Op Rewire 2025 is het dringen voor de obscuurste acts Op Rewire 2025 is het dringen voor de obscuurste acts

'... En hier zie je mijn opa die een deal maakt... Oh! Een paard met vijf benen in de achtergrond.' Grinnikend klikt Laurie Anderson door haar fotopresentatie. Op het scherm: AI-gegenereerde beelden op basis van haar opa’s levensverhaal, die steeds vreemder worden. Anderson, de invloedrijke performancekunstenaar die zich in de jaren zeventig ontpopte als elektronicapionier, staat op zondag in Amare als afsluiter van Rewire, maar je hoeft vanavond geen ‘O Superman’ te verwachten. In plaats daarvan speelt ze vioolstukken van haar recente album Amelia over luchtvaartpionier Amelia Earhart, aan elkaar gelijmd met amusante anekdotes, reflecties over de staat van de wereld en zelfs een collectief tai chi-momentje.

Dat is óók Rewire, een stadsfestival in Den Haag dat avontuurlijke muzikanten en producers programmeert naast een uitgebreid kunstprogramma, en die werelden ook dikwijls samenbrengt. Zo kun je op de openingsavond naar CORTEX, een dansperformance-meets-apocalyptische rave van choreograaf Kianí del Valle en de Argentijnse producer Tayhana in de Koninklijke Schouwburg. En er staan door de stad allerlei kunstinstallaties, van performancekunst in een lokale galerij tot een omgebouwd robotorgel in de Duitse Kerk, waar je tussen de shows door even kunt kijken.

Maar bovenal staan er veel grensverleggende artiesten op Rewire. Neem bijvoorbeeld saxofoonvirtuoos Colin Stetson, die partijen blies voor Bon Iver, The National, Feist en vele anderen, maar al jaren vooral bekend is als succesvol solo-artiest. En wauw, wat een geluid weet die man in zijn eentje te produceren. Dat doet-ie door contactmicrofoons te plaatsen rond zijn keel en de kleppen, en te keelzingen terwijl hij razendsnelle arpeggio’s speelt, zoals in zijn openingssong ‘Spindrift’. Door zijn circulaire ademhalingstechniek hoeft hij zijn mond ook niet van zijn mondstuk te halen, maar kan hij aan één stuk doorspelen. Dat ziet er tamelijk zwaar uit, zeker wanneer hij tussen de vier (!) nummers door gepijnigd naar zijn instrument kijkt, maar het effect is overrompelend. Al helemaal als hij ‘The Six’ inzet op bassaxofoon, en het monstergeluid dat eruit komt klinkt als een stoet wilde olifanten. Wow!

Op een festival als Rewire, waar het programma één groot doolhof is vol obscure namen, voelt Stetson als een headliner. Dat geldt ook voor Anna von Hausswolff, de Zweedse die in diezelfde zaal nieuwe muziek primeurt met een zeskoppige band, en daarin de puntjes verbindt tussen doomfolk, Kate Bush en een vleugje Aurora. En dat geldt zéker voor Arooj Aftab, de Pakistaans-Amerikaanse artiest wiens laatste album Night Reign haar tweede Grammy-nominatie opleverde. Al vanaf het eerste moment hangt de Amare aan haar lippen.

Aftab wordt er zelfs wat opstandig van. ‘Mensen denken vaak dat ze op mijn muziek moeten mediteren…’, schampert ze. ‘Ik zag net al barren staan. Shots voor iedereen!’ Die songs, vertelt ze, gaan over ‘alles wat men in de nacht uitspookt’, om voor ‘Whiskey’ een tamelijk hilarisch verhaal te vertellen over de crush waar dit nummer over ging (‘Mijn partner is, zoals je begrijpt, niet zo’n fan van dit nummer.’). Zo vormt haar gekeuvel tussendoor een grappig contrast met haar intieme jazzfolk, die live nog wat vrijer klinkt. Komt ook door de muzikanten die ze meeheeft: die gitarist op links is simpelweg verbluffend, en die contrabasisst en drummer geven de songs meer spanning en diepte.

