Roadburn 2025: een nieuwe generatie staat op Roadburn 2025: een nieuwe generatie staat op

Die nieuwe garde staat ook in het publiek, met naast veel geestverwante muzikanten ook jonge bezoekers die volop participeren in de shows en – gelet op de T-shirts en totebags – de artiesten ook elders steunen. Het opstaan van nieuwe bands en scenes is een goede en wellicht cruciale zaak voor Roadburn, in een tijd dat veel heavy en niche festivals het lastig hebben. Daarnaast genieten de festivalgangers ook van talloze meer ervaren groepen als Chat Pile en is het duidelijk dat oer-Roadburn-bands als Sumac, Thou, Oranssi Pazuzu en het heropgestane Kylesa het bepaald nog niet verleerd zijn.

De nieuwe Nederlandse garde is verenigd in een broeiende en wild kruisbestuivende scene, waarvan de leden elkaar niet alleen op het podium, maar ook aan de tafels van het festivalterrein in de Tilburgse Spoorzone weten te vinden. Het best zichtbaar is die scene bij het optreden van de Utrechtse bands Throwing Bricks en Ontaard. Vorig jaar stonden beide hier ook al, maar betrof het voor Ontaard nog een verrassingsoptreden (‘secret show’) op de Ladybird Skatepark-baan.

Op vrijdag voeren ze een commissieopdracht uit, een door Roadburn gefaciliteerd stuk waarin de uitverkorenen helemaal los mogen gaan. In het resulterende ‘Something To Lose’ staan ze met bevriende gastmuzikanten en liefst dertien leden op het podium. De mix van post-hardcore, sludge en noise komt ondanks de vele bezettingswisselingen een uur lang hard binnen. Het geluid wordt verrijkt met onder meer screams van Ontaard-drummer Mart, violiste Johanna en percussie van Joep (o.a. Radar Men From The Moon) en krijgt een extra laag door de beats, samples en synths van goede vrienden Yoni en Yannick (aka Ramses3000).

In 2018 begon Roadburn met commissieopdrachten en een jaar later deelden ze een bijzondere uit aan een Nederlands project: Maalstroom. De NL black metalscene leefde als nooit tevoren, maar verenigde zich juist in het tegenovergestelde: het herdenken van Michiel Eikenaar, de overleden frontman van Nihill en hoeksteen van die scene. Het is dus een aardig statement als artistiek directeur Walter Hoeijmakers van Roadburn vertelt dat de huidige Utrechtse scene hem aan die tijd doet denken. Sterker: dat hij vindt dat het project rond Throwing Bricks en Ontaard zich ‘echt kan meten met Maalstroom’.

Naast de vrienden op het podium, plus nog een stel dat als roadie of gitaartechnicus mee is, zien we de scene ook nadrukkelijk terug bij de secret shows op de skatebaan. Bijvoorbeeld bij Karnabahar (Utrechtse post-hardcore/screamo met gitarist van GGGOLDDD) en het Rotterdamse Teardrinker, dat onder leiding van Kim van Vulva opruiende, feministische en erg intense post-metal speelt. GGGOLDDD ligt helaas even stil i.vm. long covid-klachten, maar bandleiders Milena en Thomas zijn hier druk met bandleden supporten. De tweede gitarist speelt ook hier, maar dan met Oust.

Het optreden van Oust komt heel dichtbij, vooral doordat de vocalist geen seconde op het podium staat, maar een soort manische kruistocht door de skatehal voert, enkele bezoekers in het gezicht schreeuwt en telkens groepen mensen insnoert met de microfoondraad. Niet opletten is geen optie. Teksten van nieuwe songs als ‘Rather be a fuck up than a fascist’ en ‘Vasectomy’ vallen evenmin te negeren.

