State-X New Forms 2013; de vrijdag

Kijken met je ogen dicht

Frank Veldkamp en Jorgen van de Burgt | Foto’s: Ramond Jaggessar, Jan Rijk en Peisam Tsang ,

De tiende editie van State-X New Forms is er op papier eentje om je vingers bij af te likken. Grofweg gesitueerd langs vijf muzikale paden, kan de op avant garde en vernieuwing beluste muziekhebber zijn eigen keuzemenu samenstellen. Snoeiharde gitaarherrie en sfeervolle klanken zijn een paar stappen van elkaar verwijderd. En net zo makkelijk maak je een rondje om de wereld of ga je tussendoor even naar een ‘gewoon’ bandje kijken.

De meeste aandacht gaat uit naar de artiest die niet komt. In eerste instantie omdat hij, zoals altijd, heeft afgezegd, maar vooral ook omdat hij enkele dagen voor zijn afgelaste premièreshow komt te overlijden. Het verhaal van de mysterieuze zanger/beatpoet The Child Of Lov leest weg als een knappe publiciteitsstunt, maar kent een tragische afloop. De vraag blijft of hij de hooggespannen verwachtingen rondom zijn allereerste liveoptreden zou waarmaken, maar het rookgordijn blijft definitief gesloten. Terwijl buiten een aantal fans van het eerste uur een wake houden voor The Child of Lov, gaat State-X New Forms de boeken in als het festival met het laatste eerste optreden van The Child of Lov wat niet is doorgegaan.
 
Festivalprogrammeur Henk Koolen staat tijdens de aftrap op vrijdagavond stil bij het overlijden van The Child of Lov en laat de aankondiging van het openingsoptreden van het festival aan Gideon Rozendaal, die namens het HPC een bijdrage heeft geleverd aan de programmering. NiCad & New European Ensemble spelen vanavond voor het eerst samen. De Haagse rockband en het ensemble komen elkaar tegen op het conservatorium en besluiten samen te onderzoeken hoe een grenzeloze samensmelting van rock, klassiek en elektronische muziek uitpakt. De aanwezigen in de kleine zaal van Paard van Troje zijn getuige van een fraai en geslaagd experiment. De voornamelijk nieuwe nummers hebben een gelaagdheid die kenmerkend is voor bands als Arcade Fire en Dexys. Voor alle disciplines is voldoende ruimte, zodat een daadwerkelijke samensmelting ontstaat in plaats van een geforceerde mash-up, wat een risico is bij dergelijke genreoverstijgende projecten. De manische voordracht van NiCad-zanger Kyle Timon Dukes geeft het optreden een theatraal tintje. (FV)
 

In de grote zaal hangen drie enorme videoschermen, waarop videokunstenaar Geert Mul beelden projecteert die samen met de klanken van Michel Banabila Big Data Poetry vormen. Alsof er een fotodatabase over de hoofden publiek wordt leeggestort, flitsen de beelden over het scherm. Beeld en geluid zijn keurig in evenwicht en halverwege is bijna sprake van een climax als de aanzwellende muziek visueel wordt ondersteund door oorlogsbeelden van bommenwerpers en steden onder vuur. De echte knal blijft uit, en het geheel keert langzaam terug naar vredige ambient met beelden van heidelandschappen en grasland. Het continue serieus kijkende duo pakt tegen het einde uit met een serie morphende gezichten (geleend van kapsels.net, zien we in een paar foto’s terug) met bastonen die letterlijk je neusvleugels laten trillen. Vanaf dit moment is het genieten met je ogen dicht. En een mooi voorproefje voor wat komen gaat als straks SunnO))) haar donderende ding gaat doen.

