De veelzijdigheid van Jarreau Vandal: ‘Ik weet mijn waarde’ De veelzijdigheid van Jarreau Vandal: ‘Ik weet mijn waarde’

Vraag de meest doorgewinterde dj’s uit zijn scene naar Jarreau Vandal, en hij wordt overladen met complimenten. ‘Hij is misschien wel de beste in het door elkaar draaien van allerlei genres en het toch laten kloppen,’ aldus FS Green. ‘Elke keer dat ik een set van hem hoor, doet hij iets wat me totaal verrast.’ 

JAEL, nog zo’n ster in deze hoek: ‘Jarreau Vandal is al jaren een inspiratie voor velen, zeker ook voor mij. Alles wat hij maakt, heeft die unieke Vandalized-vibe. Zijn tracks worden wereldwijd gedraaid en soms zelfs gekopieerd, dat zegt genoeg.’ En Waxfiend, naast dj ook organisator van hiphopfeest Encore en programmeur van Parallel: ‘Ik hoor precies hoe een guy uit de Bims dancehall, afro, soca en hiphop meekrijgt, maar in het centrum ook wordt blootgesteld aan bass, house en techno. Hij is niet alleen een dj en spectator, maar staat ook graag op de dansvloer. Dat vóél je in de energie van zijn sets. En die drukke, extraverte always-on-personality op Instagram is echt!’

Elllroy Uyleman (33) alias Jarreau Vandal neemt de woorden glunderend in ontvangst in zijn studio in Amsterdam-Zuidoost, en gaat daarna meteen in op de complimenten over zijn veelzijdigheid. ‘Ik heb er laatst nog om gelachen met Waxfiend: volgens mij zijn wij de enige dj’s die vorig jaar op Vunzige Deuntjes stonden én dit jaar op Lentekabinet.’

De afgelopen jaren is Jarreau Vandal een van de boegbeelden geworden van een losvaste scene in Nederland, naast dj’s als JAEL, FS Green en Dave Nunes. Open Format, noemt-ie de stijl (‘ik weet niet of we die scene zo moeten noemen, hoor!’!), een verwijzing naar de alles-kan-en-alles-mag-mentaliteit. Neem deze set van zijn eigen Vandalized-nacht in Skatecafé: hij zwiept van percussieve platen naar hiphop-remixes en jersey club, van Zuid-Afrikaanse gqom en Braziliaanse baile funk naar leftfield house en bass. En edits, edits, edits van popliedjes en hiphoptunes, toegankelijke songs die een publiek kan meebrullen, zelfs als ze over een geflipte junglebeat worden gedraaid. Hij maakt een boel zelf: zijn Vandalized-editpacks, met nieuwe versies van Mura Masa, Frank Ocean en Sam Smith (om maar wat te noemen) zijn een begrip op Bandcamp en Soundcloud. Diplo is fan, hardhouse-daddy Malugi ook.

Zijn debuut op Lentekabinet voelt als een mijlpaal, vertelt hij. En dat terwijl hij zo’n beetje alle grote Nederlandse popfestivals aftikte, al toerde door Azië, Noord-Amerika en Australië, vier (!) keer langskwam bij Boiler Room en later deze maand voor de tweede keer op Glastonbury staat. ‘Ik voel me serieus genomen. Niet dat dat niet zo was, ik wéét mijn waarde. Ik denk dat ik lang niet op de radar van de credible dancewereld stond omdat ik zoveel verschillende dingen doe. Dat voelde als een zwakte, maar nu is het mijn grootste kracht.’

Hij draait het allemaal aan elkaar met een razend energieke stijl. ‘Hoeveel tracks ik draai in een uurtje? 45? Vroeger waren het er 55, dat was too much, dan kwam je er niet lekker in. Ik houd van een dancehall- en hiphopmanier van draaien: een element introduceren, en – bam! – in één keer de track erbij. Dat geeft een explosie van energie.’ En hij pakt graag zijn microfoon erbij, en trekt zijn shirt uit. ‘Ik zie draaien als een performance: hoe kun je mensen zo hyped mogelijk maken? Op een gegeven moment werd het een grapje: “Als Jarreau Vandal zijn shirt niet uitdoet, dan is het geen goeie party!”’