Het Skatepark is dé plek voor Roadburn om bands onder de radar te showcasen, maar ook om ze een tweede show te laten spelen. Zo zien we de Amsterdamse spacerockers Temple Fang terug, die woensdag het festival openden met een gloednieuwe plaat op zak. Even goed krijgt het publiek de kans om gereputeerde acts als Chat Pile, Bo Ningen en Uniform in een andere set(ting) aan het werk te zien.

Je kunt op Roadburn makkelijk drie of vier verschillende routes lopen en zo een heel ander festival beleven. Folk heeft in Tilburg een lange traditie: van Chelsea Wolfe en Wovenhand tot Emma Ruth Rundle en het Ierse Lankum, dat vorig jaar veel indruk maakte. Dit jaar is er nog meer folk, uit Ierland en diverse windstreken, met hoofdrollen voor draailier, drones, duistere, traditionele liedjes en bloedmooie stemmen. Voor onder meer de dromerige americana van de Canadese Ora Cogan en One Leg One Eye (hypnotiserende, noisy drones met Ian Lynch van Lankum) moet je zaterdag in de kleine zaal van 013 zijn. Een dag eerder brengen De Mannen Broeders (Broeder Dieleman en Colin van Amenra/CHVE) daar hun pastorale folk met drones en zwaarmoedige teksten.

Het Amerikaanse collectief Pygmy Lush verzorgt in de Engine Room een broeierige set vol dark Americana, dankzij meeslepende, ingetogen songs met hoofdrollen voor ritmesectie en laidback zang. Zondag betovert Cinder Well in de nog kleinere Hall Of Fame. De Californisch-Ierse songwriter en producer treedt heel kaal op. Met akoestische gitaar en soms enkel haar stem, raakt ze diep in de muisstille zaal. Hoe dromerig ook, het onderliggende thema is gothic: ‘I write all kinds of songs, but my favourite category is songs that tell women not to fall in love with men.’

Zaterdag is er op de grote 013 Main Stage meer ruimte voor de Ierse groep ØXN, met Lankum-vocalist Radie Peat. Het viertal is wat donkerder en elektronischer en heeft als wapens ook bezwerende synths en meeslepende samenzang. De groep maakt doomfolk met tragische Ierse folklore over een moeder die na een affaire met een getrouwde man haar twee baby’s doodt (‘Cruel Mother’) of een afgewezen vrouw die haar geliefde neersteekt en in haar put gooit (‘Love Henry’). Het tranendal wordt verdiept door harmonica, synthesizer, drones en het fabuleuze samenkleuren van twee of drie stemmen. In pas hun zevende optreden laat ØXN de toeschouwers totaal gebiologeerd achter in een bloedmooie, in rood gedrenkte atmosfeer.

Dat dit kan voor 3000 Roadburners, die tot het eind gebiologeerd en vastgenageld zijn, is het bewijs dat de transformatie van Roadburn van stoner en heavy rockfestival tot breed heavy alternative festival geslaagd is.

Er staat deze editie zelfs een Indonesische artiest (Denisa) op de bill en bij Mong Tong zien we twee broers Taiwanese folk met sixties psych combineren. Minder verrassend is dat er weer veel Japanse acts present zijn. Met Violent Magic Orchestra (death rave) en Kuunatic (tribal dream psych) zijn er twee uitersten geboekt. Vaste gasten Bo Ningen maken eerst veel indruk op de skatebaan met een bedwelmende, hallucinerende, keihard groovende psychset met oosterse motieven. Zondag leveren ze op de Main Stage meer power, noise en screams bij de uitvoering van album ‘Line The Wall’ uit 2012.

Het ervaren envy debuteert op Roadburn met twee sets. Bij de eerste op donderdag blijkt het oude werk vernietigend hard. De Japanners vliegen er meteen vol in met post-hardcore, maar hebben ook atmosferische rustmomenten die heel proggy en wat klassiek aanvoelen, en wat aan post-rock en Mono doen denken. Met drie gitaristen krijgt album ‘A Dead Sinking Story’ (2003) een overweldigende uitvoering.