En grotere artiesten in deze hoek primeuren nieuwe shows op Rewire, of pakken uit met iets speciaals. Nala Sinephro viert haar nieuwe album met de drummer van black midi en James Mollison, de saxofonist van Ezra Collective. Rewire-darling Moin imponeert met een heavier geluid en een berg gastartiesten. En organist en componist Kali Malone schuift aan met een vocaal ensemble, een blazerssectie én levenspartner Stephen O’Malley van Sun O))) op kerkorgel. Grappig eigenlijk, hoe traditioneel de sobere composities van haar laatste album All Night Long klinken, met name dat kerkkoor. Nee, dan is de show van het Scandinavische kwartet BITOI, een kerkje verderop, een stuk spannender. Ook hier een vocaal ensemble, maar met hun stemmen bootsen ze wild kwetterende vogels na, en die elektrische bas produceert een overweldigende muur van geluid. Wat een ontdekking!

Mooi moment om ook even stil te staan bij de drukte. Door de uitbreiding van het aantal shows in Amare zijn er meer kaarten verkocht. Dat is een mooie stap voor het festival, maar het betekent wel dat er rijen staan voor zelfs de obscuurste acts, en je dus niet zomaar vijf minuten na aanvang kunt komen aankakken en verwachten dat je nog binnenkomt. Zenuwachtige bezoekers gaan dus al een dik uur (!) van tevoren bij PAARD in de rij staan voor hypeacts als oklou (die vooral héél zwanger blijkt, maar het goed maakt met charisma), en het is ook proppen bij de nog wat wankele show van UK-raphype van John Glacier. En het is zeker ook proppen in de nacht, wanneer Bassvictim de mensen opwarmt voor het dj-programma. Het Londense duo maakt iets dat ze zelf ‘basspunk’ noemen: overstuurde elektronische muziek, een soort gemuteerde indiesleaze die explosief én poppy is, en tegelijkertijd nogal crappy klinkt, alsof het geproduceerd is op een JBL-speakertje?! Hele grappige huisfeestjesvibe ook: een zangeres die vapend opkomt en onverstaanbaar brabbelt in Pools-Engels, met skere Youtube-visuals en kids die zichzelf filmen op selfiestand bij iedere overstuurde drop. 

Daarna kun je in kleine zaal van het paard blijven plakken bij Emma DJ, een Fransoos die geen Emma heet en vannacht óók geen dj-set geeft, maar in een liveset bloghouse uit elkaar trekt. De grootste hype van het hele festival staat ondertussen in de grote zaal ernaast:  ¥ØU$UK€ ¥UK1MAT$U, een Japanse techno-viking die jarenlang in de marges van Osaka feesten gaf en in januari opeens viraler dan viraal ging met een Boiler Room waar-ie allerlei megahits aan elkaar laste. Dat doet-ie vanavond ook zeker niet, vanuit hardtechno-ding zit hij binnen drie tracks aan de pop-anthems: van Hudson Mohawke naar Panda Bear, via 100 gecs naar Machinedrum, om vervolgens via Diplo naar Radiohead’s ‘The National Anthem’ te draaien en uiteindelijk zelfs Mariah Carey. Heel leuk, maar is dit echt anders dan St. Paul’s Pop-o-matic?! Zou hij hier echt een langdurige carrière op kunnen bouwen, of is dit het snoepje van de week?

Wel een sensatie waar we hopelijk nog jaren van kunnen proeven: YHWH Nailgun (je zegt: Jahweh Nailgun), een nogal... eh... opzienbarende noise-rock met synths maakt. Lees: die frontman is een echte malloot, hij zingt niet zozeer als dat-ie percussief in de microfoon spuugt, en hinkelt spastisch over de maat. Die drummer is ook echt een beest, hij lost folterende drumsalvo's af en plakt gerust een outro in 7/7-maatsoort achter een four-to-the-floorbeat. Zelfs als voorprogramma van black midi wisten ze de fans van die malle gasten te verwarren, en op Best Kept Secret speelden ze vorig jaar voor tien paar glazige oogjes in de Cashbah, maar hier op Rewire werkt het magisch. Dus wordt de ene na de andere song juichend ontvangen, en kijkt die zanger vervolgens verwilderd naar de lange rijen bij de merchtafel. En zo zien we het het liefst op Rewire!