3voor12 classic: Jarig De Kift komt altijd terug bij het anker

Unieke sessies uit het VPRO-archief

Robert Lagendijk ,

Dit jaar viert De Kift zijn zilveren jubileum. Voor de gelegenheid halen we een aantal sessies die de band in de jaren '90 bij de VPRO deed uit het archief.

De Kift bestaat vijfentwintig jaar en dat wordt gevierd met een luxe heruitgave en integrale opvoeringen van de albums. De band die haar punkwortels inmiddels in het theater heeft geplant, huist sinds 1999 in Koog aan de Zaan waar de 'repetitieruimte aan huis' zich bevindt. Maar ook het kantoor en de ontwerpstudio bevinden zich in hetzelfde pand. 'Het is eigenlijk het laatste grote kraakpand van de Zaanstreek,' vertelt frontman Ferry Heijne.

Samen met The Ex neemt De Kift een aparte plek in binnen de hedendaagse Nederlandse muziekscene. Meer dan tien albums, altijd in een bijzondere verpakking, bracht Heijne met zijn band uit. Maar in de kwart eeuw die de band bestaat, is het aantal tv-optredens nog altijd op een hand te tellen. Ook de deur van de studio van De Wereld Draait Door bleef dicht; drie keer stond de band geboekt en drie keer werd de band op het laatste moment afgebeld. 'Maar dat geeft niet echt. Het programma is voor de mainstream, dus ik begrijp het wel. Hoe de televisie vandaag de dag werkt, is lastig voor een band als de onze.'

Heijne maakte begin jaren '80 furore als zanger van de Zaanse punkband Svätsox. Toen de band uiteen viel, begon hij in 1988 aan zijn avontuur met De Kift. Aanvankelijk poppy, maar al snel werd het experiment opgezocht en daarmee de theaters van Nederland. De afgelopen jaren bood de band zelfs een onderwijspakket aan waar leerlingen hun CKV-bonnen konden inleveren. Heijne: 'De keus voor het theater is niet een bewuste overlevingsstrategie geweest. Het blijkt nu wel dat het een manier is om artistiek te kunnen overleven. Pop was ons vertrekpunt, maar we hebben altijd verder willen kijken. Zo ontstaan vormen die worden gewaardeerd door ons publiek en onze financiers. En zo hebben we het vijfentwintig jaar vol kunnen houden. Af en toe komen we bij dat anker terug.'

De tijd dat de band ieder weekeinde in een busje door Nederland reed, heeft De Kift achter zich gelaten. 'Vroeger kwam ik thuis van school of van de oefenruimte en dan belde ik zelf de popzaaltjes op om te vragen wat ze van onze demo vonden. Gelukkig doet mijn broer Marco de zakelijke kant. Hij doet al het papierwerk, zodat ik mij helemaal op de muziek kan storten.' Drummer Wim doet de vormgeving voor de band en samen met de Marco en Ferry vormt hij de harde kern van De Kift.

Pa Heijne, inmiddels 80 jaar, speelt nog altijd mee op het podium. Ook de moeder van Ferry gaat altijd mee naar de optredens. Zij verkoopt de albums en de T-shirts. Ferry: 'Dat is toch een beetje mijn voorland. Ik zal altijd muziek blijven maken. De Stones en de Earring houden het ook nog altijd vol.' Toch is het niet altijd even makkelijk om met familie samen te werken. 'Het heeft veel voordelen, maar soms is het lastig als we ruzie over iets maken. Ik merk dat ik dan dieper in de put zit dan als ik ruzie met andere mensen zou hebben.'

Familiebedrijf De Kift ziet de tijden veranderen. 'Toen ik vijftien was, kocht ik een gitaar en begon een band. Ik kon nauwelijks spelen. Tegenwoordig zijn de meeste muzikanten in popbandjes geschoold. Daarnaast weten ze ook het een en ander van de business. Maar dat maakt eigenlijk helemaal niet uit. Het gaat om de ideeën en niet om de techniek. Dat is denk ik het geheim: je blijft bestaan als je iets bijzonders brengt. Alleen zo overleef je die duizenden andere bands.'

De Kift toert op het ogenblik door Nederland en speelt per avond twee albums integraal. Ferry: 'Dat is erg confronterend. Waar blijft de tijd? Maar het is ook erg inspirerend. De oude opnames doen mij nog veel en nu we ze weer spelen, merk ik dat ik er zelf erg door geraakt word.'