Hoewel het festival onder het motto ‘Redefining Heaviness’ al jaren nieuwe wegen inslaat, heeft het sinds 1999 veel trouwe bezoekers gebonden. De meer conservatieve ‘burners’ kunnen zich troosten met het besef dat ervaren bands als Thou, Oranssi Pazuzu, The Body, Uniform, Sumac, Messa en Cave In laten zien nog even mee te kunnen. En daar is donderdag de comeback van Kylesa, een van de titanen van de sludge uit hotspot Savannah, Georgia, die na tien jaar niet in Europa te zijn geweest uiteraard op Roadburn terugkeert. Ingeluid door The Prodigy’s ‘Firestarter’ speelt de groep stampende sludge metal, die dicht tegen heavy metal aan schurkt. Met zijn zware stem en haar meer cleane geluid, hardcore gebrul, twee gitaren, loodzware riffs en logge drums, een beetje slepend gespeeld en dan weer sneller en feller, leveren ze een machtige performance.

Chat Pile prijkt groot op het affiche, maar is eigenlijk nog een relatieve nieuwkomer. In 2023 deden de Amerikaanse noiserockers hier ook twee shows. Op de skatebaan hebben ze een compromisloze, sludgy impact en punten ze ook hun USP bij. Waar frontman Raygun Busch normaal verbaast met filmquotes en -feitjes, heeft -ie nu een arsenaal aan skaters paraat. Maar aangezien zelfs de naam Tony Hawk geen respons oplevert, zijn we allemaal ontzettende posers. Op de Main maakt het viertal zaterdag die headliner-status waar met een vernietigende set, inclusief filmreferenties.

Het regent hier subgenres, maar fairy doom zagen we nog niet eerder. Het komt bij Faetooth neer op dromerige, fuzzy doom. Drie jonge vrouwen uit Californië maken met één plaat op zak de oversteek naar Europa en pakken meteen de grote Terminal-hal vol. Dikke, (mee)slepende doom, bedekt onder een warme deken van fuzzy gitaren en bas en aangezet met cleane zang en screams van de wilde bassiste.

Nieuw en verfrissend is ook de wat weirde, beklemmende mix van hardcore hiphop, dark industrial en sludge van het Belgische Doodseskader met (ex-)leden van onder andere Amenra en Kapitan Korsakov). En met zieke visuals zeg! Voor sommige bezoekers begint het visueel wel erg roze en muzikaal nogal abstract en funky. Na een kwartier komt het Vlaamse duo echter hard, duister en rightout sleazy van het podium.

Roadburn kende een roerige aanloop, waarbij het naar eigen zeggen meer moeite dan ooit moest doen om headliners vast te leggen. Ook was er lang onzekerheid over de kaartverkoop. Waar in het verleden in december vaak de meeste kaarten al verkocht waren, begon het nu pas in de laatste vijf weken echt te lopen. Ook Roadburners beslissen later en voelen pijn in de beurs. Dus introduceerde het festival naast passe-partouts en dag- ook tweedagenkaarten. Uiteindelijk verkochten alle dagkaarten voor de vrijdag en zaterdag uit. Dat zal tevreden stemmen. Zeker nu dit jaar tegelijkertijd 30 kilometer verderop Paaspop plaatsvond.

Hoeijmakers zei het al eerder: Je kunt in de competitieve festivalwereld niet stilstaan, je moet blijven vernieuwen én verjongen. Wat dat betreft, kan hij tevreden terug- en vooruitblikken: een belangrijk smaldeel van de nieuwe generatie is er klaar voor. En waar hij en Daan Holthuis (Hoofd-programma bij 013) het vooraf zeker zeiden te weten, weet de Roadburn-community nu ook dat Throwing Bricks en Ontaard samen een akelig hoog niveau aantikken. Zo komt de nieuwe Cult of Luna of Amenra misschien wel gewoon uit de Domstad.