programmering misschien beter later op de vrijdagavond gepast.

Als je als band een cover van 'Dracula' van ZZ en de Maskers tot je repertoire kan rekenen, pas je uiteraard perfect op wat wij liefkozend ‘Vleermuisfest’ noemen. Wat ons zaterdagavond gelijk opvalt aan Popronde-talent dorpsstraat 3 uit Velsen is de zware ritmesectie die het publiek direct in beweging krijgt. De zang valt hierdoor aanvankelijk wat weg, maar de twee hoofdvocalisten lijken immuun voor dit ongemak als ze met de armen achter de rug het publiek hun ijzersterke Nederlandstalige teksten toezingen. Die vocals zijn overigens lang niet altijd zuiver. Bij nederwave hoeft dat ook zeker niet, maar het publiek in de Kleine Zaal van PAARD raakt merkbaar afgeleid als de drums zich koest houden bij rustigere single 'Onbevaren Wateren.' De band maakt origineel werk met een vleugje melancholiek en een rijke mix aan invloeden. Diverse keren, zoals bij 'Hoe Lang', is dan ook duidelijk een Oosterse touch terug te horen. Verrassend! Al met al zet dorpsstraat 3 vanavond een sterke show neer. Door de publieksinteractie (of het gebrek hieraan) schemert toch bij vlagen door dat het werk pas recent zijn weg van de kelder in de Dorpsstraat naar het podium heeft gevonden.

Al drie decennia lang brengt de Haagse producer Legowelt een onnavolgbare stroom aan releases uit. Onder andere filmsoundtracks horen tot die muzikale bagage. Zo voorzag de Scheveninger in 2020 op dit festival de film 2001: A Space Odyssey van een originele muzikale achtergrond. Voor Ambient Trip Commander neemt Legowelt, naast de animatie en compositie, plaats in de regisseursstoel en op zondagavond voert hij het werk op. Dat is als opener van de Grauzone zondag, niet verrassend, slechts een plichtmatige opvoering van de eerder genoemde film. Dat is iets goeds, want hierdoor krijgt de vertoning alle aandacht. Zijn aanwezigheid voor de livemix is een waardevolle aanvulling op een speelse en op momenten een willekeurige film. Ons hoogtepunt is wanneer de hoofdrolspeler bevriend wordt met een beer en samen chocolade en chips gaat eten. Ja, ga het zien! 

Zondagafsluiter is de Haagse new wave-act Lifeless Past, die voor een laatste feestje zorgt. Door de mengelmoes van deathrock en new wave zit er net wat meer pit in. Precies wat het publiek nodig heeft om nog één keer goed te dansen. Er ontstaat aan het einde zelfs een moshpit. Op momenten is de groep zelfs onbedoeld grappig, zo ontdekt gitarist Injerreau Cijntje net voor 'Witching Hour' mogelijke kabelbreuk en slingert met een droge toon in de zaal “er kan gelijk iemand een nieuwe kabel voor me kopen". Ondanks de wat herkenbare drumbeats blijft het venijnig, snel en vermakelijk. Wij gaan met een goed gevoel naar huis.