Voor het eerst wordt gebruikgemaakt van de Koninklijke Schouwburg tijdens Rewire. Speciaal voor openingsact Jlin die samen met de Wayne McGregor Company een bijzondere openingact vormen. Op papier klinkt het helemaal niet als iets dat past. Bloedserieuze choreografie in combinatie met onnavolgbare beats. Toch is deze samenwerking tussen Jlin en McGregor is ontstaan vanuit een gevoel, niet vanuit een vastgestelde kunstdiscipline of genre. En voor dat eerste is wel wat voor te zeggen, de choreografie past aanvankelijk niet bij de razende klanken van Jlin. Te expressionistisch misschien. Toch komen de twee werelden langzamerhand samen en smelten samen als een handschoen die gewoon past. Net als de schouwburg voor deze act.
Het Rewire festival is zogezegd synoniem met uitdagende muziek. Het verwondert, inspireert en verbaast. Echter, het is lastig onder woorden te brengen waarom het festival uitdagend is. Of innovatief. Veel acts maken namelijk werk zonder vooringestelde theoretische kennis te gebruiken. In veel gevallen is het een bijzaak, ondanks het feit dat Rewire gevuld is met echte muzikanten. Er wordt niet zomaar wat gedaan. Vandaar dat we de acts van Rewire zelf laten spreken. Of beter: laten spelen.
©
Judith Zandwijk
Paradigmaverschuiving
Bij Jlin zie je alleen nog maar de laptop en dansers op het podium. Steeds minder zie je livemuziek. Zo ook Yves Tumor, die met Safe in the hands of Love een wereldplaat afleverde die vol met ‘echt’ gespeelde muziek. Wat bezielt hem dan om vrijdag met gehele backing track zijn ding te doen? Er is al langer sprake van een verschuiving van de werkelijkheid, een zogezegde paradigmaverschuiving (oorspronkelijk een wetenschapsterm door Thomas Kuhn) waarin muzikanten niet meer met muzieknoten aan de haal gaan, maar vanuit inspiratie. Een gevoel of een simpelweg een goed idee. En het maken van muziek wordt almaar makkelijker door de toevoeging van hulpmiddelen zoals software waarmee muzikanten de muziek kunnen oppoetsen.
©
Judith Zandwijk
Sfeer @ Rewire 2019
©
Judith Zandwijk
Sega Bodega
©
Judith Zandwijk /
Jlin & Company Wayne Mcgregor
Yona is een goed voorbeeld van zo’n dergelijk hulpmiddel. Yona is helemaal niet echt, het is een AI-programma dat in feite een hulpstuk is voor Ash Koosha om muziek te creëren. Het gaat een stap verder dan inspiratie opdoen en muziek neerpennen. Hier wordt alles voor je gedaan. In de kleine zaal van het Paard zien we een visuele voorstelling van Yona, terwijl Ash Koosha zich op de achtergrond bevindt. Het bizarre is dat ondanks de teksten overkomen als mechanische nonsens (denk aan kreten als: “I like to use words like rap” en “Do I love art?”) het best goed in elkaar steekt. Dat komt in eerste instantie omdat de blauwdruk van Ash Koosha zijn muziek duidelijk te horen is. Wat interessant is dat deze software vocalen weet neer te zetten die op momenten moeilijk te onderscheiden zijn van het echte werk. Zullen zangeressen echt overbodig worden?
©
Judith Zandwijk
De aanwezigheid van de MacBook
En dan die eeuwige MacBook op het podium. Was er niet zo’n uitvinding als de draagbare laptop met degelijke specificaties dan had bijvoorbeeld Flohio helemaal geen optreden kunnen geven. Deze grimedame krijgt het voor elkaar om het Paard te doen opschudden. De gehele kleine zaal gaat mee, en dat is opmerkelijk. Vooral bij Rewire waar aandacht voor de muziek voorop staat. Maar ook om de reden dat er tot twee keer toe werd geroepen dat we in Amsterdam zouden zitten. Tijd voor plaatsvervangende schaamte is er niet, want knallers als ‘Bop Thru’, ‘Bands’ en ‘10 More Rounds’ worden als spervuur de zaal ingeslingerd. Zelfs de meegebrachte DJ staat op de tafel te springen om het publiek op te zwepen. Niet zo gek dat hierdoor enige technische problemen ontstaan. Een MacBook is blijkbaar niet schokbestendig.