In de foyer speelt het trio Stopcontact psychedelische rock op drums, bas en een orgel, terwijl een aantal mensen zich verzamelt op een rood rond tapijt bij de garderobe. (FV)

Zoek het meisje met het rode haar op het rode tapijt. She’ll take you higher. Het is al druk op dat tapijt nog voor het meisje met het rode haar acte de presence geeft. Ze neemt, eenmaal daar, een tiental mensen, de lucky few, mee in de lift naar boven. In een kleine, verloren gewaande ruimte met zitzakken, neonlicht en een oude beeldbuis met pong, vinden we het optreden van Daylight Dodger. De drie bandleden zitten in de ruimte verspreid en trakteren ons op een kleine set met een groots geluid. En allejezus wat is het goed, dit Haagse trio met een dame en twee heren. De stem van zanger Jesse is fantastisch, maar zijn bandgenoten mogen ook zeker niet vergeten worden. Gelukkig laat Daylight Dodger zich door het gebrek aan een drummer niet tegenhouden om ook ritmisch meer interessante tracks te spelen. Het is afwisselend en heeft een heel eigen sound. Op een mooie, intieme manier gebracht. Nu maar hopen dat ze het op een hopelijk aanstaande plaat net zo vastleggen als vanavond. Wat mooi, maar jammer genoeg met een half uurtje veel te kort. (JvdB)

In de kleine zaal is het inmiddels bomvol voor DakhaBrakha uit Oekraïne. Wie de zaal binnenloopt ziet boven de hoofden van het publiek uit op het podium alleen drie zwarte Kozakkenmutsen die aan het kapsel van Marge Simpson doen denken. De muziek houdt het midden tussen traditionele Russische volksmuziek en Afrikaanse percussie. Hoge vrouwenstemmen en een brommende Rus op voortstuwende ritmes - zelfs met je ogen dicht is het moeilijk stilstaan. Naar voren lopen loont, want op het podium zitten drie dames in prachtige trouwjurken met cello, piano, bongo’s en een tenortrom met naast hen de brommende Rus die vriendelijk lachend accordeon speelt. Behalve de instrumenten is in de muziek van DakhaBrakha (‘Geven Nemen’) een belangrijke rol weggelegd voor de stemmen van het viertal. Subtiele vogelgeluiden en malle kreetjes voegen accenten toe die de muziek onweerstaanbaar maakt. Met een overdonderend applaus verlaat de groep na een uur het podium en heeft SXNF’13 haar eerste hoogtepunt binnen. (FV)

In de kleine zaal heeft een flinke groep mensen inmiddels een plekje bemachtigd voor het optreden van één van de allerbeste bands van Nederland: Bombay Show Pig. Een soort thuiswedstrijd voor dit duo dat door drummer Linda half Haags is. En daar is ze duidelijk trots op. Ze wilde altijd al eens op State-X New Forms spelen nadat ze ooit The Melvins en Battles hier had gezien, vertelt ze, en de zaal vind het ook niet erg dat het ze nu gelukt is. Op Facebook werd al aangekondigd dat ze een nieuw nummer ten gehore zouden brengen en dat is na bijna twee jaar wachten sinds de release van ‘Vulture/Provider’ een welkome afwisseling voor de rasechte fans. Als Linda en Mathias echter hun set starten met het nummer ‘Sea’ zakt de moed de diehards even in de schoenen. Een nieuw nummer weliswaar, maar toch kenden we hem al! Gelukkig maken ze de belofte tegen het einde van de set alsnog waar, met een track die harder en tegelijk meer dynamisch is dan we gewend zijn van de band. De naam vergeten ze erbij te vermelden. De set kent verder weliswaar weinig verrassingen, maar met een repertoire liedjes die zo sterk zijn, mag dat geen zorg zijn. Linda moedigt ons nog voor het einde van hun afsluiter aan om toch echt naar Sunn O))) te gaan kijken, wat nu ongeveer zou moeten beginnen. Ze gaat het liefste zelf ook met ons mee.

Tja, Sunn O))). De naam en reputatie van de band snelt haar vooruit. Het is onder those in the know een naam die je gezien moet hebben. Dit is dan ook herrie van de bovenste plank, hoewel het niet echt muziek te noemen is. Nadat het viertal in de traditionele monnikspijen is opgekomen, worden we een uur lang ondergedompeld in een geluidssauna. Het is een bizarre full body massage, met ultralage trillingen die tot in het binnenste van je ziel doorvibreren. Gecombineerd met het gebrek aan verlichting en een overdaad aan rook, doet het aan als een duister ritueel. De naam van de band komt van een gitaarversterkermerk en na het ondergaan van dit concert is het begrijpelijk dat de band veel waarde aan hun versterking hecht. Het hele pand trilt mee. Op momenten komen de oscillaties dicht in de buurt van een brown note. Vrouwen in de zaal krijgen spontaan een orgasme. Ergens vermoeden we dat als je dit 800% zou versnellen, het precies zou klinken als een nummer van Justin Bieber. (JvdB)