Dus laten we eens grasduinen door het leven van de performer Ellroy Uyleman. Hij groeide op in de Amsterdamse Bijlmer, als kind van een Surinaams-Indonesische vader en een Maastrichtse moeder met Afrikaans-Amerikaanse roots. Hij groeide op met Surinaamse muziek, de gospel en kaseko die klonk in de Surinaamse kerk, en de vroege house uit Chicago en de VK die zijn ouders hadden meegenomen uit hun tijd uit de RoXY. ‘Ja, ze waren ravers! Ik heb foto’s en footage gezien: mijn vader, dansend op zo’n platform, helemaal bezweet met lange haren. Heftig man, zo kende ik hem niet!’ En zijn opa was oprichter van Marlstone, een bekend Limburgs platenlabel dat schlager en volksmuziek uitbrengt. ‘Beppie Kraft, ken je die? Een Limburgse volkszangeres, die zingt in dialect. Mijn opa produceerde haar muziek – hij heeft mij leren produceren in Logic.’

Met draaien begon hij rond zijn twintigste, rond de tijd dat hij ook zelf feesten begon te organiseren. Wavefiles, heette die, geïnspireerd door de Colors-feesten van Cinnaman, de LA beats-hoek van Flying Lotus en The Gaslamp Killer, maar ook Soundcloudproducers als KAYTRANADA, het Londense Nightslugs-label en de footwork/bass/experimentele clubmuziek van Fade To Mind. En via Wavefiles kwam zijn muziek uiteindelijk terecht bij Soulection, een label/collectief/evenementenserie uit Los Angeles dat nauw verbonden was met o.a. KAYTRANADA en GoldLink. ‘Soulection was echt huge, en opeens stond ik op die line-ups. Parijs, Londen, en door die exposure werd ik met terugwerkende kracht ook geboekt in Nederland.’ Appelsap, Vunzige Deuntjes, de boekingen kwamen vooral uit de r&b- en hiphophoek. ‘In die tijd maakte ik ook wel clubmuziek, experimentele shit. Alleen: Soulection was de movement, ik richtte me op dingen die daarbij pasten.’

Zijn eerste Vandalized-editpack maakte hij in 2015, voor zo’n BBC-Radio-mix. In plaats van een dj-set bouwde hij het hele ding from scratch in Logic, bomvol pop-edits. ‘In de jaren erna ontstond een cultuurtje van allerlei gasten die crazy gingen met editpacks: Dave Nunes, Tèra Korra en CHAMOS uit Nederland, gasten uit Frankrijk, Oostenrijk en Korea. We pushen elkaar onbewust om consistent te zijn, een eigen sound te vinden. CHAMOS bijvoorbeeld, die begonnen met edits en hebben nu een soort Koerdische diasporasound.’

Want da’s een gemene deler in die scene: een boel van die gasten gaan aan de haal met de sounds van de diaspora. Zelf wil Jarreau Vandal Surinaamse grooves naar de club brengen. ‘Kawina bijvoorbeeld. De ritmes zitten net niet recht op de tel. De instrumenten spelen net voor en na de maat, dan krijg je die groove die zo lekker is. De Nigeria en Ghana hebben afrobeats, Zuid-Afrika heeft amapiano. Wat heeft Suriname? Wat gaan wij creëeren? Hieraan werken is voor mij een soort trots. Er zijn zelfs al producers uit Indonesië die kawina-geïnspireerde beats maken. Dope, dat ik daar iets aan kan toevoegen.’

Tegelijkertijd zet-ie aan de andere kant van de wereld óók iets in gang: ‘Gnawa Riddim’ bijvoorbeeld, zijn track Dave Nunes, die hij maakte na een vakantie in Marokko waar hij gnawa ontdekte. ‘Traditionele Marokkaanse muziek. Ik vond de ritmes zo nice dat ik karkabas heb gekocht, shakers die de ketens van de slavernij symboliseren. En een guembri, een traditioneel snaarinstrument. We hebben er uiteindelijk ook een Nigeriaanse talking drum in gegooid, omdat het ritme zo op Nigeriaanse Fuji-muziek leek, en de Marokkaanse guembri-speler Mehdi Nassouli speelde de partij opnieuw in.’ Crazy vindt hij het, hoe zo’n cross-overtune vervolgens de wereld over kan gaan, en zelfs in de Viral 50 Spotify-playlists van Nigeria en Marokko terechtkomt. ‘Er worden zelfs TikTok-dansjes op gedaan! We willen er heel intentioneel mee omgaan, het is niet alsof we een stel gasten zijn die een Lion King-sample over een afrobeatinstrumental gooien. Ik had niet gedacht dat het zo gek kon gaan.’