San Holo zei tegen jonge gasten die DJ willen worden: “ga eerst een instrument bespelen.” Dat heeft Sega Bodega goed begrepen blijkt uit zijn optreden. Vanaf het moment dat Sega achter de draaitafel plaatsneemt scheuren de excentrieke beats het publiek in. De Londense DJ heeft een aparte set-up, voor de gelegenheid zijn twee aluminium palen neergezet met plastic slingers die het publiek van Sega scheiden. En hoe dat met de muziekkennis? Tijdens nummers door wordt de gitaar gestemd. Niet voor of na. Jazeker, halverwege de set komt de DJ achter zijn tafel vandaan. De sfeer slaat gelijk om, de beats worden ingeruild voor zweverige gitaareffecten en subtiele autotune. Het doet denken aan Brockhampton, de groep die naadloos verschillende stijlen aan elkaar weet te weven. Alleen dan met een flinke scheut David Lynch.
Die kennis die Sega Bodega heeft, is bij Laurel Halo al helemaal aanwezig. Dit is een muzikante vermomd als DJ. Met een kakelverse (22 maart!) DJ-Kicks plaat op zak weet Laurel een hoogtepunt te verzorgen in de nachtprogrammering. Wie zegt dat je funk, techno en gruizige beats niet kan combineren. Alles komt samen in de set. Deze DJ's zijn muzikaal en toch is het muziektechnische aspect niet het allerbelangrijkste. De experimentatiedrift en eigenheid staat voorop.
©
Judith Zandwijk
Lafawndah @ Rewire 2019
©
Judith Zandwijk
Sfeer @ Rewire 2019
©
Judith Zandwijk
En wat is dan muziek?
Als op zaterdagnacht Nicolas Jaar zijn free 2 move DJ-set inzet is het nog onduidelijk wat er gaat gebeuren. Één ding is wel zeker, het Paard heeft nog nooit zo vol gezeten. Tot aan het bovenste balkon zit het ramvol. En dan de gimmick: Nicolas is helemaal niet op het podium te vinden. Deze is open voor het publiek en biedt interactie. Er hangen palen aan het plafond die bij aanraken een sonische reactie veroorzaakt. Kortom, iedereen kan meedoen.
Het tegenovergestelde zien we op zondag als Nicolas Jaar met zijn ensemble een speciale opvoering verzorgt. Weg is de samenwerking tussen publiek en artiest. Weg met de rauwe randen. Hier overheerst de muzikaliteit. Het ontbreekt hier aan echt experiment, vooral voor een slotoptreden. Los van de muzikale conventies. We hadden stiekem liever Xiu Xiu gezien voor een slotoptreden. Die verwarmde de harten en zielen met een muzikaal hoogstandje eerder op de zondag.
Voorstellen hoe een dronekoor klinkt is lastig. Zien is geloven, dat gaat op bij Iona Fortune met Nyx. In de grote kerk op zondag weerkaatsen de klanken van het zeskoppig koor eindeloos. Door slim gebruik te maken van sampling klinkt het groots. Denk ambient, maar dan zonder een duister sfeertje. De muziek is eerder hemels te noemen en dat wekt slaap op bij de Rewiregangers. Logisch eigenlijk, want na twee volle dagen Rewire is het hoog tijd voor een dutje.
Dat brengt ons op de vraag, maar wat is dan in feite muziek? Mogen we automatisch gegenereerde muziek wel muziek noemen of is het eerder technologie? Zijn er wel muzikale grenzen? Als het aan Rewire ligt dat gaat het laatste op. Er zijn geen grenzen en het is aan de muzikant om die grenzen op te rekken. Wij verheugen ons op wat de volgende editie ons gaat brengen.
©
Judith Zandwijk
Sfeer @ Rewire 2019
©
Judith Zandwijk