Het elektronische duo G∆RTM∆LEN is de afgelopen tijd regelmatig live te zien en te horen in Den Haag en omgeving en het is dan ook onvermijdelijk dat ze op SXNF staan dit jaar. In de foyer van het Paard komt de act echter niet goed uit de verf. Gehuld in pak en zak zijn de twee kunstenaars onherkenbaar, maar de gimmick overheerst. Even kijken naar de pakken en maskers en de apparatuur en dan weer doorlopen naar een van de andere locaties in het Paard van Troje. Als alternatief voor het met gebogen hoofd achter een laptop staan is de aanpak geslaagd, maar met de ogen dicht is de muziek van G∆RTM∆LEN te rommelig en onsamenhangend om de aandacht vast te houden.
 
Met muzikanten uit Frankrijk en Mali heeft Donso de ingrediënten voor een interessante mengeling van Europese en Afrikaanse muziek. De exotische instrumenten die op het podium worden neergezet beloven veel goeds, maar als na een korte soundcheck de band begint te spelen blijkt het resultaat teleurstellend. De Europese invloed beperkt zich tot vlakke, synthetische beats uit een laptop. Juist het belangrijkste onderdeel van traditionele Afrikaanse muziek, de beat, wordt hiermee ontdaan van alle kracht en emotie, wat het optreden ronduit saai maakt. (FV)
 

Terugkijkend op 2013, kun je zeggen dat we zijn overspoeld met singer-songwriters met van die vieze, zoetsappige liefdesliedjes. Gelukkig zijn daar ook nog bands als Birth of Joy, die tegen deze trend in durven te gaan. Met zijn drietjes maken ze gewoon lekker vuige rock ’n roll. Met een orgel, en orgels zijn altijd goed. Zelfs als ze worden gebruikt voor licht clichématige bluesrock. Zeker na het horen van een veelbelovend nieuw nummer, kunnen we ze dit makkelijk vergeven. Hier zitten drie muzikanten die goed op elkaar ingespeeld zijn en weten wat lekkere muziek is. Europa heeft Birth of Joy al omarmd en Den Haag na vanavond ook. Alhoewel, het Paardcafe moest even ontdooien, maar na een half nummer slaat de sfeer al om. (JvdB)

Neem een fiets, zet hem ondersteboven en bevestig sensoren aan de wielvorken die als triggers zijn aangesloten op wat elektronica. Zet voor en achter de fiets een muzikant, geef ze een wiel, en draaien maar. Een briljant concept waar vast niet veel mensen eerder op gekomen zijn, maar het klinkt nergens naar. Goodcop/Naughtycop moet het hebben van één geinig ideetje. Het is leuk voor drie minuten, maar de enige conclusie die je daarna kunt trekken is dat een fiets beter tot zijn recht komt als vervoermiddel dan als muziekinstrument. Weer wat geleerd. (FV)

Kijkend naar de ravage die Guy Tavares en de zijnen voor het optreden van Santa Cruz op het podium van de kleine zaal al hebben aangericht, is het niet vreemd dat ze de geplande starttijd niet halen. Het duurt een eeuwigheid voor Guy naar zijn zin genoeg herrie uit alle instrumenten krijgt, of zo lijkt het. En dan werken die vervelende synthesizers weer niet. “Zet maar gewoon hard, totdat die net geen feedback geeft” schreeuwt Guy naar de arme geluidsman. En toch denk je ondanks de chaos even dat dit een performance piece is. Maar er is ons toch echt een industrialelectronicadoomnoise-geïnspireerd-door-het-verhaal-over-Hephaistos stuk beloofd. Een uur lang krijgen we echter niks anders te horen en zien dan een bizarre soundcheck. Onverrichter zake keren we huiswaarts. (JvdB)